Trudny wybór

Jed­ne­go auto­ra nie potra­fię wska­zać. Nie mogę też prze­sa­dzić z tą swo­ją listą, na któ­rej kil­ka­na­ście nazwisk. Impul­syw­na pamięć wyrzu­ca pierw­sze nazwi­sko: Iza­be­la Kaw­czyń­ska. (Kolej­ność ich poja­wia­nia się zupeł­nie przy­pad­ko­wa). Intry­gu­ją­cy debiut, a potem następ­ny tomik. Jeśli otrzą­śnie­my się z wra­że­nia nad­mier­nej baro­ko­wo­ści jej języ­ka i prze­drze­my się na dru­gą stro­nę pię­trzą­cych się obra­zów, docie­ra­jąc do ukry­te­go sed­na, to cze­ka nas prze­ży­cie i wzru­sze­nie. Kaw­czyń­ska poka­zu­je, jak wie­le jesz­cze moż­na zro­bić z tro­pów, któ­re wyda­wa­ły się cał­ko­wi­cie zuży­te, jak moż­na być zaska­ku­ją­co świe­żym w gra­ni­cach zna­nych meta­for, a tra­dy­cję potrak­to­wać lek­ko, niczym tram­po­li­nę do sko­ku w poetyc­ką nie­obli­czal­ność i nie­skoń­czo­ność. Ta poezja ma w sobie magne­tycz­ną siłę, a to znacz­nie wię­cej niż zwy­cza­jo­wa spraw­ność i sty­li­stycz­na popraw­ność.

Prze­my­sław Owcza­rek. Oprócz gier słow­nych coraz wię­cej życia i wię­cej spo­so­bów na jego wypo­wia­da­nie. Od począt­ku podo­ba­ła mi się w jego tek­stach wia­ra w rze­czy­wi­stość. Tak wie­lu mło­dym poetom ucie­ka spod pal­ców, zamie­nia­jąc się w mgli­ste nie wia­do­mo co. A tu roz­kosz, eks­ta­za prze­bie­ra­nia w pamię­ci, dozna­niach, doświad­cze­niach. Ktoś żywy na cmen­ta­rzu.

Wedle tej samej zasa­dy czy­tam wier­sze Jako­be Mansz­taj­na: chło­pięc­two prze­dzierz­ga­ją­ce się w doj­rza­łość szu­ka swo­jej for­my. Opo­wieść o chłop­cach z pla­cu bro­ni prze­ista­cza się tu w histo­rię mitycz­ną. Nad­wraż­li­wy boha­ter nawet przy­po­mi­na Nemecz­ka, któ­ry prze­trwał i teraz pisze wier­sze. Utrwa­la los roz­sy­pu­ją­cej się wspól­no­ty.

I Ninet­te Nerval. Tu przy­naj­mniej roz­pa­sa­nie zna­czeń (semio­tycz­na zadysz­ka?) i słow­na huc­pa mają solid­ne pod­sta­wy filo­zo­ficz­ne, eru­dy­cyj­ne korze­nie. Te zbit­ki słów wyda­ją się przez to gęściej­sze, bar­dziej po Rim­bau­dow­sku bez­czel­ne, rze­czy­wi­ście odkryw­cze.

Żeby jed­nak nie było zbyt śmier­tel­nie i tra­gicz­nie, to jesz­cze Moni­ka Mosie­wicz, pod któ­rej pió­rem kona w zabaw­nych podry­gach figu­ra poety pra­wo­daw­cy, pró­bu­ją­ce­go z nara­że­niem życia i talen­tu ogar­nąć roz­pro­szo­ną sub­stan­cję naro­do­wą. A histo­ryj­ki jak­by zna­jo­me: od men­stru­acyj­nej mito­lo­gii po „kota w pustym miesz­ka­niu”. Nie mamy jed­nak do czy­nie­nia z opi­sy­wac­twem typo­wym dla liry­ki nar­ra­cyj­nej. Mosie­wicz posta­wi­ła na heu­ry­stycz­ną war­tość nie­spo­dzia­nek tkwią­cych w samym języ­ku.