książki / DOŻYNKI

Drażniące przyjemności

Krzysztof Jaworski

Fragmenty książki Krzysztofa Jaworskiego Drażniące przyjemności, wydanej w Biurze Literackim 19 maja 2008 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

z części Wiersze (1988–1992)

Ubywanie

Napisz dla mnie jakiś wiersz

masz fatal­ne imię do wier­sza powie­dzia­łem
przy­naj­mniej ścią­gnij swe­ter żeby coś się dzia­ło
i jakoś ruszy­my z tą fabu­łą naj­waż­niej­sze
to dobrze zacząć a ja z regu­ły zaczy­nam
dobrze z oczu rąk i ust jestem
napraw­dę bar­dzo podob­ny
do mat­ki ale z dale­ka i tak wyglą­dam
jak ojciec wiem spo­ro o śmier­ci ale nic zgo­ła
o roze­bra­nych kobie­tach ja nie piszę wier­szy
dzie­ci­no ja je rodzę

6 XII 88


z tomu Kameraden (1994)

Kameraden

Rzu­ci­łem zie­mię skąd mój ród, co do mowy
to też, ani me
ani be. Poka­za­li mi
muzeum, poka­za­li mi kościół.
Nie cho­dzi­łem pija­ny,
nie kra­dłem po skle­pach.
Wszy­scy tam mie­li mnie chy­ba
za cho­re­go umy­sło­wo?
To bar­dzo pięk­ny kraj, może
i doro­bił­bym się na czysz­cze­niu wychod­ków, może nawet
powstał­by z tego jakiś nowy kie­ru­nek
w sztu­ce (jestem
uta­jo­nym przy­wód­cą ducho­wym swe­go poko­le­nia).
– Jesteś chy­ba jedy­nym Pola­kiem,
któ­ry przy­wiózł tu pie­nią­dze,
żeby je wyda­wać, zaśmiał się.
Sam jest bez pra­cy -
nie chce doro­bić się
na czysz­cze­niu wychod­ków, a sztu­kę
ma w dupie.
Myślę, że się lubi­li­śmy zanim wyje­chał.
Gdy­by był luty czter­dzie­ste­go trze­cie­go, myślał­bym o tym
czy Niem­cy zdo­bę­dą Sta­lin­grad.
Jest znacz­nie póź­niej.
Cze­ka­nie nie ma sen­su.


Miejsce urodzenia

Był tu Gins­berg, Jaru­zel­ski i papież.
Gins­berg jest peda­łem, Jaru­zel­ski gene­ra­łem a papież Pola­kiem.
Lite­ra­tu­ra też łaska­wa, parę nie­po­chleb­nych wier­szy
z nazwą w tytu­le: Wit­ka­cy, Lenar­tow­ski; kil­ka
pomni­ków, kil­ka ulic, któ­re jesz­cze
nie noszą moje­go nazwi­ska.

Dzień swo­je dło­nie pra­co­wi­cie zacie­ra. Natchnie­nie
trze­ba tu czer­pać z wybrzu­szeń tere­nu, zasa­dzić
dom, spło­dzić drze­wo, zbu­do­wać syna. Błą­kam się
jak tram­waj i myślę. Jakie to życie głu­pie -
Wit­ka­cy się otruł, Lenar­tow­ski mnie stra­szy
trzy­dziest­ką i Kar­czów­ką.

Osta­tecz­nie niech stra­cę, wdra­pu­ję się na pię­tro,
wysta­wiam łeb przez okno a tam pta­ki
jakieś takie chu­de, postrzę­pio­ne,
sie­dzą na ante­nach. Za gra­ni­cą w pew­nym
muzeum kul­tur wschod­nich też widzia­łem pta­ka.
Stał na jed­nej nodze na kamie­niu i ćwi­czył zen.

Spraw­dza­łem co pięć minut czy się nie rusza.
Poda­wa­no wschod­nie her­ba­ty. Nie ruszał się.
Ćwi­czył zen. Ale to było kłam­stwo, bo oka­za­ło się
kie­dy wycho­dzi­łem, że ptak był wypcha­ny.
No i tak. Andrzej chce wyje­chać
do Kudo­wy.

Czy tam wypy­cha­ją pta­ki?


z części Wszyscy równi, wszystko wspólne, żadnej władzy (1996–2008)

Koniec wieku XX

Koniec wie­ku XX. Ame­ry­kań­skie dzie­ci zaczy­tu­ją komik­sy
z przy­go­da­mi Czar­no­księż­ni­ka Twar­dow­skie­go i pyta­ją rodzi­ców
gdzie jest księ­życ. 2/3 popu­la­cji wsty­dli­wie
ukry­wa się w sze­re­gach Ano­ni­mo­wych
Abs­ty­nen­tów. Tele­wi­zja sta­ła się ofi­cjal­ną
reli­gią. Łań­cuch DNA się wypro­sto­wał.
Wszyst­ko będzie dobrze.
Olgierd prze­ży­je do 27 odcin­ka.


