Credo

Opowiadanie o starych kobietach

Lubię sta­re kobie­ty
brzyd­kie kobie­ty
złe kobie­ty

są solą zie­mi

nie brzy­dzą się
ludz­ki­mi odpad­ka­mi

zna­ją odwrot­ną stro­nę
meda­lu
miło­ści
wia­ry

przy­cho­dzą i odcho­dzą
dyk­ta­to­rzy bła­znu­ją
mają ręce spla­mio­ne
krwią ludz­kich istot

sta­re kobie­ty wsta­ją o świ­cie
kupu­ją mię­so owo­ce chleb
sprzą­ta­ją gotu­ją
sto­ją na uli­cy z zało­żo­ny­mi
ręka­mi mil­czą

sta­re kobie­ty
są nie­śmier­tel­ne

Ham­let mio­ta się w sie­ci
Faust gra rolę nik­czem­ną i śmiesz­ną
Raskol­ni­kow ude­rza sie­kie­rą

sta­re kobie­ty są
nie­znisz­czal­ne
uśmie­cha­ją się pobłaż­li­wie

umie­ra bóg
sta­re kobie­ty wsta­ją jak co dzień
o świ­cie kupu­ją chleb wino rybę
umie­ra cywi­li­za­cja
sta­re kobie­ty wsta­ją o świ­cie
otwie­ra­ją okna
usu­wa­ją nie­czy­sto­ści
umie­ra czło­wiek
sta­re kobie­ty
myją zwło­ki
grze­bią umar­łych
sadzą kwia­ty
na gro­bach

lubię sta­re kobie­ty
brzyd­kie kobie­ty
złe kobie­ty

wie­rzą w życie wiecz­ne
są solą zie­mi
korą drze­wa
są pokor­ny­mi ocza­mi zwie­rząt

tchó­rzo­stwo i boha­ter­stwo
wiel­kość i małość
widzą w wymia­rach wła­ści­wych
zbli­żo­nych do wyma­gań
dnia powsze­dnie­go
ich syno­wie odkry­wa­ją Ame­ry­kę
giną pod Ter­mo­pi­la­mi
umie­ra­ją na krzy­żach
zdo­by­wa­ją kosmos

sta­re kobie­ty wycho­dzą o świ­cie
do mia­sta kupu­ją mle­ko chleb
mię­so przy­pra­wia­ją zupę
otwie­ra­ją okna

tyl­ko głup­cy śmie­ją się
ze sta­rych kobiet
brzyd­kich kobiet
złych kobiet

bo to są pięk­ne kobie­ty
dobre kobie­ty
sta­re kobie­ty
są jajem
są tajem­ni­cą bez tajem­ni­cy
są kulą któ­ra się toczy

sta­re kobie­ty
są mumia­mi
świę­tych kotów

są mały­mi
pomarsz­czo­ny­mi
wysy­cha­ją­cy­mi
źró­dła­mi owo­ca­mi
albo tłu­sty­mi
owal­ny­mi bud­da­mi

kie­dy umie­ra­ją
z oka wypły­wa
łza
i łączy się
na ustach z uśmie­chem
mło­dej dziew­czy­ny

1963

Propozycja druga

Utwór
skoń­czo­ny
trze­ba zła­mać
a kie­dy się zro­śnie
jesz­cze raz łamać
w miej­scach gdzie sty­ka się z rze­czy­wi­sto­ścią
usu­nąć ele­men­ty łączą­ce
przy­pad­ko­we
któ­re pocho­dzą z wyobraź­ni
pozo­sta­łe powią­zać
mil­cze­niem
lub zosta­wić roz­wią­za­ne
po skoń­cze­niu
utwo­ru
usu­nąć fun­da­ment
na któ­rym się opie­ra
− ponie­waż fun­da­men­ty
ogra­ni­cza­ją ruch −
wte­dy kon­struk­cja
unie­sie się
i będzie
przez chwi­lę lecia­ła
nad rze­czy­wi­sto­ścią
z któ­rą wresz­cie
się zde­rzy
zde­rze­nie
będzie począt­kiem życia
utwo­ru nowe­go
któ­ry jest obcy rze­czy­wi­sto­ści
zaska­ku­je ją
roz­bi­ja
prze­kształ­ca

i sam ule­ga
prze­kształ­ce­niu

Przyszli żeby zobaczyć poetę

przy­szli żeby zoba­czyć poetę
i co zoba­czy­li?

