Poetyczna poprawność

Ileż to uprzy­krzo­nej rado­ści pły­nie sze­ro­ki­mi stru­mie­nia­mi przed­sta­wio­ne­go świa­ta! Jest w czym wybie­rać, zapraw­dę. A nie mogę być jak Janusz Rud­nic­ki, bo, jak wia­do­mo, oprócz mózgu mam cyc­ki, i nie mogę być jak Krzy­sio Var­ga, bo mną jesz­cze kry­zys wie­ku śred­nie­go nie tar­ga, no i nie mogę być Toma­szem Lisem, bo się nie jaram prze­rdze­wia­łym PO-PiS-em, ale nie jest mi bli­sko i do femi­ni­stek, bo wiem, gdzie przy­kle­ja się figo­wy listek. Mogła­bym zostać Jac­kiem Deh­ne­lem, ale trud­no temu spro­stać, nawet gdy inten­cje szcze­re. Two­rząc gru­pę lite­rac­ką, czy nazwa­ła­bym ją „szko­łą”? Nie, bo w szko­le śred­nio było mi weso­ło. Gdy­bym była sze­fo­wą Biu­ra Lite­rac­kie­go, nie zatrud­ni­ła­bym tu tego czy owe­go, za to – Insty­tut Miko­łow­ski – bra­wo (szcze­gól­nie) za dwie ostat­nie książ­ki!

Czy ja dla Pań­stwa wła­śnie zara­po­wa­łam? I to z hap­py endem? Nie­wy­klu­czo­ne. Kul­tu­ra nam się cud­nie pau­pe­ry­zu­je, i niko­mu to nie prze­szka­dza. Mnie naj­mniej. Pięk­nie roz­ple­nio­ny „post­mo­der­nizm” w naj­bar­dziej uto­pij­nym wyda­niu – mnie to się podo­ba, moja duszycz­ka łak­nie sie­dem­na­stu tysię­cy mgnień wio­sny każ­de­go poran­ka. Jed­nak jest coś, co uwie­ra w tym rado­snym kar­na­wa­le kul­tu­ral­nej nie­kom­pe­ten­cji, niczym wiersz o papie­żu w anto­lo­gii men­stru­acyj­nej. Kie­dy poświę­cam swój czas na obej­rze­nie i posłu­cha­nie spo­tka­nia onli­ne z rela­tyw­nie mło­dym poetą (a jest to poświę­ce­nie o nie­bo mniej­sze niż widzial­na ofia­ra ludzi, któ­rzy w nim fizycz­nie uczest­ni­czy­li), bo raz, że znam czło­wie­ka, i lubię, cie­ka­wi mnie jego pisa­nie, a jed­no­cze­śnie faj­nie jest pod­gląd­nąć medial­ne podry­gi kon­ku­ren­cyj­ne­go wydaw­nic­twa – ocze­ku­ję cze­go­kol­wiek, poprzecz­ka jest u mnie bar­dziej niż ela­stycz­na. Niech­by mnie wkur­wił, znie­sma­czył albo pode­rwał, a przy­naj­mniej – zain­te­re­so­wał. Tym­cza­sem usły­sza­łam sło­wa, któ­re unie­waż­nia­ją moje poj­mo­wa­nie sztu­ki i kul­tu­ry, ba, unie­waż­nia­ją para­dyg­mat poznaw­czy, na któ­rym opar­łam swo­ją pra­cę i ponie­kąd życie.

Bo, Dro­dzy Moi – nie trze­ba już czy­tać ksią­żek, wystar­czy je pisać. Bo poezja zaczę­ła się od Tom­ka Puł­ki i Kon­ra­da Góry, od Rober­ta Rybic­kie­go i Toma­sza Bąka – już nawet Szcze­pan Kopyt jest zbyt sta­ro­świec­ki, by sobie nim zawra­cać gło­wę. Kobiet piszą­cych wca­le nie było (to jest aku­rat oczy­wi­ste), a inspi­ra­cje kla­sycz­ne moż­na absor­bo­wać poprzez lek­tu­rę ksią­żek zale­d­wie o poko­le­nie star­szych kole­gów. Sama stra­te­gia (prze)pisania lite­ra­tu­ry od nowa, choć wzbu­dza­ją­ca peł­ny poli­to­wa­nia śmiech (jako egzem­pli­fi­ka­cja naiw­no­ści poznaw­czej), była­by może i inte­re­su­ją­ca, jako pro­jekt, ale jedy­nie w wymia­rze socjo­lo­gicz­no-antro­po­lo­gicz­nym. Nie w tym jed­nak upa­tru­ję źró­deł mego zdu­mie­nia. Otóż – mło­dy adept jest dum­ny, że nie zna pod­staw. Nie tyle się do tego przy­zna­je, ile to wręcz haftu­je na sztan­da­rze. Jak­by nie odro­bił pod­sta­wo­wej lek­cji – jeśli pory­wasz się na uśmier­ce­nie swo­ich ido­li, na potrze­pa­nie dębem kla­sy­ki (nie twier­dzę, że dąb ów nie jest spróch­nia­ły) – poznaj wro­ga, nim roz­ło­żysz swój cze­ski scy­zo­ryk.

I napraw­dę, choć­by­ście mnie sma­ży­li w smo­le, nie zro­zu­miem, jak moż­na, nazy­wa­jąc się pisa­rzem, nie czy­tać, i być z tego dum­nym. Nie wiem jak u Was, u mnie sto­su­nek „prze­czy­ta­ne” do „napi­sa­ne” wyno­si 99,99 do 0,01%.

Koń­cząc, zazna­czę dobit­nie, iż wszyst­kie oso­by wymie­nio­ne w niniej­szym tek­ście to moi ser­decz­ni kole­dzy po pió­rze; mają poczu­cie humo­ru i na pew­no się nie obra­żą. O kole­żan­kach zaś – będzie innym razem.