Bezbronna kreska

Ser­ra był rów­nie pła­ski i nie­oczy­wi­sty jak spo­tka­nie z nowo­jor­ską dziew­czy­ną. Zapra­szał do środ­ka, któ­ry znie­nac­ka oka­zy­wał się powierzch­nią, cze­kał na moje współ­dzia­ła­nie, ale nicze­go nie obie­cy­wał; błą­dzi­łem mię­dzy gigan­tycz­ny­mi zwo­ja­mi zardze­wia­łej bla­chy, jej łagod­ne krzy­wi­zny przy­pra­wia­ły o zawrót gło­wy. Uży­to mnie jako dłu­ta do obrób­ki prze­strze­ni.

Gdy wysze­dłem z gale­rii, mia­sto było już sine. Po dru­giej stro­nie uli­cy samo­cho­dy grzecz­nie spa­ły na pię­tro­wych meta­lo­wych łóż­kach.

Z Glen­wo­od, gdzie pomiesz­ki­wa­łem u zna­jo­mych, jecha­ło się do Bowe­ry wiecz­ność. W oko­li­cach Colum­bii poja­wił się w wago­nie chło­pak ze spo­rym pli­kiem papie­ru na przed­ra­mie­niu, wyglą­dał jak kel­ner. Zaga­dał do mnie, że jest poetą i sprze­da­je po dola­rze swo­je wier­sze z auto­gra­fem. Kupi­łem trzy. Nie wspo­mnia­łem mu, czym się zaj­mu­ję
i dokąd jadę, bo nie ma nic smut­niej­sze­go niż kon­fron­ta­cja dwóch ilu­zjo­ni­stów.

W Bowe­ry Poetry Club przy­wi­tał mnie roze­śmia­ny pucu­ło­wa­ty wła­ści­ciel, por­tret Gins­ber­ga, napis przy barze: Bowe­ry beef is cur­ren­tly clo­sed… but… Bowe­ry Poetry Club is open, join us for poetry per­for­man­ce and liba­tions, oraz pusty, pogrą­żo­ny w pół­mro­ku podest z bru­nat­ną kota­rą w tle i mikro­fo­nem pośrod­ku. Mikro­fo­nem, któ­ry był jak wyzwa­nie. Tro­chę bar­dziej tu depre­syj­nie niż przed­wczo­raj w dusz­nej podłuż­nej sal­ce Cor­ne­lia Stre­et Café, któ­ra wyglą­da­ła jak wiel­ki teatral­ny tabor.

Gdy wycho­dzi­łem do ludzi ze swo­im towa­rem, byłem zbyt spię­ty, by pamię­tać o Megan. Zresz­tą nie wie­rzy­łem, że się poja­wi.

W oko­li­cach trze­cie­go wier­sza otwie­ra­ją się drzwi klu­bu. Pod­no­szę wzrok znad książ­ki i widzę, jak idzie pro­sto na mnie, wystu­dio­wa­nym, lecz swo­bod­nym kro­kiem, a każ­dy jej ruch zagi­na cza­so­prze­strzeń. Zaj­mu­je miej­sce w pierw­szym rzę­dzie i z miną pod­sta­wów­ko­wej pry­mu­ski zamie­nia się w słuch.

Odzy­wa się we mnie nie­za­wod­ny głos Steve’a: „copu­la­tion – moc­niej, dobit­niej, z emfa­zą, stać cię na to. Przy­jem­nie było czy nie? Jeśli tak, to już – dołóż do pie­ca!”. Zaczy­nam pro­fi­lo­wać reper­tu­ar: wię­cej tek­stów lep­kich, wię­cej cia­ła. Ale też Boga tro­chę, żeby nie wyjść na zwie­rzę.

Spo­tka­nie autor­skie to cho­ler­nie podej­rza­na spra­wa, pisarz pisze, żeby się zasło­nić, ukryć za wła­snym tek­stem, odgro­dzić od ludzi, powie­dzieć: „dzi­siaj też nie mogę zjeść z wami lun­chu”, i wci­snąć im w zastęp­stwie swo­je­go kuzy­na, bar­dziej zresz­tą inte­re­su­ją­ce­go. A potem wycho­dzi zza kulis jak spo­mię­dzy wer­sów, albo jesz­cze ina­czej: prze­bi­ja ten pod­świe­tlo­ny od tyłu papier, za któ­rym się ukrył, za któ­rym był wyra­zi­stą syl­wet­ką bez rysów twa­rzy i innych zna­ków szcze­gól­nych, i wpa­da na sce­nę jak paro­dia Super­ma­na, dwa razy mniej­szy, spło­szo­ny. Z tomi­kiem w trzę­są­cej się dło­ni. Żad­nych krę­cą­cych ósem­ki reflek­to­rów, żad­nych ser­pen­tyn i fan­far. Tyl­ko mil­cze­nie publicz­no­ści, któ­ra przy­szła zoba­czyć poetę. A tak cał­kiem serio: wyobraź­cie sobie teatr lal­ko­wy, w któ­rym aktor przy­sła­nia sobą swo­ją kukieł­kę – wła­śnie coś takie­go czu­ję, czy­ta­jąc ludziom wier­sze, i wte­dy mam tyl­ko jed­no wyj­ście: zapo­mnieć, że jestem auto­rem, mówić tak, jak­by mówił mój boha­ter. Czy­tać tak, jak­by czy­tał o sobie mój boha­ter. Być nim.

