Podejdźmy do tego z miłością

Naj­pierw czy­tam mej­la od rek­to­ra: „Wczo­raj w mediach spo­łecz­no­ścio­wych poja­wił się post zawie­ra­ją­cy obra­zy ‘nie­sto­sow­ne raso­wo’ (racial­ly insen­si­ti­ve). Pra­gnę zapew­nić, że uni­wer­sy­tet nie popie­ra i nie akcep­tu­je takie­go zacho­wa­nia”. Potem na Face­bo­oku widzę „obraz”, o któ­rym mowa. Na zdję­ciu dwie bia­łe dziew­czy­ny z twa­rza­mi pokry­ty­mi czar­ną mazią pochy­la­ją się nad smart­fo­nem. Pod spodem kolo­ro­wy napis: Young, black and pro­ud. Cele­bra­ting Black Histo­ry Month 2017. Tego same­go dnia przy lun­chu kole­żan­ka z wydzia­łu przed­sta­wia mi wer­sję wyda­rzeń zle­pio­ną z zasły­sza­nych infor­ma­cji i domy­słów: Dwie stu­dent­ki pierw­sze­go roku, współ­lo­ka­tor­ki w aka­de­mi­ku, robią sobie masecz­kę węglo­wą na cerę. Roz­ba­wia je widok wła­snych twa­rzy poma­lo­wa­nych na czar­no. Koniecz­nie muszą zro­bić sobie zdję­cie i prze­słać je zna­jo­mym! Kie­dy pró­bu­ją umie­ścić zdję­cie na Snap­cha­cie, apli­ka­cja pod­su­wa im nowy filtr, stwo­rzo­ny z oka­zji dorocz­nych obcho­dów mie­sią­ca afro­ame­ry­kań­skiej histo­rii. To tak­że je śmie­szy. Snap­chat  „myśli”, że są Afro­ame­ry­kan­ka­mi! Ale kome­dia! Dziew­czy­ny akcep­tu­ją pod­su­nię­ty im napis i roz­sy­ła­ją swój wize­ru­nek w roli „mło­dych, czar­nych i dum­nych” do gru­py zna­jo­mych na Snap­cha­cie. W tej gru­pie, zło­żo­nej w więk­szo­ści z bia­łych, jest jed­na czar­no­skó­ra stu­dent­ka, któ­rej ten obraz nie bawi. Prze­ciw­nie, czu­je się wyśmia­na i poni­żo­na. Bia­ła twarz poma­lo­wa­na na czar­no to prze­cież nie­sław­na black­fa­ce, ele­ment rasi­stow­skich min­strel shows.

Te przed­sta­wie­nia kome­dio­we, powszech­ne w USA w XIX wie­ku, zyska­ły popu­lar­ność w tym samym okre­sie, kie­dy roz­wi­jał się ruch abo­li­cjo­ni­stów i mia­ły być dla nie­go prze­ciw­wa­gą. Pod­czas gdy abo­li­cjo­ni­ści gło­si­li w kra­ju i zagra­ni­cą o okru­cień­stwach sys­te­mu nie­wol­nic­twa, min­strel shows pre­zen­to­wa­ły wode­wi­lo­we scen­ki z życia na plan­ta­cji, poka­zu­ją­ce, że los ame­ry­kań­skie­go nie­wol­ni­ka tak napraw­dę jest sie­lan­ką. We wcze­snych min­strel shows wystę­po­wa­li tyl­ko bia­li akto­rzy z twa­rza­mi wysma­ro­wa­ny­mi palo­nym kor­kiem. Póź­niej zastą­pi­li ich Afro­ame­ry­ka­nie, któ­rym też kaza­no przy­czer­niać twa­rze, uwy­dat­niać usta i pod­kre­ślać oczy za pomo­cą maki­ja­żu, któ­ry prze­mie­niał ich w kary­ka­tu­ry samych sie­bie. Odgry­wa­li głu­pich, leni­wych i gro­te­sko­wych murzy­nów, wyzna­ją­cych zasa­dy „moral­no­ści Kale­go”. (Sien­kie­wi­czow­ski Kali to wła­śnie postać zapo­ży­czo­na z min­strel shows). „Murzy­ni to duże dzie­ci” – takie mia­ło być prze­sła­nie min­strel shows. Nie­wol­nic­two zastę­pu­je im rodzi­ców i nie pora­dzi­li­by sobie bez nie­go w doro­słym świe­cie. Poza tym na plan­ta­cjach są szczę­śli­wi. Patrz­cie tyl­ko! Cały dzień tań­czą, śpie­wa­ją i gra­ją na instru­men­tach! Tak wyglą­da­ła pro-nie­wol­ni­cza pro­pa­gan­da XIX wie­ku, któ­ra w zna­czą­cy spo­sób wpły­nę­ła na roz­wój ame­ry­kań­skie­go prze­my­słu kome­dio­we­go tak­że w wie­ku XX.