Czas triumfu gołębi

Czy czas w ogó­le może lecieć?
No bo tak, spo­ty­kam
kobie­tę, a ona do mnie: „O, cześć
Krzy­siek, wca­le cię nie pozna­łam, w ogó­le
się nie zmie­ni­łeś. Jak ten czas
leci”.
Krzy­siek, to głu­pie imię.
Wolał­bym już mieć na imię Romek.
Romek brzmi krwio­żer­czo.
A ja wła­śnie chciał­bym taki być.
Dra­pież­ny i krwio­żer­czy.
Jak ten czas leci.
Śnieg leży gdzie­nie­gdzie.
Gdzie­nie­gdzie – 5 x 5 cm.
I nie top­nie­je.
Gołę­bie tu przy­la­tu­ją i roz­kła­da­ją ogo­ny.
Chcą się dup­czyć.
Zawsze nur­to­wa­ło mnie to pyta­nie.
Czy jest Bóg?
A jeśli tak, to gdzie?
Dać się wydup­czyć gołę­bio­wi?

O autorze

Krzysztof Jaworski

Ur. 1966. Poeta, prozaik, dramaturg, scenarzysta, literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Publikuje od 1988 r.; jego utwory literackie ukazywały się w czasopismach polskich, takich jak „brulion”, „Twórczość” czy „Dialog” oraz amerykańskich (m.in. „The Literary Review”, „Better”, „Kenyon Review“, „Forklift”, „Plume”, „Two Lines”, „The Cincinnati Review”). Dotychczas wydał m.in. – książki poetyckie: Wiersze (1992), Kameraden (1994), Jesień na Marsie (1997), Czas triumfu gołębi (2000), Dusze monet (2007), Hiperrealizm świętokrzyski (1999), .byłem (2014), Ceremonia (2019), Ciąg Fibonacciego (2019), Jak pięknie (2021), 10 poematów elementarnych dla dzieci (2022); powieści i opowiadania: Pod prąd (1999), Batalion misiów (2001), Warzywniak (2009), Do szpiku kości. Ostatnia powieść awangardowa (2013) (nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia, 2014). Autor monografii naukowych i prac edytorskich, m.in.: Niechciani futuryści. Zapomniana awangarda literacka dwudziestolecia międzywojennego (2022). Jego wiersze i opowiadania znajdują się również w wielu antologiach i wyborach poezji, także obcojęzycznych, m.in. w przekładach na angielski, duński, niemiecki, czeski czy węgierski.

Powiązania

Oclone przyjemności

dzwieki / WYDARZENIA Bogusław Kierc Krzysztof Jaworski Tadeusz Pióro

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go z udzia­łem Krzysz­to­fa Jawor­skie­go, Bogu­sła­wa Kier­ca i Tade­usza Pió­ry pod­czas Por­tu Wro­cław 2009.

Więcej

Wiersz polski średniej długości

dzwieki / WYDARZENIA Różni autorzy

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go z udzia­łem Dar­ka Fok­sa, Krzysz­to­fa Jawor­skie­go, Zbi­gnie­wa Mache­ja i Toma­sza Maje­ra­na pod­czas Por­tu Wro­cław 2007.

Więcej

Dyskusja „Barbarzyńcy czy nie. Dwadzieścia lat po przełomie”

nagrania / między wierszami Różni autorzy

Port Wro­cław 2009: wypo­wie­dzi Dariu­sza Nowac­kie­go, Pio­tra Śli­wiń­skie­go, Justy­ny Sobo­lew­skiej, Pio­tra Czer­niaw­skie­go, Dar­ka Fok­sa, Krzysz­to­fa Jawor­skie­go, Boh­da­na Zadu­ry, Roma­na Hone­ta.

Więcej

Barbarzyńcy i nie

nagrania / z fortu do portu Darek Foks Grzegorz Wróblewski Krzysztof Jaworski

Archi­wal­ne nagra­nie z udzia­łem Krzysz­to­fa Jawor­skie­go, Dar­ka Fok­sa, Grze­go­rza Wró­blew­skie­go.

Więcej

„Wytrwali obserwatorzy przestrzeni kosmicznej”

wywiady / o książce Grzegorz Wróblewski Krzysztof Jaworski

Z Grze­go­rzem Wró­blew­skim o książ­ce Kosmo­nau­ci roz­ma­wia Krzysz­tof Jawor­ski.

Więcej

Komentarz do wiersza „Onkologia, 6:30”

recenzje / KOMENTARZE Krzysztof Jaworski

Komen­tarz do wier­sza z tomu .byłem, któ­ry uka­zał się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 20 paź­dzier­ni­ka 2014 roku. 

Więcej

‘Chciałem wszystko zakończyć poezją’. Z Krzysztofem Jaworskim rozmawia Wojciech Wilczyk

wywiady / o książce Krzysztof Jaworski Wojciech Wilczyk

Z Krzysz­to­fem Jawor­skim o książ­ce .byłem roz­ma­wia Woj­ciech Wil­czyk.

