Agata JABŁOŃSKA: Raport wojenny

Na debiu­tanc­ki tom Aga­ty Jabłoń­skiej Raport wojen­ny, któ­ry uka­że się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 20 listo­pa­da 2017 roku, koniecz­nie trze­ba zwró­cić uwa­gę. Tom mło­dej poet­ki jest nie­zwy­kle doj­rza­ły i dotkli­wy, poru­sza temat kon­flik­tów na fron­tach pry­wat­nych i spo­łecz­no-poli­tycz­nych.

Na debiu­tanc­ki tom Aga­ty Jabłoń­skiej Raport wojen­ny, któ­ry uka­że się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 20 listo­pa­da 2017 roku, koniecz­nie trze­ba zwró­cić uwa­gę. Tom mło­dej poet­ki jest nie­zwy­kle doj­rza­ły i dotkli­wy, poru­sza temat kon­flik­tów na fron­tach pry­wat­nych i spo­łecz­no-poli­tycz­nych. Tytu­ło­wy raport prze­wrot­nie odda­je poety­kę wier­szy Jabłoń­skiej, któ­re sta­ją się mel­dun­ka­mi ze świa­ta wewnętrz­ne­go, sygna­ła­mi ostrze­gaw­czy­mi, gdy kon­flik­ty spo­łecz­ne pod­sy­ca­ją intym­ne lęki.

Jeden z nich jest zwią­za­ny z macie­rzyń­stwem, z tro­ską i odpo­wie­dzial­no­ścią za dziec­ko w sytu­acjach gra­nicz­nych, ale też codzien­nych, gdy trze­ba wal­czyć z kul­tu­ro­wy­mi rygo­ra­mi. Ten prze­wi­ja­ją­cy się w wier­szach Aga­ty Jabłoń­skiej wątek jest sil­nie zwią­za­ny z jej pry­wat­ny­mi doświad­cze­nia­mi – autor­ka od kil­ku lat wycho­wu­je syna i zdra­dza, że odkąd zosta­ła mat­ką, bez­u­stan­nie drą­ży ją głę­bo­ka fobia przed woj­ną, a ota­cza­ją­cy kon­sump­cjo­nizm przy­mu­sem wtła­cza w nor­my.

Poet­ka wyzna­je: „Mam wra­że­nie, że w ogó­le, jako gatu­nek, żyje­my w per­ma­nent­nym kon­flik­cie. Wal­ka idei, płci, klas, kon­flik­ty inte­re­sów. To, co wypa­da, i to, cze­go nie wypa­da. To, co nam wdru­ko­wu­je kul­tu­ra, nawet jeśli się z tym nie zga­dzam, to moja sytu­acja jest bez­na­dziej­na, bo też jestem w kontrze. Od cza­su kie­dy jestem mat­ką, pro­wa­dzę nie­ustan­ną woj­nę ze spo­łe­czeń­stwem kon­sump­cyj­nym, któ­re róż­ny­mi dro­ga­mi pró­bu­je ukraść mi dziec­ko”.

Dawid Mate­usz pod­kre­śla zaś, że: „Daw­no nie mie­li­śmy poet­ki, któ­ra w tak prze­ko­nu­ją­cy spo­sób łączy liry­kę intym­no­ści z zaan­ga­żo­wa­niem w spra­wy spo­łecz­ne. Poet­ki, któ­ra eks­plo­ru­jąc doświad­cze­nie macie­rzyń­stwa, przy­po­mi­na nam jed­no­cze­śnie, że ‘za każ­dym razem, kie­dy piszesz wiersz/ ktoś nabi­ja broń/ lewą ręką gła­dzi kol­bę’, któ­rej debiut powi­nien zawsty­dzić męż­czyzn, a wiersz ‘Mówie­nie NIE. Instruk­taż’ mógł­by z powo­dze­niem zna­leźć się na trans­pa­ren­tach i ulot­kach pod­czas każ­de­go Czar­ne­go Pro­te­stu”.

Aga­ta Jabłoń­ska jest absol­went­ką histo­rii sztu­ki, zwią­za­ną z Muzeum Naro­do­wym w Kra­ko­wie. Publi­ku­je tek­sty na temat archi­tek­tu­ry, przy­go­to­wu­je wysta­wy, robi zdję­cia, pro­te­stu­je i – co lubi pod­kre­ślać – wycho­wu­je syna. Jej debiut to pierw­sza książ­ka w Biu­rze Lite­rac­kim, któ­rej wyda­nie zosta­ło wspar­te środ­ka­mi prze­ka­za­ny­mi przez rodzi­nę Toma­sza Puł­ki. Co cie­ka­we, Aga­ta Jabłoń­ska wywo­dzi się z tego same­go śro­do­wi­ska poetyc­kie­go, co zmar­ły przed pię­cio­ma laty Tomasz Puł­ka, z któ­rym autor­ka Rapor­tu wojen­ne­go wspól­nie sta­wia­ła pierw­sze lite­rac­kie kro­ki.