O takiej wła­śnie afro­ame­ry­kań­skiej histo­rii przy­po­mi­na czar­no­skó­rej stu­dent­ce zdję­cie na Snap­cha­cie. Prze­sy­ła je do swo­ich zna­jo­mych z komen­ta­rzem: „Takie rze­czy dzie­ją się na naszej uczel­ni”. Jeden z jej przy­ja­ciół, stu­dent angli­sty­ki – nazwij­my go Kevin – jest akty­wi­stą, dzia­ła­ją­cym w uni­wer­sy­tec­kim Związ­ku Czar­nych Stu­den­tów. Jest też począt­ku­ją­cym pisa­rzem; uczel­nia­ne koło teatral­ne wysta­wia wła­śnie jego sztu­kę, inspi­ro­wa­ną ruchem Black Lives Mat­ter. Kevin posta­na­wia upu­blicz­nić zdję­cie na Face­bo­oku z obszer­nym komen­ta­rzem i proś­bą do wszyst­kich, żeby je udo­stęp­nia­li, doda­jąc hash­tag z nazwą uni­wer­sy­te­tu. W swo­im poście Kevin wyzna­je, że nie­mal przez mie­siąc zasta­na­wiał się, czy powi­nien udo­stęp­nić zdję­cie; pisze, że pra­wie było mu żal tych dziew­czyn i mar­twił się, jak jego decy­zja wpły­nie na ich życie. W koń­cu jed­nak doszedł do nastę­pu­ją­cych wnio­sków: „Przy­po­mnia­łem sobie kim jestem i kim jest mój lud. Nie po to prze­trwa­li­śmy trans­port stat­ka­mi nie­wol­ni­czy­mi, samo nie­wol­nic­two, okres rekon­struk­cji, a potem segre­ga­cji, okru­cień­stwo, z jakim nas trak­to­wa­no pod­czas dzia­łal­no­ści Ruchu Praw Oby­wa­tel­skich, zabój­stwa naszych przy­wód­ców, Woj­nę z Prze­stęp­czo­ścią i Nar­ko­ty­ka­mi i całą resz­tę aż do dnia dzi­siej­sze­go – nie po to prze­trwa­li­śmy to wszyst­ko, żeby pozwa­lać innym nas poni­żać […]. Dla­te­go NIE OBCHODZI MNIE, co czu­ją te dziew­czy­ny z powo­du mojej decy­zji. Jed­na z nich zamie­ści­ła zdję­cie w mediach spo­łecz­no­ścio­wych. Więc niech się nie dzi­wi, że jej czyn zwra­ca się prze­ciw­ko niej. […] Nie myśla­ła o mnie, kie­dy zamie­ści­ła to zdję­cie, więc dla­cze­go ja mam myśleć o niej? […] Okres wyro­zu­mia­ło­ści i prze­ba­cze­nia już się skoń­czył. Nie mamy już cza­su. Trump i jego ban­da dorwa­li się do wła­dzy. Teraz, tak jak za Nixo­na i Reaga­na, musi­my być czuj­ni. Musi­my sta­now­czo sprze­ci­wiać się takim zacho­wa­niom i nie dawać przy­zwo­le­nia na to, aby sta­ły się nor­mą”.

