O Pieśniach Muniny Schwartz vel Adabisi

To nie Muni­na Ada­bi­si wymy­śli­ła sobie wier­sze Kami­la Zają­ca, ale jego wier­sze wymy­śli­ły sobie Muni­nę Ada­bi­si. Uwo­dzi­ciel­sko sztucz­ne jak papie­ro­wy księ­życ, bez tej tajem­ni­czej nie­wia­sty nie mia­ły­by racji bytu. Zro­dzi­ły się ze słod­ko-gorz­kie­go prze­ko­na­nia, że dzi­siaj, tutaj, nie moż­na na serio napi­sać „wier­sza”, a co dopie­ro „pie­śni”, bo jest w tym przed­się­wzię­ciu jakaś gru­ba nie­przy­zwo­itość. Albo fałsz. Chy­ba że fałsz ten odważ­nie pod­krę­cić i zamie­nić w feerycz­ny teatr, ste­atra­li­zo­wać wszyst­ko, a z nie­przy­zwo­ito­ści, pod­nie­sio­nej do potę­gi, ule­pić postać kru­chą, ale bez­wstyd­nie i pro­wo­ka­cyj­nie manie­rycz­ną – tytu­ło­wą Muni­nę.

Jerzy Jar­nie­wicz

Nie­praw­da. To nie wier­sze Kami­la Zają­ca wymy­śli­ły sobie Muni­nę Ada­bi­si, ale Muni­na Ada­bi­si wymy­śli­ła sobie Kami­la Zają­ca. I oto poda­ją­cy się za jej sekre­ta­rza impo­zy­tor przy­własz­czył sobie nie­cnie pło­mien­ne wytwo­ry jej natchnio­ne­go ducha na osza­la­łym ruma­ku zmy­słów rzu­ca­ją­ce­go się na oślep w bez­den­ną prze­paść wyobraź­ni i ośmie­la się je dru­ko­wać pod swo­im zaję­czym nazwi­skiem! Czy­tel­ni­ku, nie daj się oma­mić ani wziąć na lep. Nie możesz już teraz twier­dzić, że czy­ta­jąc nie wiesz, albo­wiem zosta­łeś ostrze­żo­ny.

Frank L. Vigo­da (tłu­macz Muni­ny na język angiel­ski)

Lore­lei, Mata Hari i czu­ły post­mo­der­nizm

Przy­pusz­czam, że Muni­na naj­le­piej czu­ła­by się w legen­dzie, nie­za­leż­nie od poetyc­kich sia­tek kar­to­gra­ficz­nych czy pojęć. – mówi o swo­jej boha­ter­ce- nar­ra­tor­ce- por­te-paro­le sam autor. Zga­dzam się z nim. Jest bowiem w tych wier­szach, w tym poetyc­kim pro­jek­cie, nie­po­wta­rzal­na, nie­za­leż­nie od oczy­wi­stej lite­rac­ko­ści uży­tych środ­ków, aura tajem­ni­czo­ści.

Pięk­na kre­acja, choć może się momen­ta­mi wydać zbyt sie­bie świa­do­ma, by uważ­ny czy­tel­nik dał się uwieść, czu­jąc pismo nosem nawet wtu­lo­nym w woal cięż­kich per­fum mada­me Ada­bi­si. Wyra­cho­wa­nie jest jed­nak wpi­sa­ne w pisa­nie tak jak w legen­dy pięk­nych, smut­nych i nie­bez­piecz­nych kobiet. Czym jest bowiem poezja jeśli nie uwo­dze­niem dla celów zgo­ła nie­ro­man­tycz­nych? Śpie­wem Lore­lei? A może w demon­stra­cyj­nym uwie­dze­niu kry­je się wię­cej praw­dy niż w nie­win­nych a płyt­kich lirycz­nych kon­fe­sjach? Z pew­no­ścią żaden czy­tel­nik nie poża­łu­je cza­su spę­dzo­ne­go na lek­tu­rze tych raz wyzy­wa­ją­cych, raz znów nie­omal chwy­ta­ją­cych za gar­dło pie­śni, nie­za­leż­nie od tego, czy da im się uwieść, zwieść, czy wywieść w pole, w mali­ny lub na nagie ska­ły. Posłu­chać war­to.

Mar­ta Pod­gór­nik

Dro­ga Muni­no,

Jak zapew­ne pani pamię­ta spo­tka­li­śmy się po raz pierw­szy na ryn­ku sta­re­go mia­sta w Pozna­niu, 26 kwiet­nia 2004 oko­ło godzi­ny 22.30. Nie pamię­tam już, czy to Pani mnie zaga­da­ła, czy też ja Panią. Roz­ma­wia­li­śmy o Joh­nie Ber­ry­ma­nie i trze­ciej z jego pio­se­nek snu A Sti­mu­lant for an Old Beast. Tam była tak fra­za pro­szę Pani, co to ją zaraz roz­po­zna­łem w Pani Pie­śniach:

Aca­dia, burnt myrrh, velvet, pric­ky stings.
‑I’m not so young but not so very old,
said scre­wed-up love­ly 23.

I gada­li­śmy też o tym, że nie zno­si­my Ril­ke­go, bo: „Ril­ke was a jerk.”, jak mawiał Papa Ber­ry­man.
A teraz czy­tam i przy­po­mi­nam sobie naszą roz­mo­wę. Pani tak ład­nie ją stra­we­sto­wa­ła, że aż przy­to­czę:

co wie­dział ril­ke o blond kędzior­kach,
sukien­kach fastry­go­wa­nych kwiet­nio­wych wia­trem
gdy cia­ło się marsz­czy jak złu­dze­nia i cno­ty

i dalej:

tłusz­czu wał­ki sma­żą się na bio­drach
a słoń­ce ma napis nie­mod­ny: don’t touch this!
palę zefi­ra, dym wokół pal­ców śmi­ga jak pilot

i tym wer­som pro­szę Pani znów patro­nu­je John, bo czyż to nie jest odpo­wiedź na jego:

A final sen­se of being right out in the cold,
unkis­sed.

(…)

She holds her bre­ath like a seal
and is whi­ter & smo­other.
Ril­ke was a jerk.
I admit his griefs & music
& titled spel­led all-disa­po­in­ted ladies.
A thre­shold wor­se than the circ­les
whe­re the vile set­tle & lurk,
Ril­ke­’s. As I said.

I tak sie­dzie­li­śmy sobie (Pani pamię­ta?) w Pro­le­ta­ry­acie, ja pijąc piwo a Pani koniak. I zapy­ta­łem, jaka jest Pani uko­cha­na potra­wa, i usły­sza­łem: zając w buracz­kach, zając.

Edward Pase­wicz