książki / POEZJE

Karnister

Jakub Pszoniak

Fragmenty książki Jakuba Pszoniaka Karnister, wydanej w Biurze Literackim 28 października 2024 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

żerdź

wczo­raj przy­śni­ło mi się sło­wo
któ­re mówi­ło samo sie­bie
wczo­raj przy­śnił mi się Bóg
któ­ry powie­dział: jestem

meta­fo­rą

teraz otwie­ram dło­nie jak­bym kar­mił pta­ki
teraz otwie­ram dło­nie jak­bym przez styg­ma­ty
chciał prze­lać cień i powie­trze

spraw­dzam choć widzę że deszcz
daw­no mnie nie było


wiatr przywiał do brzucha piasek znad Bajkału

wczo­raj przy­śnił mi się deszcz
wczo­raj przy­śni­ło mi się sło­wo
zamknię­te w sko­rup­ce orze­cha

i zaglą­dać zaglą­dać
pal­ce ska­le­czyć o zardze­wia­łą kra­wędź

wczo­raj przy­śnił mi się wiersz
w któ­rym wszyst­kie lite­ry pisa­ły się jed­no­cze­śnie

język mówił język
się mówi­ło się


horror vacui

i słu­chać słu­chać kamień wrzu­cić do środ­ka
i szu­kać szu­kać rękę wło­żyć do wewnątrz
i zła­pać puścić i wycią­gnąć wnio­sek
i dotknąć cof­nąć – za dużo tutaj nicze­go

a nic gęst­nie­je gęst­nie­je tak
że lepi się do gąsie­nic czoł­gów
hau­bic har­we­ste­rów

a nic gęst­nie­je gęst­nie­je
i rzu­ca cień
po któ­rym racz­ku­je nie­mow­lę

w tytu­le prze­le­wu pro­szę wpi­sać sko­wyt psa
szczęk bro­ni lub sen­ten­cję wyro­ku
wiatr przy­wiał do Wał­brzy­cha pia­sek znad Baj­ka­łu


mecz i nabożeństwo

i mówi: nie wychodź
tam ciem­ność się zapla­ta na gar­dle
nie wychodź
tam świa­tło chło­ną punk­ty odnie­sie­nia

i mówi: nie wychodź
w nocy brzo­zy czer­nie­ją
jak jęk albo wnę­trze psa
w któ­rym Wasi­lew Gera­si­mo­wicz Szi­pacz
zaszył kieł­ku­ją­ce nasio­na
cze­ka­jąc aż wyro­śnie z nich czer­wo­na gwiaz­da

mie­li­śmy iść
mię­li­śmy w pal­cach suche liście
mie­li­śmy w pal­cach powie­trze
mie­li­śmy być na liście


USG

miesz­kam w mie­ście któ­re uro­dzi­łam
pły­ną czar­nym lodem uli­ce w sto­li­cy
w koście­le pod wezwa­niem świę­te­go kościo­ła
chór klei dia­pa­zon: mer pop ana­li­ty­cy

trwa mecz i nabo­żeń­stwo i nikt nie pamię­ta
któ­ra część kra­ju do niej jest wysła­na
głos nie jest sły­sze­niem ksią­żecz­ka pomię­ta
pio­sen­ka to rze­ka co pły­nie nie­co taka:

pierw­sza zwrot­ka rewo­lu­cji pod szkłem
w mau­zo­leum a sta­re więź­niar­ki
snu­ją zapew­nie­nia że warun­ki domo­we
to domo­we zim­no udar to refren

co zmie­nił stan sku­pie­nia USG wyka­za­ło
że się koń­czy wrze­sień
nikt nie dzwo­ni do mnie od co naj­mniej roku
i ja nie dzwo­nię nigdy do niko­go

myślę: być tu oso­bi­ście to być jak są oni
dla Łubian­ki ja numer a lód pod pod­ło­gą
pro­to­kół przy­ja­cie­lu – na spo­tka­nie z tobą
ser­ce rośnie bar­dzo choć sto­kroć bar­dziej ogon


czterysta cztery

powiedz co czu­jesz i skąd to wszyst­ko bie­rzesz?
prze­stań czuć się win­ny – począ­tek posie­dze­nia
zapew­nię atrak­cje – będzie deszcz na żywo
i nigdy nie zabrak­nie bra­ku i rze­mie­nia

góra będzie górą a dół w trak­cie roz­mo­wy
i care­wicz przy­je­dzie na bia­łym roba­ku
bak­te­ria uro­śnie dadzą roz­wód wdo­wy
natu­ra zadba o swych małych bogów

owszem przy­zna­ję leka­rze mie­li rację:
każ­dy swój świat widzi w świe­tle swe­go wie­ku
i choć imię nosisz co star­sze jest od Krem­la
lepiej wspól­nie mil­czeć niź­li skro­bać wie­ko

