Profesjonalizm w bibliotekarskim fachu

Biblio­te­ki z całą pew­no­ścią win­ny bar­dzo aktyw­nie zazna­czać swą obec­ność w życiu lokal­nych spo­łecz­no­ści, będąc ani­ma­to­ra­mi róż­no­rod­nych przed­się­wzięć o cha­rak­te­rze kul­tu­ral­nym, edu­ka­cyj­nym i infor­ma­cyj­nym, czę­sto o ponad­lo­kal­nym zasię­gu.  Istot­ne wyda­je się świa­do­me przy­ję­cie przez cały zespół takiej kon­cep­cji funk­cjo­no­wa­nia biblio­te­ki jako insty­tu­cji kul­tu­ry w sze­ro­kim tego sło­wa zna­cze­niu, któ­ra ze wzglę­du na swą powszech­ną dostęp­ność i ogrom­ny poten­cjał (w posta­ci róż­no­rod­no­ści zbio­rów, zaso­bów infor­ma­cyj­nych i infor­ma­tycz­nych, coraz lep­szej infra­struk­tu­ry, wyso­ko wykwa­li­fi­ko­wa­nej i kre­atyw­nej kadry) nie powin­na ogra­ni­czać się do wypeł­nia­nia pod­sta­wo­wych zadań w zakre­sie upo­wszech­nia­nia czy­tel­nic­twa. Wyko­rzy­stu­jąc ów poten­cjał wła­sny, współ­pra­cę w śro­do­wi­sku i dobre prak­ty­ki innych ośrod­ków (nie tyl­ko biblio­tek!) sta­je się waż­nym miej­scem spo­tkań z kul­tu­rą i jej twór­ca­mi, czę­sto odwie­dza­nym i przy­ja­znym. I co naj­waż­niej­sze – mają­cym do zaofe­ro­wa­nia coraz bar­dziej inte­re­su­ją­ce – zarów­no w wybo­rze tre­ści, jak i nowa­tor­skiej for­my – wyda­rze­nia, któ­re nie schle­bia­ją, a kształ­tu­ją gusta czy­tel­ni­cze odbior­ców, pobu­dza­ją ich do prze­my­śleń, oso­bi­ste­go roz­wo­ju i aktyw­ne­go uczest­nic­twa w kul­tu­rze (udział w spo­tka­niach, prze­glą­dach i warsz­ta­tach twór­czych, pane­lach dys­ku­syj­nych itp. przed­się­wzię­ciach).

W tym dzie­ją­cym się na naszych oczach pro­ce­sie prze­obra­ża­nia się pol­skich biblio­tek w nowo­cze­sne insty­tu­cje kul­tu­ry, o coraz więk­szym zna­cze­niu spo­łecz­nym, ogrom­ną rolę odgry­wa­ją sami biblio­te­ka­rze, któ­rzy głów­nie z tych powo­dów gar­ną się do zawo­du i podej­mu­ją pra­cę w biblio­te­kach (zmo­der­ni­zo­wa­na Zagłę­biow­ska Media­te­ka jest tego dosko­na­łym przy­kła­dem). O osta­tecz­nym suk­ce­sie tego pro­ce­su decy­du­je zawsze pra­ca całe­go zespo­łu, na któ­rą skła­da­ją się zarów­no warsz­ta­to­wy pro­fe­sjo­na­lizm w biblio­te­kar­skim fachu, wszech­stron­ne wykształ­ce­nie w róż­nych dzie­dzi­nach wie­dzy (zwłasz­cza lite­ra­tu­ry i edy­tor­stwa, teatru, fil­mu, sztuk pla­stycz­nych, histo­rii, w tym regio­nal­nej), oso­bi­ste talen­ty, a tak­że umie­jęt­no­ści prak­tycz­ne (np. posłu­gi­wa­nie się języ­ka­mi obcy­mi, języ­kiem migo­wym) oraz autor­skie pomy­sły i pasje poszcze­gól­nych osób. Bar­dzo istot­na jest oso­bo­wość, któ­ra łączy w sobie naj­lep­sze tra­dy­cje zawo­du biblio­te­ka­rza ze spo­łecz­ni­kow­ską pasją i wraż­li­wo­ścią na potrze­by innych. Ogrom­ne zna­cze­nie ma rów­nież stwo­rze­nie w zespo­le pozy­tyw­nej ener­gii, któ­ra zwy­kle ma prze­ło­że­nie na kre­atyw­ność, otwar­tość w kon­tak­tach z czy­tel­ni­ka­mi oraz nawią­zy­wa­nie nie­zwy­kle waż­nych rela­cji zawo­do­wych. I oczy­wi­ście życz­li­we wspar­cie oto­cze­nia, zwłasz­cza ze stro­ny prze­ło­żo­nych i part­ne­rów wspól­nych dzia­łań.

