Zawsze istnieje możliwość odwołania

Wska­za­nie: Adam WIEDEMANN Fil­try

Nie lubię wybie­rać, ale sko­ro już muszę, wska­zał­bym Fil­try Ada­ma Wie­de­man­na. Fil­try to cel­ny tytuł – mamy zara­zem kon­kret (miej­sce akcji) i meta­fo­rę. W fil­tro­wa­niu cho­dzi prze­cież o to, cze­go się pozbyć, a co zosta­wić; o to samo cho­dzi w pisa­niu. Nie wiem, jak powsta­wa­ła książ­ka – nie wiem, czy Wie­de­mann pisał codzien­nie i fil­tro­wał, czy też były dni, w któ­re poeta nie pisał. Pomysł spo­rzą­dze­nia poetyc­kie­go spra­woz­da­nia z kil­ku tygo­dni życia w cudzym miesz­ka­niu moż­na by oczy­wi­ście nazwać pro­jek­tem – wyda­je mi się jed­nak, że Wie­de­mann jest dale­ko bar­dziej rady­kal­ny. Jak pisze Bata­il­le: „Dzia­ła­nie, mają­ce dopro­wa­dzić do usu­nię­cia cier­pie­nia, pro­wa­dzi osta­tecz­nie w kie­run­ku prze­ciw­nym do moż­li­wo­ści dra­ma­ty­zo­wa­nia w jego imie­niu: nie dąży­my już do gra­nic moż­li­we­go, […], a moż­li­we tra­ci tym­cza­sem swój sens, żyje­my pro­jek­tem, two­rząc (pod przy­kryw­ką nie­ubła­ga­nej wro­go­ści) w mia­rę spój­ny świat wespół z liber­ty­nem, skle­pi­ka­rzem i ego­istycz­nym dewo­tem” (Doświa­dze­nie wewnętrz­ne, przeł. Oskar Hede­mann). Sądzę, że Wie­de­mann nie dąży do usu­nię­cia cier­pie­nia, i już na samym począt­ku wyzna­je, iż chciał­by „żeby to ktoś czy­tał w mrokach/ jakie­goś kaza­ma­tu” („Nowe miesz­ka­nie. Dzień dru­gi”), co tyl­ko począt­ko­wo wyda­je się nie współ­grać z tona­cją cało­ści.

Książ­ka jest świet­na i zapew­ne powi­nie­nem na koniec pona­rze­kać, że taka krót­ka. Nie będę narze­kać. Myślę, że jest w sam raz, a gdy­by była dłuż­sza, czy­tel­nik mógł­by nie wytrzy­mać tej lek­ko­ści, któ­ra jest prze­cież tak złud­na. Jestem więc usa­tys­fak­cjo­no­wa­ny, a zamiast kolej­nej daw­ki wier­szy o miesz­ka­niu na Fil­trach, z wiel­ką przy­jem­no­ścią prze­czy­tał­bym tom szki­ców poety. W paź­dzier­ni­ko­wym nume­rze „Twór­czo­ści” Wie­de­mann pisze o Doma­ru­sie z wdzię­kiem, swa­dą i lek­ko­ścią Ash­be­ry­’e­go piszą­ce­go o Ste­in („Lite­ra­tu­ra na Świe­cie”, 7–8/2006), więc natych­miast ma się ocho­tę na wię­cej.