Jemu rów­nież zda­rza­ło się tań­czyć na ten temat, a nawet cza­sa­mi cho­dzić przed nią nago, bo nie rozu­mie ani sło­wa po nasze­mu. Co do pre­zen­ta­cji – ona w ogó­le nie jest męż­czy­zną, a podej­rze­wam, że tak­że i czło­wie­kiem. W wia­do­mo­ściach poka­za­li strajk domo­wych papug
i żół­wi. Za chwi­lę dal­szy ciąg pro­gra­mu. A sło­wo? Sło­wo nie jest sło­wem –
pozo­sta­je dźwię­kiem.

tym­cza­sem zastęp­ca Kon­stan­ty Zacha­row
ma kil­ka lat i uży­wa tyl­ko sowiec­kiej tech­no­lo­gii
w wol­nych chwi­lach win­szu­je zaś wszyst­kim wszyst­kie­go
z oka­zji Mię­dzy­na­ro­do­we­go Dnia Astro­nau­ty­ki

musi­my to natych­miast prze­trwać
szcze­gó­ły dostar­czo­ne
przy­cisk kon­takt z kie­row­ni­kiem
error 404


karnister

gołe drze­wo na tle grud­nia
gałę­zie jak pęk­nię­cia nie­ba
z któ­rych wyle­wa się co naj­gor­sze

okno od fron­tu zamknię­te na oścież
patrzę i myślę że świat w któ­rym kar­ni­ster
nazy­wa się kani­ster nie może być naj­lep­szym ze świa­tów

w przeded­niu jutra opła­ku­ję wczo­raj

O autorze

Jakub Pszoniak

Urodzony w 1983 r. w Bytomiu. Poeta i grafik, autor książek poetyckich Chyba na pewno (Biuro Literackie 2019), za którą otrzymał Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius, Lorem ipsum (Biuro Literackie 2022) oraz Karnister (Biuro Literackie 2024). Tłumacz tomów Głosy Kateriny Michalicyny (Pogranicze 2022), Oddychaj Oleny Stepanenko (Pogranicze 2023) oraz Tryb Switłany Powalajewej (Pogranicze 2024), autor wyboru wierszy Mirona Białoszewskiego Z dnia robię noc (Biuro Literackie 2022).

Powiązania

Rozmowy na koniec: odcinek 35 Przemysław Owczarek

nagrania / transPort Literacki Antonina Tosiek Jakub Pszoniak Przemysław Owczarek

Trzy­dzie­sty pią­ty odci­nek z cyklu „Roz­mo­wy na koniec” w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 29.

Więcej

Język łamanego oporu

wywiady / o książce Jakub Pszoniak Jakub Skurtys

Roz­mo­wa Jaku­ba Skur­ty­sa z Jaku­bem Pszo­nia­kiem, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Kar­ni­ster Jaku­ba Pszo­nia­ka, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 28 paź­dzier­ni­ka 2024 roku.

Więcej

Rozmowy na koniec: odcinek 34 Roman Honet

nagrania / transPort Literacki Antonina Tosiek Jakub Pszoniak Roman Honet

Trzy­dzie­sty trze­ci odci­nek z cyklu „Roz­mo­wy na koniec” w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 29.

Więcej

Rozmowy na koniec: odcinek 33 Joanna Mueller

nagrania / transPort Literacki Antonina Tosiek Jakub Pszoniak Joanna Mueller

Trzy­dzie­sty trze­ci odci­nek z cyklu „Roz­mo­wy na koniec” w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 29.

Więcej

Rozmowy na koniec: odcinek 28 Jakub Pszoniak

nagrania / stacja Literatura Antonina Tosiek Jakub Pszoniak Jakub Skurtys

Dwu­dzie­sty ósmy odci­nek z cyklu „Roz­mo­wy na koniec” w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 28. Muzy­ka Resi­na.

