Skutek uboczny literatury

Zawsze ucie­ka­łam przed tak duży­mi ter­mi­na­mi jak „zmia­na świa­ta”. Moje pisa­nie nie jest więc inter­wen­cyj­ne wła­śnie w takim zna­cze­niu tego sło­wa, a już na pew­no nie jest dydak­tycz­ne. Do pra­cy nad książ­ką popy­cha mnie zwy­kle potrze­ba poka­za­nia (a nie zmia­ny) kon­kret­ne­go frag­men­tu świa­ta, naj­chęt­niej w jakiś spo­sób pery­fe­ryj­ne­go, takie­go, któ­ry dla wie­lu może być nie­wi­docz­ny, a mnie jest zna­ny i bli­ski. Lubię zwra­cać uwa­gę na takie sys­te­mo­wo wyklu­czo­ne pola. Chy­ba jesz­cze bar­dziej lubię poka­zy­wać, jak inni (bar­dziej uprzy­wi­le­jo­wa­ni) na nie patrzą. Tak też jest tro­chę w przy­pad­ku Emi­ly fore­ver, któ­ra – jak się oka­za­ło – dla wie­lu osób była o tyle szo­ku­ją­cą książ­ką, że poka­za­ła „bied­ne Oslo”. Nie zna­czy to jed­nak, że nie wie­rzę w oddzia­ły­wa­nie lite­ra­tu­ry (zresz­tą chy­ba każ­dy, kto nie pisze do szu­fla­dy, musi mieć cho­ciaż tro­chę takiej wia­ry, któ­ra popy­cha do wyda­nia książ­ki, do podzie­le­nia się swo­ją histo­rią z czy­tel­ni­ka­mi). Wie­rzę, a nawet wiem to na pew­no z wła­sne­go doświad­cze­nia, że lite­ra­tu­ra może uczyć, posze­rzać naszą empa­tię, tak­że poprzez rzu­ca­nie świa­tła na takie obsza­ry wie­dzy czy też sze­ro­ko rozu­mia­ne­go ludz­kie­go doświad­cze­nia, któ­re dotąd znaj­do­wa­ły się poza hory­zon­tem naszych zain­te­re­so­wań. W ten spo­sób fak­tycz­nie przy­czy­nia się do zmia­ny poszcze­gól­nych ludz­kich mikro­świa­tów. Jeśli przyj­mie­my, że zmia­na na jakimś wyż­szym, spo­łecz­nym pozio­mie, jest sumą takich pomniej­szych oso­bi­stych trans­for­ma­cji, to moż­na powie­dzieć, że „zmia­na świa­ta” jest skut­kiem ubocz­nym lite­ra­tu­ry.