Powiadacie, że chcecie rewolucji

Por­tal spo­łecz­no­ścio­wy Tawer­na zapra­sza na pierw­szą po jubi­le­uszo­wej edy­cji Por­tu Lite­rac­kie­go deba­tę Tawer­ny – deba­tę nie­ty­po­wą i spon­ta­nicz­ną, wyro­słą z ini­cja­ty­wy zna­ne­go kry­ty­ka lite­rac­kie­go, Ada­ma Popra­wy. Autor „Form i afir­ma­cji” w swo­im nawią­zu­ją­cym do wer­su otwie­ra­ją­ce­go zna­ną pio­sen­kę Beatle­sów tek­ście zauwa­ża, że ostat­ni Port Lite­rac­ki obcią­żo­ny był jed­nym, tyleż oczy­wi­stym, co doj­mu­ją­cym bra­kiem: zabra­kło przy jego oka­zji dużej deba­ty o tym, w jaki spo­sób w prze­cią­gu ostat­nie­go ćwierć­wie­cza zmie­ni­ły się gło­sy w pol­skiej poezji. A prze­cież jubi­le­usz impre­zy, któ­ra w zmia­nie tej mia­ła udział trud­ny do prze­ocze­nia, mógł być do takie­go sze­ro­kie­go pod­su­mo­wa­nia oka­zją nie­le­d­wie wyma­rzo­ną…

Kil­ka klu­czo­wych cyta­tów z tek­stu Popra­wy: „(…) wiel­ka zmia­na po roku 1989 nie­wąt­pli­wie się doko­na­ła, tyle że – co dziś, z per­spek­ty­wy histo­rycz­no­li­te­rac­kiej, cał­kiem nie­źle już widać – była to wła­śnie zmia­na, skła­da­ją­ca się na cały skom­pli­ko­wa­ny i zróż­ni­co­wa­ny pro­ces. Zmia­na, a nie rewo­lu­cyj­ne zerwa­nie i cał­kiem nowy począ­tek”. „(…) Fort – Port – Biu­ro oka­za­ły się istot­ny­mi insty­tu­cja­mi poezji pol­skiej, prze­strze­nia­mi, w któ­rych mogła publicz­nie zaist­nieć, dzię­ki któ­rym łatwiej docie­ra­ła do czy­tel­ni­ków, była bar­dziej roz­po­zna­wal­na (jako nowa poezja pol­ska wła­śnie).” „Rewo­lu­cji for­tecz­no-por­to­wej raczej więc nie było, w Legni­cy i Wro­cła­wiu doko­na­ło się za to coś waż­niej­sze­go: cią­głość poezji pol­skiej reali­zo­wa­ła się tam w swej inno­wa­cyj­nej róż­no­rod­no­ści.”

Popro­si­li­śmy kry­ty­ków lite­rac­kich – zarów­no tych uzna­nych, jak i tych dopie­ro począt­ku­ją­cych, wyło­wio­nych w Por­to­wym kon­kur­sie Kry­tyk z uczel­ni – by zechcie­li się odnieść do tek­stu Ada­ma Popra­wy. Na czym pole­ga­ła owa wiel­ka zmia­na w poezji pol­skiej – zmia­na wyra­sta­ją­ca z sze­re­gu rewo­lu­cyj­nych gestów, z któ­rych żaden sam w sobie nie sta­no­wił istot­ne­go prze­ło­mu? Czy dzię­ki ini­cja­ty­wom takim jak Biu­ro Lite­rac­kie i jego Forty/Porty rze­czy­wi­ście doszła do gło­su isto­to­wo nowa poezja pol­ska? Czy ta nowa poetyc­ka jakość rze­czy­wi­ście da się opi­sać jako „cią­głość (…) w swej inno­wa­cyj­nej róż­no­rod­no­ści”?