Więcej

lorem ipsum

nagrania / stacja Literatura Jakub Pszoniak Resina

Czy­ta­nie z książ­ki lorem ipsum z udzia­łem Jaku­ba Pszo­nia­ka ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 28. Muzy­ka Resi­na.

Więcej

Zaproszenie do wspólnej podróży

recenzje / ESEJE Jakub Pszoniak

Impre­sja Jaku­ba Pszo­nia­ka na temat poezji Micha­ła Dzie­dzi­ca, wyróż­nio­ne­go w ramach pro­jek­tu „Pra­cow­nie otwar­te wier­szem 2023”.

Więcej

Wiersze o splątaniach

recenzje / ESEJE Jakub Pszoniak

Impre­sja Jaku­ba Pszo­nia­ka na temat poezji Anny Rosło­niec, wyróż­nio­nej w ramach pro­jek­tu „Pra­cow­nie otwar­te wier­szem 2023”.

Więcej

Manikiry, plakaty, miejscowe idiotki i tutejsi kretyni

wywiady / o książce Aleksander Trojanowski Jakub Pszoniak

Roz­mo­wa Jaku­ba Pszo­nia­ka z Alek­san­drem Tro­ja­now­skim, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Któ­ra godzi­na, gów­nia­rzu? Julia­na Tuwi­ma i Alek­san­dra Tro­ja­now­skie­go, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 4 wrze­śnia 2023 roku.

Więcej

Romantyczność 2022

nagrania / transPort Literacki Różni autorzy

Czy­ta­nie z książ­ki Roman­tycz­ność. Współ­cze­sne bal­la­dy i roman­se inspi­ro­wa­ne twór­czo­ścią Ada­ma Mic­kie­wi­cza w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 27.

Więcej

Z dnia robię noc

nagrania / transPort Literacki Hubert Zemler Jakub Pszoniak Miron Białoszewski

Czy­ta­nie z książ­ki Z dnia robię noc Miro­na Bia­ło­szew­skie­go z udzia­łem Jaku­ba Pszo­nia­ka w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 27. Muzy­ka Hubert Zemler.

Więcej

Rozmowy na koniec: odcinek 8 Miron Białoszewski (Jakub Pszoniak)

nagrania / transPort Literacki Antonina Tosiek Jakub Pszoniak Jakub Skurtys

Ósmy odci­nek z cyklu „Roz­mo­wy na koniec” w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 27.

Więcej

Historia jednego wiersza: „wtenczas”

recenzje / KOMENTARZE Jakub Pszoniak

Autor­ski komen­tarz Jaku­ba Pszo­nia­ka, towa­rzy­szą­cy pre­mie­rze książ­ki lorem ipsum, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 24 paź­dzier­ni­ka 2022 roku.

Więcej

Martwe języki w hali odjazdów milczą o tym, o czym żywe mówią szeptem lub krzyczą

wywiady / o książce Jakub Pszoniak Jakub Sęczyk

Roz­mo­wa Jaku­ba Sęczy­ka z Jaku­bem Pszo­nia­kiem, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki lorem ipsum Jaku­ba Pszo­nia­ka, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 31 paź­dzier­ni­ka 2022 roku.

Więcej

lorem ipsum (2)

utwory / zapowiedzi książek Jakub Pszoniak

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę lorem ipsum Jaku­ba Pszo­nia­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 24 paź­dzier­ni­ka 2022 roku.

Więcej

lorem ipsum (1)

utwory / zapowiedzi książek Jakub Pszoniak

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę lorem ipsum Jaku­ba Pszo­nia­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 24 paź­dzier­ni­ka 2022 roku.

Więcej

„Któregoś marca (2022)”

recenzje / KOMENTARZE Jakub Pszoniak

Autor­ski komen­tarz Jaku­ba Pszo­nia­ka, towa­rzy­szą­cy pre­mie­rze książ­ki Z dnia robię noc Miro­na Bia­ło­szew­skie­go, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 4 kwiet­nia 2022.

Więcej

Koryto dzikiej rzeki

wywiady / o książce Jakub Pszoniak Przemysław Suchanecki

Roz­mo­wa Prze­my­sła­wa Sucha­nec­kie­go z Kubą Pszo­nia­kiem, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Miro­na Bia­ło­szew­skie­go Z dnia robię noc, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 4 kwiet­nia 2022.