War­to­ścio­wa pod wzglę­dem pro­po­no­wa­nych czy­tel­ni­kom tre­ści, form prze­ka­zu i sku­tecz­no­ści oddzia­ły­wa­nia pra­ca biblio­tek opie­ra się na nawią­zy­wa­niu i pod­trzy­my­wa­niu ści­słych rela­cji z waż­ny­mi dla jej funk­cjo­no­wa­nia insty­tu­cja­mi oraz śro­do­wi­ska­mi kul­tu­ro- i opi­nio­twór­czy­mi, budo­wa­niu sil­ne­go part­ner­stwa mię­dzy funk­cjo­nu­ją­cy­mi w ich oto­cze­niu (i nie tyl­ko!) insty­tu­cja­mi kul­tu­ry a twór­ca­mi z myślą o two­rze­niu nowa­tor­skich pro­jek­tów o zna­cze­niu ponad­lo­kal­nym. Tyl­ko bowiem we współ­pra­cy ze śro­do­wi­ska­mi twór­czy­mi, aka­de­mic­ki­mi, insty­tu­cja­mi kul­tu­ry, a tak­że inny­mi pod­mio­ta­mi moż­li­wa jest sku­tecz­na i – co bar­dzo istot­ne – atrak­cyj­na w for­mie pro­mo­cja waż­nych zja­wisk zacho­dzą­cych w dzie­dzi­nie kul­tu­ry. Z tego punk­tu widze­nia szcze­gól­nie waż­ne wyda­je się zbu­do­wa­nie roz­le­głe­go śro­do­wi­ska wspie­ra­ją­ce­go biblio­te­kę, któ­re z racji swych kom­pe­ten­cji wypeł­nia kon­kret­ną tre­ścią nasze zamy­sły i wzbo­ga­ca je mery­to­rycz­nie. Bez takich part­ne­rów sosno­wiec­kiej biblio­te­ki, jak Wydział Filo­lo­gicz­ny Uni­wer­sy­te­tu Ślą­skie­go, a zwłasz­cza Insty­tut Nauk o Lite­ra­tu­rze Pol­skiej im. prof. I. Opac­kie­go, Biblio­te­ka Ślą­ska, Insty­tut Miko­łow­ski im. Rafa­ła Wojacz­ka, Aka­de­mia Sztuk Pięk­nych w Kato­wi­cach, Cen­trum Sztu­ki Fil­mo­wej „Sile­sia Film”, Sto­wa­rzy­sze­nie Twór­ców Kul­tu­ry Zagłę­bia, miej­skich insty­tu­cji kul­tu­ry (Teatru Zagłę­bia, Cen­trum Sztu­ki Współ­cze­snej – Zamek Sie­lec­ki, Pałac Scho­ena – Muzeum w Sosnow­cu, Ener­ge­tycz­ne­go Cen­trum Kul­tu­ry, Zespo­łu Szkół Muzycz­nych im. Jana Kie­pu­ry, orga­ni­za­cji pożyt­ku publicz­ne­go i bar­dzo, bar­dzo wie­lu innych pod­mio­tów i osób w całym ślą­sko-zagłę­biow­skim regio­nie trud­no było­by nam urze­czy­wist­niać licz­ne pro­jek­ty. Nale­żą do nich kolej­ne edy­cje Sesji Zagłę­biow­skich, Sosno­wiec­kich Dni Lite­ra­tu­ry, Sosno­wiec­kiej Jesie­ni Teatral­nej, prze­glą­dów w ramach Kina w Biblio­te­ce, wykła­dów w ramach Insty­tu­tu Zagłę­biow­skie­go, a tak­że dzia­łal­no­ści wydaw­ni­czej o cha­rak­te­rze regio­nal­nym (m.in. trzy­to­mo­wy słow­nik biblio­gra­ficz­ny Pisa­rze i bada­cze lite­ra­tu­ry w Zagłę­biu Dąbrow­skim, Insty­tu­cje kul­tu­ry a śro­do­wi­ska twór­cze Sosnow­ca, Lite­rac­kie Zagłę­bie, Bio­gra­fie z Zagłę­bia, Mozai­ka kul­tur, Zagłę­biow­skie rody, Arty­ści z Zagłę­bia, Pisa­rze z Zagłę­bia, Archi­tek­tu­ra Zagłę­bia, Przy­ro­da Zagłę­bia, anto­lo­gia Zde­rze­nia Poetyc­kie). Bez współ­pra­cy z biu­ra­mi orga­ni­za­cyj­ny­mi naj­więk­szych festi­wa­li lite­rac­kich w kra­ju, wydaw­nic­twa­mi, agen­cja­mi autor­ski­mi oraz bez­po­śred­nio z samy­mi auto­ra­mi i arty­sta­mi trud­no było­by mówić o orga­ni­za­cji spo­tkań lite­rac­kich, wie­czo­rów poetyc­kich, warsz­ta­tów, kon­cer­tów, insce­ni­za­cji teatral­nych, hap­pe­nin­gów i wie­lu innych przed­się­wzięć. Podob­nie w odnie­sie­niu do środ­ków maso­we­go prze­ka­zu, któ­re coraz chęt­niej obej­mu­ją je swy­mi patro­na­ta­mi medial­ny­mi.

Odręb­nym pro­ble­mem pozo­sta­je jed­nak kwe­stia finan­so­wa­nia ambit­nych i coraz bar­dziej kosz­tow­nych dzia­łań, któ­re wyma­ga­ją wspar­cia ze środ­ków zewnętrz­nych, zarów­no we wzbo­ga­ca­niu zbio­rów, moder­ni­za­cji infra­struk­tu­ry, jak i pro­jek­tów mięk­kich. Trud­no sobie w tej chwi­li wyobra­zić ich powo­dze­nie bez wspar­cia mece­na­tu MKiDN. Sosno­wiec­ka Biblio­te­ka korzy­sta z tego dofi­nan­so­wa­nia corocz­nie w odnie­sie­niu do naj­waż­niej­szych wyda­rzeń! Wraz z rosną­cy­mi kosz­ta­mi funk­cjo­no­wa­nia całej infra­struk­tu­ry, na któ­re z coraz więk­szym tru­dem i ocho­tą łożą samo­rzą­dy (sta­le odczu­wa­na groź­ba zamy­ka­nia pla­có­wek filial­nych), popu­la­ry­zo­wa­nie kul­tu­ry czy­tel­ni­czej na wyso­kim pozio­mie mery­to­rycz­nym może sta­nąć pod wiel­kim zna­kiem zapy­ta­nia.