Więcej

Krzysztof Jaworski o Do szpiku kości

recenzje / KOMENTARZE Krzysztof Jaworski

Komen­tarz do frag­men­tu ostat­niej powie­ści awan­gar­do­wej zaty­tu­ło­wa­nej Do szpi­ku kości.

Więcej

Choroby symboliczne wagi ciężkiej

wywiady / o książce Krzysztof Jaworski Marcin Baran

Z Krzysz­to­fem Jawor­skim o książ­ce Do szpi­ku kości roz­ma­wia Mar­cin Baran.

Więcej

Czytelnik osobny

recenzje / ESEJE Krzysztof Jaworski

Recen­zja Mar­ci­na Jawor­skie­go z książ­ki Księ­ga zakła­dek Jac­ka Guto­ro­wa.

Więcej

Kryptoreklama korespondencyjnego kursu szybkiego czytania

wywiady / o książce Artur Burszta Krzysztof Jaworski

Roz­mo­wa Artu­ra Bursz­ty z Krzysz­to­fem Jawor­skim, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Dusze monet, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 29 stycz­nia 2007 roku.

Więcej

Zagrywka wobec cierpienia

recenzje / ESEJE Marcin Orliński

Recen­zja Mar­ci­na Orliń­skie­go z książ­ki Krzysz­to­fa Jawor­skie­go Do szpi­ku kości, któ­ra uka­za­ła się na stro­nie marcinorlinski.pl.

Więcej

Klisze

recenzje / IMPRESJE Paweł Chmielewski

Esej Paw­ła Chmie­lew­skie­go tow­rzy­szą­cy pre­mie­rze książ­ki .byłem Krzysz­to­fa Jawor­skie­go, któ­ra uka­za­ła się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 20 paź­dzier­ni­ka 2014 roku.

Więcej

Przeczytałem

recenzje / ESEJE Tomasz Fijałkowski

Recen­zja Toma­sza Fijał­kow­skie­go z książ­ki .byłem Krzysz­to­fa Jawor­skie­go.

Więcej

Biblioteka

recenzje / ESEJE Paweł Chmielewski

Recen­zja Paw­ła Chmie­lew­skie­go z książ­ki Do szpi­ku kości Krzysz­to­fa Jawor­skie­go.

Więcej

Poza pozorami słów, rzeczy i egzystencji

recenzje / IMPRESJE Zbigniew Trzaskowski

Esej Zbi­gnie­wa Trza­skow­skie­go towa­rzy­szą­cy pre­mie­rze książ­ki .byłem Krzysz­to­fa Jawor­skie­go, któ­ra uka­za­ła się nakła­dem Biu­rze Lite­rac­kie­go 20 paź­dzier­ni­ka 2014 roku.

Więcej

Skóra rzeczywistości

recenzje / ESEJE Paweł Chmielewski

Recen­zja Paw­ła Chmie­lew­skie­go z książ­ki Dusze monet Krzysz­to­fa Jawor­skie­go

Więcej

Poeta ciągłych skojarzeń

recenzje / ESEJE Paweł Chmielewski

Recen­zja Paw­ła Chmie­lew­skie­go z książ­ki Draż­nią­ce przy­jem­no­ści (1988–2008) Krzysz­to­fa Jawor­skie­go.

Więcej

Mikrokosmos blokowiska

recenzje / ESEJE Paweł Chmielewski

Recen­zja Paw­ła Chmie­lew­skie­go z książ­ki Warzyw­niak i inne opo­wia­da­nia Krzysz­to­fa Jawor­skie­go.

Więcej

Pieśni doświadczenia

recenzje / ESEJE Marek Olszewski

Recen­zja Mar­ka Olszew­skie­go z książ­ki Do szpi­ku kości Krzysz­tof Jawor­skie­go.

Więcej

Ostatnia powieść awangardowa

recenzje / ESEJE Łukasz Najder

Recen­zja Łuka­sza Naj­de­ra z książ­ki Do szpi­ku kości Krzysz­tof Jawor­skie­go.

Więcej

Złe towarzystwo

recenzje / ESEJE Marcin Sendecki

Recen­zja Mar­ci­na Sen­dec­kie­go z książ­ki Do szpi­ku kości Krzysz­tof Jawor­skie­go.

Więcej

O Drażniących przyjemnościach

recenzje / NOTKI I OPINIE Różni autorzy

Komen­ta­rze Grze­go­rza Het­ma­na, Anny Kału­ży, Karo­la Mali­szew­skie­go, Woj­cie­cha Wil­czy­ka.

Więcej

O Duszach monet

recenzje / NOTKI I OPINIE Różni autorzy

Komen­ta­rze Boh­da­na Zadu­ry, Mar­ci­na Sen­dec­kie­go, Bar­tło­mie­ja Maj­zla i Toma­sza Fijał­kow­skie­go.

Więcej