Dal­szy ciąg wyda­rzeń roz­gry­wa się na moich oczach – na Face­bo­oku. Rusza lawi­na komen­ta­rzy, od stu­den­tów, absol­wen­tów, rodzi­ców, tak­że od ludzi nie­zwią­za­nych z uni­wer­sy­te­tem. Jed­ni chwa­lą decy­zję Kevi­na: „Bra­wa za odwa­gę! Naresz­cie! Zbyt wie­le rasi­stow­skich incy­den­tów na kam­pu­sie zamie­cio­no pod dywan, bo nie sprze­ci­wi­li­śmy się im dosta­tecz­nie gło­śno”. Inni kry­ty­ku­ją go lub ata­ku­ją. Pra­wie każ­dy nowy komen­tarz daje począ­tek dłu­gim wymia­nom zdań; ludzie poucza­ją się nawza­jem, kłó­cą, obrzu­ca­ją wyzwi­ska­mi. Jakiś absol­went, Afro­ame­ry­ka­nin miesz­ka­ją­cy teraz w St. Louis pro­po­nu­je: „A może podejdź­my do tego z miło­ścią? Każ­de­mu zda­rza się zro­bić coś głu­pie­go”. Kil­ka osób odpo­wia­da mu z obu­rze­niem: „Bra­cie, to żało­sne. Jesteś czar­ny i bro­nisz rasi­zmu?”. „Nicze­go nie bro­nię. Zauwa­żam tyl­ko, że nie wszyst­ko, co robią bia­li musi mieć moty­wa­cję raso­wą. My też wyśmie­wa­my się z bia­łych i z innych. Poza tym, czy na pew­no zauwa­ży­li­ście, że to masecz­ka na cerę?” Pośród komen­ta­rzy do tej opi­nii poja­wia się bluzg: „Hej, nig­ga, dzię­kuj Bogu, że jesteś w St. Louis. Jak debi­lu bro­nisz takie­go gów­na, to napluł­bym na cie­bie i na tego dup­ka two­je­go ojca, któ­ry cię tak wycho­wał”. „Suck my dick” – odpa­la w odpo­wie­dzi ten, któ­ry jesz­cze przed chwi­lą chciał podejść do spra­wy z miło­ścią.

W mia­rę jak opi­nii pod zdję­ciem przy­by­wa, robi się coraz ohyd­niej. Mniej wię­cej po tysięcz­nym komen­ta­rzu dys­ku­sję przej­mu­ją trol­le, któ­re nic nie piszą, tyl­ko wkle­ja­ją obraz­ki. Jest krót­ki komiks przed­sta­wia­ją­cy ele­ganc­kie­go żół­to­wło­se­go mło­dzień­ca, któ­ry z powo­du poli­tycz­nej popraw­no­ści tra­ci pra­cę na rzecz bez­zęb­ne­go i roz­czo­chra­ne­go murzy­na. (Rysun­ko­wa mene­dżer­ka poka­zu­je wskaź­ni­kiem sło­wo „Diver­si­ty” wypi­sa­ne na tabli­cy). Jest rysu­nek posta­ci uno­szą­cej dwa dymią­ce pisto­le­ty ponad tłu­mem prze­ra­żo­nych Afro­ame­ry­ka­nów stło­czo­nych na uli­cy mia­sta. Postać z pisto­le­ta­mi w miej­scu gło­wy ma uśmiech­nię­ty pół­księ­życ ubra­ny w czar­ne oku­la­ry – na pierw­szy rzut oka wyglą­da to jak sto­żek bia­łe­go kap­tu­ra Ku Klux Kla­nu z wycię­ty­mi otwo­ra­mi do patrze­nia. Ten sam księ­ży­co­wy mor­der­ca poja­wia się na kolej­nym obraz­ku wkle­jo­nym przez trol­le; tym razem księ­ży­co­wa twarz spo­glą­da szy­der­czo w dół na leżą­ce­go na jezd­ni czar­ne­go męż­czy­znę, do któ­re­go celu­je z rewol­we­ru. Sce­ne­ria jest noc­na, ale jeśli dobrze się przy­pa­trzeć, w rogu, na zna­ku dro­go­wym widać trzy lite­ry: KKK. Pod nimi, obry­so­wa­ny poświa­tą niczym neon, duży napis: „Kill a nig­ga toni­ght”. W komen­ta­rzu tysięcz­nym pią­tym ktoś zada­je pyta­nie: „Gdzie są ci, któ­rzy bro­ni­li tych dziew­czyn, teraz, kie­dy ktoś zamiesz­cza tutaj jed­no­znacz­nie rasi­stow­skie obra­zy?” Pod tym pyta­niem nie ma ani jed­ne­go komen­ta­rza.

