W coś w końcu trzeba wierzyć

Czy lite­ra­tu­ra jest wiru­sem, czy prze­ciw­nie szcze­pion­ką?

Mam wra­że­nie, że się nią we wcze­snej mło­do­ści zara­zi­łem. A więc to zara­za, któ­ra spa­da na wybra­nych. Wirus, któ­ry jed­no­cze­śnie jest reme­dium na nudę życia, na pust­kę egzy­sten­cji. Nie­po­ro­zu­mie­nie, jakim jest ist­nie­nie, nie­co łagod­nie­je w wyra­zie, gdy ma się lite­ra­tu­rę pod ręką.

Jakie­mu zwie­rzę­ciu poświę­cił­byś wiersz lub opo­wia­da­nie?

Odru­cho­wo chce się napi­sać o psie. Z kota­mi mia­łem w życiu mniej zaży­ły kon­takt. Jed­nak licz­ba chwy­tów lite­rac­kich doty­czą­cych tej nie­sa­mo­wi­tej wię­zi z psem jest bli­ska wyczer­pa­niu, więc dzi­siaj sta­wiam sobie inne zada­nie. Kuna. Tak, kuna, któ­ra nie daje nam spo­ko­ju od lat i gdzieś tam nie­ustan­nie szo­ru­je na stry­chu czy w przej­ściach mię­dzy ścia­na­mi. Nigdy jej nie widzia­łem, więc pole do popi­su dla wyobraź­ni ogrom­ne. W swo­jej łaska­wo­ści oszczę­dza nasz samo­chód, sąsia­dom nie było to dane – z prze­gry­zio­ny­mi kabla­mi trud­no rano odpa­lić. Tutaj każ­dy ma swo­ją kunę. Nigdy jej nie widział, ale wie, że jest.

Czy myśla­łeś kie­dyś „jak góra” lub „jak morze”?

Takie rze­czy tyl­ko w snach. Tutaj na powierzch­ni, w tak zwa­nej rze­czy­wi­sto­ści, nie odby­wa­łem takich prak­tyk ducho­wych. A szko­da, brzmi to zachę­ca­ją­co.

Gdy­byś miał wybrać arty­stę, któ­ry napi­sał­by muzy­kę do two­je­go wier­sza lub opo­wia­da­nia i wyko­nał go na sce­nie, był­by to…?

To chy­ba naj­trud­niej­sze pyta­nie. Nie wiem. Po namy­śle wybrał­bym sie­bie i popro­sił, żeby mnie nauczo­no śpie­wać i na czymś grać. Na to już za póź­no. Kto­kol­wiek chce, niech to weź­mie i zaśpie­wa, jeśli ma taką potrze­bę. Nic na siłę.

Jaka była naj­lep­sza rada „poetyc­ka” lub „pro­za­tor­ska”, jakiej ci udzie­lo­no?

Po wie­lu latach docho­dzę do wnio­sku, że chy­ba ta: otrzą­śnij się z tego, daj sobie spo­kój, za dużo cię to wszyst­ko psy­chicz­nie kosz­tu­je. Ten ktoś chciał dobrze. Nie posłu­cha­łem go jed­nak.

Wol­ność, rów­ność, bra­ter­stwo – z któ­rą z tych war­to­ści poezja lub pro­za mają naj­wię­cej wspól­ne­go?

Od począt­ku mówi­łem o wol­no­ści, jaką daje pisa­nie. Dłu­go w to wie­rzy­łem. Tak, to napraw­dę jedy­na wol­ność. Ostat­nio kru­cho z tym mnie­ma­niem. Zaczy­nam widzieć sznur­ki, któ­re idą do góry bądź w bok, stam­tąd coś nimi szar­pie. Rów­no­ści nigdy w pisa­niu nie było i nie będzie. Zosta­je bra­ter­stwo i sio­strzeń­stwo. Też są ogra­ne, ckli­we i sen­ty­men­tal­ne, ale w coś w koń­cu trze­ba wie­rzyć.

Dla­cze­go ludzie nie czy­ta­ją poezji i ambit­nej pro­zy?

Ludzie nicze­go nie czy­ta­ją, prze­la­tu­ją tyl­ko wzro­kiem po nagłów­kach, w któ­rych nie­kie­dy jest nawet odro­bi­na poezji. Zaś ambit­na pro­za raczej nie życzy sobie towa­rzy­stwa igno­ran­tów. Była pisa­na dla kone­se­rów, więc pozo­sta­je w krę­gu kone­se­rów, to natu­ral­na kolej rze­czy. Dla­cze­go ludzie mają czy­tać wszyst­ko? Może niech czy­ta­ją, co chcą, albo zaj­mu­ją się zupeł­nie czym innym. Nie demo­ni­zuj­my nie­czy­ta­nia.