Miejsce (dla) portu

Meta­fo­ra nie jest nowa i może dobrze, bo nie zosta­ła poezji narzu­co­na, a z niej wyni­ka. To na przy­kład Józef Cze­cho­wicz pisał:

Poeci jak okrę­ty.
Spo­ty­ka­my się z róż­nych mórz i roz­ma­itych stron. Szku­ty, tor­pe­dow­ce i krą­żow­ni­ki, bar­ki rybac­kie, gigan­ty z Pacy­fi­ku i śmia­łe fre­ga­ty pod­bie­gu­no­we – zbie­ra­my się w por­cie, zapusz­cza­my kotwi­ce, a fala gwa­rzy mię­dzy kadłu­ba­mi stat­ków i księ­ży­cem.
Oto port.

Por­tem wedle auto­ra tych słów miał być Lublin. Dla wie­lu współ­cze­snych poetów na róż­ne spo­so­by zwią­za­nych z Biu­rem Lite­rac­kim sta­ła się nim Legni­ca, a potem Wro­cław. Już ta prze­pro­wadz­ka wydaw­nic­twa wie­le mówi o tym, jak jego twór­cy rozu­mie­ją ideę przy­sta­ni. Goto­wi są na zmia­ny, raczej ostroż­nie (podejrz­li­wie?) odno­szą się do korzy­ści, któ­re daje sta­bi­li­za­cja. Dla ofi­cy­ny por­tem oka­za­ła się sama poezja. Nie jest więc ona zakład­ni­kiem Wro­cła­wia. Chce być – tak to sobie wyobra­żam jako obser­wa­tor­ka z zewnątrz – part­ne­rem mia­sta w dzia­łal­no­ści kul­tu­ro­twór­czej.

Z całym prze­ko­na­niem mogę powie­dzieć, że z ksią­żek wyda­wa­nych przez Biu­ro Lite­rac­kie pozna­wa­łam współ­cze­sną pol­ską poezję, uczy­łam się ją czy­tać i pisać o niej. Na przy­kład dzię­ki retro­spek­tyw­nej serii „Dożyn­ki” do moich rąk tra­fia­ły niszo­we tomi­ki naj­waż­niej­szych dziś twór­ców, nie do zna­le­zie­nia nawet w biblio­te­kach. Z kolei idea opie­ki – jak dekla­ru­je wydaw­nic­two – nad twór­ca­mi nie­słusz­nie zapo­zna­ny­mi to począ­tek wie­lu lek­tu­ro­wych ilu­mi­na­cji. Mogła­bym dłu­go jesz­cze wymie­niać inne waż­ne dla mnie pola wydaw­ni­czej dzia­łal­no­ści, jak serie trans­la­tor­skie czy „Dzie­ci­na­da”, przy­po­mi­na­ją­ca, że w swej naj­do­sko­nal­szej posta­ci poezja dla dzie­ci jest poezją dzie­cię­cą, dla wszyst­kich. Jestem pew­na, że zachłan­ne pozna­wa­nie wspo­mnia­nych pozy­cji to nie tyl­ko moje doświad­cze­nie. To doświad­cze­nie kolej­nych czy­ta­ją­cych i piszą­cych rocz­ni­ków.

Ini­cja­ty­wy Biu­ra Lite­rac­kie­go mia­ły i mają nie­wąt­pli­wie pio­nier­ski cha­rak­ter, zasa­dza­ją się na nowo­cze­snej wizji kon­tak­tu czy­tel­ni­ka z poezją, wyni­ka­ją­cej ze spo­tka­nia sko­ja­rzeń, jakie nio­są za sobą z jed­nej stro­ny: „port”, „przy­stań”, „połów”, z dru­giej – „biu­ro”. Mam na myśli pierw­sze w Pol­sce festi­wa­le lite­rac­kie pomy­śla­ne w spo­sób tak nowa­tor­ski (wciąż szu­ka­ją­ce swo­jej for­mu­ły, wciąż – na szczę­ście – ewo­lu­ują­ce), bar­dzo kon­se­kwent­nie reali­zo­wa­ny pro­jekt inte­gra­cji śro­do­wi­ska poetów, tłu­ma­czy, kry­ty­ków, bada­czy lite­ra­tu­ry, wresz­cie nie­oce­nio­na wyda­je się dzia­łal­ność edu­ka­cyj­na wydaw­nic­twa. Misja (odwa­żę się użyć tego sło­wa) wspie­ra­nia mło­dych poetów i kry­ty­ków, pole­ga­ją­ca nie tyl­ko i nie przede wszyst­kim na publi­ko­wa­niu ich tek­stów, w dużej mie­rze to misja stwo­rze­nia prze­strze­ni sze­ro­ko poję­tych kon­sul­ta­cji z bar­dziej doświad­czo­ny­mi twór­ca­mi, dosko­na­le­nia warsz­ta­tu.

Wró­cę jesz­cze do nie­do­mknię­te­go wąt­ku otwar­te­go w pierw­szych aka­pi­tach. Pisa­łam, że zda­je mi się, iż Biu­ro Lite­rac­kie chce być part­ne­rem czy współ­go­spo­da­rzem prze­strze­ni, w któ­rej dzia­ła, w któ­rą na wszel­kie moż­li­we spo­so­by wpro­wa­dza poezję. Part­ner­stwo zaś pole­ga na wol­no­ści oraz zaufa­niu – w tym przy­pad­ku: zaufa­niu, że kolej­ne ini­cja­ty­wy wydaw­nic­twa wyni­ka­ją z podą­ża­nia za zmie­nia­ją­cy­mi się języ­ka­mi poezji, z odpo­wia­da­nia na potrze­by jej i jej czy­tel­ni­ków. Jako oso­ba nie­zwią­za­na bez­po­śred­nio z wro­cław­skim śro­do­wi­skiem odpo­wia­dam nie­co wymi­ja­ją­co na zada­ne w ankie­cie pyta­nia, sta­ra­jąc się jed­no­cze­śnie pod­kre­ślić, co uzna­ję za naj­waż­niej­sze i naj­cen­niej­sze, za kom­pas w dotych­cza­so­wej i, mam nadzie­ję, przy­szłej dzia­łal­no­ści wydaw­nic­twa.