Jestem tak zszo­ko­wa­na tonem dys­ku­sji na Face­bo­oku, że dopie­ro po tygo­dniu decy­du­ję się poroz­ma­wiać o tej spra­wie z moimi stu­den­ta­mi. Oka­zja nada­rza się na zaję­ciach z teo­rii lite­ra­tu­ry, na któ­rych oma­wia­my aku­rat poję­cie „kodów kul­tu­ro­wych” w struk­tu­ra­liź­mie. Naj­pierw para­fra­zu­je­my razem frag­ment z pod­ręcz­ni­ka Begin­ning The­ory Pete­ra Barry’ego: „Kul­tu­rę moż­na ana­li­zo­wać tak jak język, bo skła­da się ze struk­tu­ral­nych sia­tek, któ­re dzia­ła­ją na zasa­dzie kodu, czy­li sys­tem zna­ków”.  Potem poda­ję przy­kład: „Poma­lo­wa­na na czar­no twarz jest zna­kiem, któ­ry w róż­nych kon­tek­stach kul­tu­ro­wych nabie­ra róż­nych zna­czeń. W kon­tek­ście języ­ka kosme­ty­ki i zabie­gów upięk­sza­ją­cych będzie tyl­ko zna­kiem dba­ło­ści o cerę. Ale kie­dy połą­czy się zdję­cie poma­lo­wa­nej na czar­no twa­rzy z napi­sem  ‘Young, black and pro­ud’,  ten znak natych­miast sta­nie się czę­ścią inne­go syte­mu zna­czeń – języ­ka rasi­stow­skich min­strel shows”. Dla pew­no­ści tłu­ma­czę, czym były min­strel shows i dla­cze­go black­fa­ce w tym kon­tek­ście jest tak obraź­li­wa.

– A co, jeśli ktoś o tym wszyst­kim nie wie? – pra­wie ze łza­mi w oczach wykrzy­ku­je stu­dent­ka, któ­ra zwy­kle całe zaję­cia prze­glą­da tele­fon, ale teraz słu­cha moich wyja­śnień z uwa­gą. – Prze­cież to mogłam być ja. Nigdy nie sły­sza­łam o min­strel shows!
– Poważ­nie? – wpa­da jej w sło­wo tro­chę star­szy stu­dent. – Ja uczy­łem się o tym już w pod­sta­wów­ce.
– Ale dla­cze­go my w ogó­le zaj­mu­je­my się tą spra­wą? – pyta inny stu­dent z despe­ra­cją w gło­sie. – Mamy na kam­pu­sie tyle pro­ble­mów zwią­za­nych z PRAWDZIWYM rasi­zmem, a ktoś cze­pia się głu­pie­go błę­du. Znam dobrze te dziew­czy­ny; nie są rasist­ka­mi. Nie mia­ły złych inten­cji.
– Inten­cje nie mają zna­cze­nia – zabie­ra głos stu­dent­ka o laty­no­skich korze­niach, któ­ra przy­zna­je, że jest zna­jo­mą Kevi­na. – Nawet jeśli ktoś popeł­nia rasi­stow­ski czyn z głu­po­ty albo z nie­wie­dzy, też musi za to zapła­cić.
– Ale zapła­ta powin­na być ade­kwat­na do czy­nu. Te dziew­czy­ny dosta­ją teraz codzien­nie tele­fo­ny z pogróż­ka­mi.
– Kevi­no­wi też gro­żo­no śmier­cią.
– Jed­na z tych dziew­czyn stu­diu­je na wydzia­le peda­go­gicz­nym. Wie­cie, co to zna­czy. Już nigdy nie będzie mogła zostać nauczy­ciel­ką.
Zna­jo­ma Kevi­na zamy­śla się:
– Nie wiem, może trze­ba te dziew­czy­ny potrak­to­wać jako ofia­ry dla spra­wy. Dzię­ki ich wpad­ce, ludzie nauczą się odno­sić się do innych z sza­cun­kiem.
– Jeśli ktoś napraw­dę jest rasi­stą, to nie zmie­ni się dzię­ki tej histo­rii. Raczej tyl­ko się nakrę­ci.