W oka­za­łej kamie­ni­cy Fun­da­cji Kościusz­kow­skiej, gdzieś mię­dzy Pią­tą Ale­ją a Sześć­dzie­sią­tą Uli­cą, przy­wi­ta­ła nas cała polo­nij­na śmie­tan­ka. Pan pre­zes, pani Hania i spo­ra grup­ka ludzi wyglą­da­ją­cych mniej wię­cej tak, jak pan pre­zes i pani Hania. Cia­stecz­ko, kawecz­ka, winecz­ko, ale to póź­niej, teraz zapra­sza­my na pierw­sze pię­tro.

Megan zosta­ła w swo­im cięż­kim płasz­czu, chy­ba w oba­wie, że jakaś nie­chcia­na sło­wiań­ska łza wypły­nie z jej oka, spad­nie na pierś i prze­pa­li ją na wylot. Roze­bra­ła się dopie­ro w poło­wie kon­cer­tu.
– To jest Kar­ło­wicz, taki deka­dent, powi­nien ci się podo­bać – szep­ną­łem jej do ucha, a ona odwza­jem­ni­ła się spoj­rze­niem, w któ­rym były słod­ka wyro­zu­mia­łość i cynicz­na satys­fak­cja.

Pew­nie chce­cie wie­dzieć, czy czu­łem się tro­chę jak ojciec, któ­ry przy­pro­wa­dził cór­kę na pierw­szy kon­cert do fil­har­mo­nii i bar­dziej niż na muzy­ce sku­pia się na jej reak­cjach, dys­kret­nie śle­dzi jej dło­nie, czy poru­sza­ją się mimo­wol­nie pod pre­sją emo­cji, jej pra­wą nogę, któ­ra – zało­żo­na na lewej – jest tak­to­me­trem pul­su, mia­ro­daj­nym wskaź­ni­kiem zachwy­tu lub roz­cza­ro­wa­nia? To śmiesz­ne, ale tak wła­śnie się czu­łem. Reak­cje jej cia­ła były dla mnie czymś w rodza­ju testu ojco­stwa. Przez cały kon­cert Megan nawet nie drgnę­ła. Nie licząc momen­tu, kie­dy zsu­nę­ła z sie­bie płaszcz jak wylin­kę. Mia­łem wra­że­nie, że oddy­cha skó­rą. Pod­czas ban­kie­tu na par­te­rze była zagu­bio­na, przy­po­mi­na­ła przy­by­sza z obcej galak­ty­ki, któ­ry nie ma ani poko­jo­wych, ani wro­gich zamia­rów, a jedy­ne, co łączy go z nowo pozna­ny­mi isto­ta­mi, to umie­jęt­ność ukła­da­nia ust w taki spo­sób, by wyglą­da­ło to na szcze­ry uśmiech. Po trze­cim kie­lisz­ku ziem­skie­go wina, któ­re jej orga­nizm przy­swa­jał bez zarzu­tu, wie­dzia­łem już, że to ostat­ni aka­pit naszej krót­kiej zna­jo­mo­ści.

I w tej wła­śnie chwi­li poja­wił się Gary.
– Jak się bawi­cie? Nie­zła muzy­ka, napraw­dę nie spo­dzie­wa­łem się. Jakieś pla­ny na dal­szą część wie­czo­ru? – zapy­tał i, poda­jąc mi pęk klu­czy tak, jak­by kar­mił psa, dodał:
– Możesz się jesz­cze gdzieś przejść, jeśli chcesz, wró­cisz do nas, kie­dy ci będzie wygod­nie, hm…?
Świet­nie, ojczu­lek pozwa­la mi wró­cić póź­niej. Co za udu­pia­ją­ca sytu­acja – pomy­śla­łem. Ale jed­no­cze­śnie doce­ni­łem gest Gary’ego. Nawet jeśli był tyl­ko cho­rą sub­li­ma­cją popę­du.
– Dzię­ki, nie powi­nie­nem być póź­no – pod­rzu­ci­łem klu­cze w dło­ni. – Ostat­ni pociąg mam…?
– Koło pierw­szej. Bądź, o któ­rej chcesz – powie­dział z ręka­mi w kie­sze­niach, nie­znacz­nie koły­sząc bio­dra­mi. Megan była chy­ba zado­wo­lo­na z obro­tu spraw, ale wola­łem się upew­nić:
– Masz jesz­cze chwi­lę? Mogli­by­śmy pójść się cze­goś napić.
– Wolę naj­pierw coś zjeść, jestem potwor­nie głod­na.

