debaty / ankiety i podsumowania

Podążamy za jęzorem lodu

Joanna Orska

Głos Joanny Orskiej w debacie "Książka 2008".

strona debaty

Książka 2008

Wska­za­nie: Edward PASEWICZ Drob­ne! Drob­ne!

Ciu­łam słów­ka, jak­bym znał ich gro­zę
(„Dzień z życia Mani­chej­czy­ków”)

Przy­znam, że fak­tycz­nie podo­ba mi się wszyst­ko, co napi­sze Pase­wicz. Przy­znam, że wyda­je się to podej­rza­ne. Może w Pase­wi­cza moż­na po pro­stu wpaść, pod­da­jąc się hip­no­zie sześć tysię­cy drzew, sześć tysię­cy drzew? Może moż­na przez drob­ne drob­ne zostać do cna roz­mie­nio­nym?

Języ­ki lodu suną doli­ną i żło­bią ją w U; może moż­na przez język zostać wyżło­bio­nym, nawet jeże­li nie jest się zbie­ra­czem szy­szek? Natu­ra con­stans, na gałę­ziach fine­zyj­na szadź, szron na kie­lisz­kach, w pod­ziem­nym przej­ściu szron… Lecz nim san­ki roz­pocz­ną mor­do­wa­nie śnie­gu, powiedz­my sobie, że wcią­ga­ją nas tu napraw­dę gry – jak gra w go, jak za sza­dzią idzie sza­ra­da, jak roz­wią­za­niem ter­cy­ny jest quar­to i dla­te­go wiersz tuj­tu­ja­tu­je…

Podą­ża­my za jęzo­rem lodu zanim zorien­tu­je­my się, że jeste­śmy doli­ną. Śle­dze­nie tro­pów jest ich ula­ty­wa­niem, tak jak mówie­nie skut­kiem ula­ty­wa­nia, doli­na zaś z całą pew­no­ścią pozo­sta­je ilu­zją. Z tru­dem w takich warun­kach przy­cho­dzi nam iden­ty­fi­ko­wa­nie się z bohaterem/bohaterami lirycz­ny­mi wier­szy.

Cóż po poecie, kie­dy prze­mie­nia się w nie­obec­ność jasny język cia­ła, a każ­de­mu ja war­to zejść z dro­gi? Ale gest pozo­sta­je (jak­by). Pozo­sta­ją też nie­któ­re roz­wią­za­nia (pod lite­ry pod­staw ból). Pozo­sta­ją dźwię­ki (w kra­inie wiel­kie­go U wewnętrz­ne zwie­rzę śpie­wa i jest tak, że cza­sa­mi to sły­chać). Pozo­sta­je PUFFF… A to dopie­ro począ­tek.

O AUTORZE

Joanna Orska

Urodzona w 1973 roku. Krytyk i historyk literatury. Recenzje i artykuły publikuje w "Odrze", "Nowych Książkach", "Studium". Autorka książek: Przełom awangardowy w dwudziestowiecznym modernizmie w Polsce, Liryczne narracje. Nowe tendencje w poezji polskiej 1989-2006, Republika poetów. Poetyckość i polityczność w krytycznej praktyce, Performatywy. Składnia/retoryka, gatunki i programy poetyckiego konstruktywizmu oraz wspólnie z Andrzejem Sosnowskim antologii Awangarda jest rewolucyjna albo nie ma jej wcale. Jest pracownikiem naukowym w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Mieszka we Wrocławiu.