Jak zwy­kle, sie­dzi­my w krę­gu. Zna­jo­ma Kevi­na  i zna­jo­my tam­tych dziew­czyn sie­dzą po tej samej stro­nie kla­sy, odda­le­ni o kil­ka krze­seł. Kie­dy mówią, nie patrzą na sie­bie.

Dowia­du­ję się póź­niej, że nawet stu­dent­ki, któ­re dzie­lą ze spraw­czy­nia­mi skan­da­lu ten sam kory­tarz w aka­de­mi­ku, odbie­ra­ją tele­fo­ny od osób gro­żą­cych im śmier­cią. Z tele­fo­na­mi wal­czy rów­nież rek­tor. Po arty­ku­le na temat całe­go zaj­ścia, któ­ry opu­bli­ko­wa­no w lokal­nej pra­sie, codzien­nie dzwo­nią do nie­go oko­licz­ni miesz­kań­cy, żąda­jąc, aby zosta­wić dziew­czy­ny w spo­ko­ju i nie nakła­dać na nie żad­nych kar. A raczej, takie żąda­nia przed­sta­wia więk­szość tele­fo­nu­ją­cych miesz­kań­ców nasze­go w 85% bia­łe­go hrab­stwa. Ale wśród dzwo­nią­cych zda­rza­ją się też podob­no ci, któ­rzy doma­ga­ją się, żeby dziew­czy­ny wyrzu­cić z uczel­ni.

Przez resz­tę tygo­dnia drę­czy mnie zagad­ka: Co zda­rzy­ło się przez ten mie­siąc, kie­dy Kevin zasta­na­wiał się, czy ma udo­stęp­nić zdję­cie? Czy to tyl­ko przy­pa­dek, że był to aku­rat pierw­szy mie­siąc pre­zy­den­tu­ry Trum­pa? Czy któ­reś z decy­zji nowe­go pre­zy­den­ta mogły prze­wa­żyć sza­lę i popchnąć Kevi­na do wnio­sku, że „okres wyro­zu­mia­ło­ści i prze­ba­cze­nia już się skoń­czył”? Może było to zaprzy­się­że­nie nowe­go pro­ku­ra­to­ra gene­ral­ne­go Jef­fa Ses­sion­sa, któ­re­mu z powo­du rasi­stow­skich wypo­wie­dzi 31 lat wcze­śniej odmó­wio­no sta­no­wi­ska sędzie­go fede­ral­ne­go? A może wybór nowej mini­ster edu­ka­cji Bet­sy DeVos, któ­rej pro­gram wspo­ma­ga­nia szkół pry­wat­nych praw­do­po­dob­nie odbie­rze fun­du­sze szko­łom publicz­nyn oraz osła­bi i tak już sta­le nie­do­in­we­sto­wa­ne miej­skie szko­ły, gdzie prze­wa­ża­ją czar­no­skó­rzy ucznio­wie?  A może cza­rę gory­czy prze­peł­nił pre­zy­denc­ki dekret o utwo­rze­niu gru­py robo­czej do prze­ciw­dzia­ła­nia zbrod­ni prze­ciw­ko poli­cji? Prze­cież nie­któ­rzy odczy­ta­li ten dekret jako pró­bę utrud­nia­nia dzia­łal­no­ści ruchu Black Lives Mat­ter, jako szy­der­czą odpo­wiedź na ich pro­te­sty prze­ciw­ko rasi­zmo­wi wśród poli­cjan­tów.

