debaty / wydarzenia i inicjatywy

Najwyższe obroty Szymona Słomczyńskiego

Marta Podgórnik

Głos Marty Podgórnik w debacie „Nowy (polski) głos w Europie”.

strona debaty

Nowy (polski) głos w Europie

Jakoś nie­spe­cjal­nie prze­ko­nu­je mnie pomysł wska­zy­wa­nia naj­cie­kaw­szych debiu­tan­tów z okre­ślo­ne­go prze­dzia­łu cza­so­we­go (ostat­nia deka­da). Mowa tu bowiem o auto­rach tzw. zapo­wia­da­ją­cych się, co jak wia­do­mo na póź­niej­szy, a zatem peł­niej­szy obraz ich pisar­stwa prze­kła­da się zgo­ła nijak. Jak naj­dal­sza jestem od sek­cji prze­pro­wa­dza­nych na led­wie co oży­wio­nym orga­ni­zmie. Debiu­tu bowiem czy też jego zna­cze­nia tak dla Auto­ra jak i dla (szum­nie powiedz­my) histo­rii lite­ra­tu­ry nie spo­sób oce­nić bez kon­tek­stu kon­ty­nu­acji. W tych spra­wach nie ma pro­ro­ków, ani dobrych, ani złych, zaba­wę zaś w prze­po­wied­nie czy rachun­ki praw­do­po­do­bień­stwa pozo­sta­wiam ama­to­rom wła­snej nie­omyl­no­ści.

Jedy­nym zatem, o czym mogę pisać na zada­ny temat, jest twór­czość Auto­ra wypre­pa­ro­wa­na z kon­tek­stu debiu­tu. Mogę jedy­nie (i aż) napi­sać o wier­szach. I to uczy­nię z przy­jem­no­ścią, gdyż kry­te­ria posta­wio­ne przez for­mu­łę niniej­szej deba­ty speł­nia, tak się zło­ży­ło, Autor, któ­re­go bar­dzo cenię, o któ­rym (choć pośred­nio) mia­łam już oka­zję się wypo­wia­dać, a któ­ry z pew­no­ścią z mun­dur­ka debiu­tan­ta wyrósł, i to zda­je się na dłu­go przed swo­im for­mal­nym debiu­tem.

Dla­te­go napi­sa­nie tego tek­stu zabra­ło mi wię­cej niż prze­wi­dzia­ną usta­wo­wo chwi­lę. Bo Szy­mon Słom­czyń­ski nie jest żad­nym debiu­tan­tem, jest moim kole­gą po pió­rze, pisa­rzem cał­ko­wi­cie świa­do­mym tak for­my, jak i for­my prze­ka­zu. Tuż po cał­kiem dobrze (deli­kat­nie mówiąc) przy­ję­tym przez kry­ty­kę debiu­cie, wyda­je książ­kę trud­ną i nie­ko­mer­cyj­ną, książ­kę, któ­rą w gro­nie zna­jo­mych pisa­rzy nazwie­my „zatru­tą”, ale będzie to kom­ple­ment; świa­dec­two, że Autor nie przy­sia­da na lau­rach, że nie boi się o tych lau­rów rze­ko­mych żywot­ność; szu­ka dalej i głę­biej. Wiem, co to dwu­płat, wiem, co rol­ler­co­aster. I wiem, kie­dy eru­dy­cja nie kne­blu­je, jest tyl­ko narzę­dziem, jak zapis nuto­wy.

„Szy­mon Słom­czyń­ski świet­nie wie, że poetyc­kość wpraw­dzie wyni­ka z ryt­mu, jed­nak dopie­ro jego zwich­nię­cie stwa­rza poetę.” – pisze w 2012 roku Joan­na Muel­ler w ese­ju towa­rzy­szą­cym pre­mie­rze arku­sza wier­szy Szy­mo­na Słom­czyń­skie­go, pod wie­le zna­czą­cym tytu­łem Wyso­kie obro­ty. Jest 2012 rok, za chwi­lę wyj­dzie Jego książ­ka, pod któ­rą i ja się pod­pi­szę. Za chwi­lę wyj­dzie Dwu­płat, książ­ka oba­la­ją­ca pogląd o uła­dze­niu Auto­ra…

Ale czy chcę dziś nomi­no­wać Go do cze­go­kol­wiek? Rów­no­rzęd­ne­go pisa­rza, o któ­rym mogę napi­sać wszyst­ko i nic? Że sza­nu­je wiersz w każ­dej jego for­mie, od alpej­skich kuror­tów, poprzez tor w Imo­la, aż po kon­cer­ty smycz­ko­we i tanie kuror­ty? Ani mnie, ani panu Słom­czyń­skie­mu, w niczym nie potrzeb­na ta zaba­wa w koło przy­pu­dro­wa­nej for­tu­ny. Nie sztu­ka epa­to­wać nie-zaan­ga­żo­wa­niem, lub epa­to­wać nie-epa­to­wa­niem-w-nie- zaan­ga­żo­wa­nie, i tak dalej. Nie lepiej powie­dzieć, że ktoś, kto potra­fi łączyć kla­sycz­ną for­mę, eru­dy­cję, pasję i poczu­cie humo­ru, kto pisze wier­sze, któ­rych moż­na nie lubić, z któ­ry­mi moż­na się nie zga­dzać, ale któ­re chce się czy­tać, bo są, po pro­stu, o czymś? Na czy­je wier­sze kolej­ne się cze­ka? Że ten ktoś zasłu­gu­je bar­dziej.

O AUTORZE

Marta Podgórnik

Ur. w 1979 r., poetka, krytyczka literacka, redaktorka. Laureatka Nagrody im. Jacka Bierezina (1996), stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nominowana do Paszportu „Polityki” (2001), laureatka Nagrody Literackiej Gdynia (2012) za zbiór Rezydencja surykatek. Za tomik Zawsze nominowana do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej (2016) oraz do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2016). W 2017 r. wydała nakładem Biura Literackiego tom Zimna książka, który również nominowany był do tych samych nagród. Książka Mordercze ballady przyniosła autorce Nagrodę Poetycką im. Wisławy Szymborskiej oraz nominację do Nagrody Literackiej Nike. Mieszka w Gliwicach.