Więcej

Chyba na pewno

nagrania / stacja Literatura Jakub Pszoniak

Czy­ta­nie z książ­ki Chy­ba na pew­no z udzia­łem Jaku­ba Pszo­nia­ka w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 24.

Więcej

Bo język bywa komunikatem

wywiady / o książce Jakub Pszoniak Tomasz Bąk

Roz­mo­wa Toma­sza Bąka z Jaku­bem Pszo­nia­kiem, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Chy­ba na pew­no, któ­ra uka­za­ła się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 1 kwiet­nia 2019 roku.

Więcej

ajnfart

recenzje / KOMENTARZE Jakub Pszoniak

Autor­ski komen­tarz Jaku­ba Pszo­nia­ka do książ­ki Chy­ba na pew­no, któ­ra uka­za­ła się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 1 kwiet­nia 2019 roku.

Więcej

Chyba na pewno (2)

utwory / zapowiedzi książek Jakub Pszoniak

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Chy­ba na pew­no Jaku­ba Pszo­nia­ka, któ­ra uka­że się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 1 kwiet­nia 2019 roku.

Więcej

Chyba na pewno (1)

utwory / zapowiedzi książek Jakub Pszoniak

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Chy­ba na pew­no Jaku­ba Pszo­nia­ka, któ­ra uka­że się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 1 kwiet­nia 2019 roku.

Więcej

Wiersz doraźny: Gwatemala

utwory / premiery w sieci Różni autorzy

Fina­ło­wy zestaw „Wier­szy doraź­nych 2018” autor­stwa Jaku­ba Głu­sza­ka, Paw­ła Har­len­de­ra, Aglai Jan­czak, Anto­ni­ny Mał­go­rza­ty Tosiek, Alek­san­dra Tro­ja­now­skie­go, Jaku­ba Pszo­nia­ka.

Więcej

szkody górnicze

utwory / premiery w sieci Jakub Pszoniak

Pre­mie­ro­wy zestaw wier­szy Jaku­ba Pszo­nia­ka. Pre­zen­ta­cja w ramach pro­jek­tu „Pierw­sza książ­ka”.

Więcej

Mija mi ja

wywiady / o pisaniu Jakub Pszoniak Krzysztof Sztafa

Roz­mo­wa Krzysz­to­fa Szta­fy z Jaku­bem Pszo­nia­kiem. Pre­zen­ta­cja w ramach cyklu tek­stów zapo­wia­da­ją­cych alma­nach Połów. Poetyc­kie debiu­ty 2016, któ­ry uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim.

Więcej

Lux ex Silesia

recenzje / KOMENTARZE Jakub Pszoniak

Autor­ski komen­tarz Jaku­ba Pszo­nia­ka w ramach cyklu „Histo­ria jed­ne­go wier­sza”. Pre­zen­ta­cja w ramach cyklu tek­stów zapo­wia­da­ją­cych alma­nach Połów. Poetyc­kie debiu­ty 2016, któ­ry uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim.

Więcej

Język łamanego oporu

wywiady / o książce Jakub Pszoniak Jakub Skurtys

Roz­mo­wa Jaku­ba Skur­ty­sa z Jaku­bem Pszo­nia­kiem, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Kar­ni­ster Jaku­ba Pszo­nia­ka, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 28 paź­dzier­ni­ka 2024 roku.

Więcej

Oko przyłożone do dziurki, którą najpierw trzeba wydrapać (tylko notatki)

recenzje / ESEJE Karol Maliszewski

Recen­zja Karo­la Mali­szew­skie­go, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki lorem ipsum Jaku­ba Pszo­nia­ka, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 24 paź­dzier­ni­ka 2022 roku.

Więcej

Przekład wewnętrzny – uwaga wstępna do wierszy Kuby Pszoniaka

recenzje / ESEJE Kacper Bartczak

Komen­tarz Kac­pra Bart­cza­ka do zesta­wu wier­szy Kuby Pszo­nia­ka „Chy­ba na pew­no”. Pre­zen­ta­cja w ramach cyklu tek­stów zapo­wia­da­ją­cych alma­nach Połów. Poetyc­kie debiu­ty 2016, któ­ry uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim.

Więcej