Tro­chę w poszu­ki­wa­niu odpo­wie­dzi na te pyta­nia idę zoba­czyć sztu­kę Kevi­na na uczel­nia­nej sce­nie. To wła­ści­wie seria tema­tycz­nie powią­za­nych epi­zo­dów przed­sta­wia­ją­cych gło­śne przy­pad­ki prze­mo­cy wobec Afro­ame­ry­ka­nów. Zaczy­na się od Emet­ta Til­la, czter­na­sto­let­niej ofia­ry bru­tal­ne­go lin­czu z 1955 roku, któ­re­go śmierć przy­czy­ni­ła się do sce­men­to­wa­nia rodzą­ce­go się wów­czas Ruchu Praw Oby­wa­tel­skich. Potem prze­no­si­my się do cza­sów współ­cze­snych. Zabój­stwo sie­dem­na­sto­lat­ka Tray­vo­ra Mar­ti­na przez człon­ka ochot­ni­czej stra­ży oby­wa­tel­skiej, któ­re – po unie­win­nie­niu spraw­cy – dopro­wa­dzi­ło do zało­że­nia Black Lives Mat­ter. Kolej­ny epi­zod to samo­bój­cza śmierć San­dry Bland w tek­sań­skim aresz­cie, gdzie zna­la­zła się po trau­ma­tycz­nym star­ciu z poli­cjan­tem. W ostat­nim epi­zo­dzie wystę­pu­je sam Kevin. Odgry­wa wła­sną wyobra­żo­ną śmierć na kam­pu­sie, z rąk bia­łych rasi­stów.

Oglą­dam zakoń­cze­nie sztu­ki ze świa­do­mo­ścią, że jesz­cze do nie­daw­na w tym kon­tek­ście takie samo­uśmier­ce­nie auto­ra wyda­ło­by mi się nie­po­trzeb­ną pro­wo­ka­cją. Ale teraz nie­spo­dzie­wa­nie poru­sza mnie okrzyk Kevi­na przed sce­nicz­ną śmier­cią: „Prze­cież to nie­moż­li­we. To nasz kam­pus. Tu jest bez­piecz­nie!” Czy­ta­jąc kolej­ne nie­na­wist­ne sło­wa na Face­bo­oku, myśla­łam podob­nie: „To nie­moż­li­we. Prze­cież to nasi stu­den­ci!” A potem poja­wił się strach: Ilu jesz­cze pre­zy­denc­kich dekre­tów, twe­etów i decy­zji potrze­ba, żeby ta inter­ne­to­wa nie­na­wiść prze­obra­zi­ła się w czy­ny?

Być może pod­świa­do­mie szu­kam jed­nak jasnej stro­ny rze­czy, bo w myślach upar­cie powra­ca do mnie komen­tarz absol­wen­ta, któ­ry pro­po­no­wał, żeby podejść do spra­wy „z miło­ścią”. Coś mi ten komen­tarz przy­po­mi­na. Się­gam po Nie­wi­dzial­ne­go czło­wie­ka Ral­pha Elli­so­na, jed­ną z naj­waż­niej­szych powie­ści ame­ry­kań­skich wyda­ną w 1952 roku. W epi­lo­gu powie­ści czar­no­skó­ry boha­ter, któ­ry „hiber­nu­je” pod zie­mią z powo­du wiel­kie­go roz­go­ry­cze­nia ame­ry­kań­skim życiem spo­łecz­nym i poli­tycz­nym, oświad­cza: „[…] na prze­kór wszyst­kim stwier­dzam, że kocham. Po to, by spi­sać choć­by część tego, muszę kochać. Nie sprze­da­ję wam żad­ne­go fał­szy­we­go prze­ba­cze­nia, jestem czło­wie­kiem zde­spe­ro­wa­nym… ale stra­ci­cie zbyt wie­le ze swo­je­go życia, stra­ci­cie sens, jeśli nie podej­dzie­cie do nie­go z taką samą miło­ścią jak nie­na­wi­ścią. Tak więc ja pod­cho­dzę do nie­go przez podział. A więc oskar­żam i bro­nię, nie­na­wi­dzę i kocham”[1].