Szli­śmy ponad pół godzi­ny, lecz w oko­li­cy nie było żad­nych fast foodów. Zapo­mnia­łem, że jeste­śmy w Upper East Side, gdzie o śmie­cio­wym żar­ciu moż­na tyl­ko poma­rzyć. Mija­li­śmy dzie­siąt­ki posęp­nych kamie­nic z tysią­ca­mi szczę­śli­wych męż­czyzn i kobiet w środ­ku, i wypie­lę­gno­wa­nych psów, a na par­te­rze każ­dej z nich czu­wał por­tier, dobro­dusz­ny jak kon­duk­tor kolej­ki wąsko­to­ro­wej w weso­łym mia­stecz­ku gdzieś na połu­dniu Włoch.

Wresz­cie spo­mię­dzy rusz­to­wań wyło­ni­ła się knajp­ka, wło­ska zresz­tą, o wdzięcz­nej nazwie Gio­co. Kie­row­nik sali zapro­po­no­wał nam jedy­ny wol­ny sto­lik, tuż przy oknie. Bia­łe obru­sy, świe­ce, lek­ki jazz jak gaz roz­we­se­la­ją­cy, pogwar klien­te­li, ciche pobrzę­ki­wa­nie sztuć­ców i taniec kel­ne­rów, ule­pio­nych z lizu­so­stwa i aser­tyw­no­ści w pro­por­cji trzy do jed­ne­go.

Minął tydzień i minął rok.

To zna­czy rok minął w tydzień i odwrot­nie: każ­dy dzień trwał pięć­dzie­siąt dwa dni. Godzi­na – dwa dni z ogon­kiem cią­gną­cym się w nie­skoń­czo­ność. A rok był jak zmia­na sce­no­gra­fii z zimo­wej na zimo­wą, wło­ską zimę zastą­pi­ła ber­liń­ska. We Wło­szech zaczą­łem pisać tę histo­rię, pomię­dzy wyciecz­ka­mi w Alpy i do pobli­skiej gospo­dy, skoń­czę ją, o ile to w ogó­le moż­li­we, nad czar­nym Wan­n­see, pomię­dzy biblio­te­ką a klu­bem dla trans­we­sty­tów w Char­lot­ten­bur­gu, gdzie bar­man­ka Sara za każ­dym razem uwo­dzi mnie w ten sam spo­sób: ryt­micz­nie prze­su­wa dło­nią po szyj­ce butel­ki z piwem, chwa­li się wyho­do­wa­nym na hor­mo­nach biu­stem, wyko­nu­je cały zestaw tygry­sich ruchów i sycąc się swo­im odbi­ciem w pod­ło­dze, na ścia­nach i sufi­cie, swo­im zmul­ti­pli­ko­wa­nym wyuz­da­niem, co jakiś czas powar­ku­je gro­te­sko­wym „Grrr…”. Uro­dzi­ła się i wycho­wa­ła w Kana­dzie, stu­dio­wa­ła histo­rię sztu­ki, zjeź­dzi­ła pół świa­ta, mówi jak papież wie­lo­ma języ­ka­mi i nie kry­je się z tym, że wie­rzy wyłącz­nie w zwie­ra­cze. Ostat­nio nie­po­strze­że­nie zdję­ła mi obrącz­kę i odda­ła dopie­ro, gdy się żegna­li­śmy. Pomy­śla­łem, że dobry z niej czło­wiek.

Tydzień i rok. Tydzień krwi i rok papie­ru, rol­ka ban­da­żu. Albo rok bólu i tydzień zbie­ra­nia nota­tek, fiszek, przy­ku­wa­nych pinez­ka­mi do wła­sne­go cia­ła, do tył­ka, ale głów­nie do twa­rzy, do czo­ła i do języ­ka. Zmia­na deko­ra­cji trwa­ła sie­dem dni, ale rekwi­zy­ty powsta­wa­ły przez rok. W cią­gu tego roku umie­ra­li i rodzi­li się ludzie, nie­któ­rzy odnaj­dy­wa­li miłość, inni zmie­nia­li płeć. Żeby odna­leźć miłość. Jed­ni się roz­wi­ja­li, inni mno­ży­li wewnętrz­nie, aż w koń­cu ich wywia­ło, bo pootwie­ra­li w sobie za dużo okien, a pro­ce­sor był jed­nor­dze­nio­wy. Tydzień i rok jak try­by zega­ra, nie spo­sób stwier­dzić, któ­ry poru­sza któ­rym, krę­cą się jed­no­cze­śnie do sie­bie i od sie­bie, w tę samą i w prze­ciw­ną stro­nę. Tydzień i rok jak sprę­ży­na zega­ra, któ­ra się skrę­ca, aż pęk­nie, i czas sta­nie. Od roku mnie nakrę­ca ener­gia tej sprę­ży­ny. Ener­gia kine­tycz­na pożą­da­nia, tęsk­no­ty. Mil­cze­nia