Czy pisząc „let’s appro­ach it with love”, ten mło­dy czło­wiek na Face­bo­oku cyto­wał Elli­so­na? Czy w inter­ne­cie było­by mniej nie­na­wi­ści, gdy­by wszy­scy prze­czy­ta­li Elli­so­na? W przy­pły­wie emo­cji sta­wiam sobie takie pyta­nia – może po to, żeby oca­lić wia­rę w sens mojej nauczy­ciel­skiej pra­cy. Jed­nak, kie­dy po pew­nym cza­sie prze­glą­dam jesz­cze raz tam­tą dys­ku­sję na Face­bo­oku, prze­ży­wam roz­cza­ro­wa­nie. Nie mogę zna­leźć komen­ta­rza o miło­ści. Są inne opi­nie absol­wen­ta z St. Louis; jest wymia­na zdań, potem wymia­na obelg. Proś­by o miłość brak. A prze­cież mam dowód, że tam była – zano­to­wa­łam ten komen­tarz w dzien­ni­ku. Naj­wi­docz­niej autor go usu­nął. Ale dla­cze­go? Zawsty­dził się sło­wa „miłość”?  Czy sło­wo „miłość” jest bar­dziej wsty­dli­we niż sło­wo „dick”?

Wkrót­ce potem koń­czy się rok aka­de­mic­ki. Pomię­dzy wysta­wia­niem ocen a pako­wa­niem wali­zek na mój dorocz­ny wyjazd do Pol­ski gro­ma­dzę ostat­nie wia­do­mo­ści. Dowia­du­ję się, że dziew­czy­ny z feral­ne­go zdję­cia nie zosta­ły wyrzu­co­ne z uczel­ni, ale i tak posta­no­wi­ły prze­nieść się na inny uni­wer­sy­tet. Dowia­du­ję się, że Kevin ukoń­czył stu­dia z bar­dzo dobry­mi wyni­ka­mi. Dowia­du­ję się, że w sąsied­nim sta­nie Mary­land, na uni­wer­sy­te­cie sta­no­wym – czy­li takim jak nasz – bia­ły stu­dent o zna­jo­mym nazwi­sku Urban­ski zadźgał nożem przy­pad­ko­wo napo­tka­ne­go czar­no­skó­re­go stu­den­ta Richar­da Col­lin­sa. Dowia­du­ję się, że Urban­ski był zwią­za­ny z rasi­stow­skim por­ta­lem inter­ne­to­wym Alt-Reich Nation. Dowia­du­ję się, że Col­lins miał w tym roku ukoń­czyć stu­dia z bar­dzo dobry­mi wyni­ka­mi. W jed­nym z arty­ku­łów pra­so­wych czy­tam, że na jego pogrze­bie naczel­nik hrab­stwa zacy­to­wał Ewan­ge­lię świę­te­go Jana: „Nikt nie ma więk­szej miło­ści od tej, gdy ktoś życie swo­je odda­je za przy­ja­ciół swo­ich” – i dodał, że „ofia­ra Col­lin­sa zain­spi­ru­je nas wszyst­kich do wykrze­wie­nia nie­na­wi­ści, rasi­zmu i nie­to­le­ran­cji z naszych spo­łecz­no­ści”. Sło­wo „ofia­ra” na pod­świe­tlo­nym ekra­nie nagle zaczy­na mnie razić i przy­no­si nie­przy­jem­ne echo mojej dys­ku­sji ze stu­den­ta­mi. Uświa­da­miam sobie, że mam dosyć tego sło­wa. Dziw­nym zbie­giem oko­licz­no­ści na ekra­nie świe­ci tak­że i roz­brzmie­wa echem sło­wo „miłość”. Ale sły­szę, że i w jed­nym, i w dru­gim echu dźwię­czy moc­ny dyso­nans. Uświa­da­miam sobie, że miłość, o któ­rej mówił pan naczel­nik i miłość, o któ­rej pisał Elli­son to jed­nak dwa bar­dzo róż­ne rodza­je miło­ści.