zoba­czy­li czło­wie­ka
sie­dzą­ce­go na krze­śle
któ­ry zakrył twarz

a po chwi­li powie­dział
szko­da że nie przy­szli­ście
do mnie przed dwu­dzie­stu laty

wte­dy jeden z mło­dzień­ców
odpo­wie­dział
nie było nas jesz­cze
na świe­cie

przy­glą­da­łem się
czte­rem twa­rzom
odbi­tym w zamglo­nym lustrze
moje­go życia
usły­sza­łem
z bar­dzo dale­ka
ich gło­sy czy­ste i moc­ne

nad czym pan teraz pra­cu­je
co pan robi

Odpo­wie­dzia­łem
nic nie robię
doj­rze­wa­łem przez pięć­dzie­siąt lat
do tego trud­ne­go zada­nia
kie­dy ‚nic nie robię”
robię NIC
usły­sza­łem śmiech
kie­dy nic nie robię
jestem w środ­ku
widzę wyraź­nie tych
co wybra­li dzia­ła­nie

widzę byle jakie dzia­ła­nie
przed byle jakim myśle­niem

byle jaki Gustaw
prze­mie­nia się
w byle jakie­go Kon­ra­da

byle jaki felie­to­ni­sta
w byle jakie­go mora­li­stę

sły­szę
jak byle kto mówi byle co
do byle kogo

byle­ja­kość ogar­nia masy i eli­ty

ale to dopie­ro począ­tek

W środku życia

Po koń­cu świa­ta
po śmier­ci
zna­la­złem się w środ­ku życia
stwa­rza­łem sie­bie
budo­wa­łem życie
ludzi zwie­rzę­ta kra­jo­bra­zy

to jest stół mówi­łem
to jest stół
na sto­le leży chleb nóż
nóż słu­ży do kra­ja­nia chle­ba
chle­bem kar­mią się ludzie

czło­wie­ka trze­ba kochać
uczy­łem się w nocy w dzień
co trze­ba kochać
odpo­wia­da­łem czło­wie­ka

to jest okno mówi­łem
to jest okno
za oknem jest ogród
w ogro­dzie widzę jabłon­kę
jabłon­ka kwit­nie
kwia­ty opa­da­ją
zawią­zu­ją się owo­ce
doj­rze­wa­ją

mój ojciec zry­wa jabł­ko
ten czło­wiek któ­ry zry­wa jabł­ko
to mój ojciec

sie­dzia­łem na pro­gu domu
ta sta­rusz­ka któ­ra
cią­gnie na powro­zie kozę
jest potrzeb­niej­sza
i cen­niej­sza
niż sie­dem cudów świa­ta
kto myśli i czu­je
że ona jest nie­po­trzeb­na
ten jest ludo­bój­cą

to jest czło­wiek
to jest drze­wo to jest chleb

ludzie kar­mią się aby żyć
powta­rza­łem sobie
życie ludz­kie jest waż­ne
życie ludz­kie ma wiel­ką wagę
war­tość życia
prze­wyż­sza war­tość wszyst­kich przed­mio­tów
któ­re stwo­rzył czło­wiek
czło­wiek jest wiel­kim skar­bem
powta­rza­łem upar­cie

to jest woda mówi­łem
gła­dzi­łem ręką fale
i roz­ma­wia­łem z rze­ką
wodo mówi­łem
dobra wodo
to ja jestem

czło­wiek mówił do wody
mówił do księ­ży­ca
do kwia­tów desz­czu
mówił do zie­mi
do pta­ków
do nie­ba

mil­cza­ło nie­bo
mil­cza­ła zie­mia
jeśli usły­szał głos
któ­ry pły­nął
z zie­mi wody i nie­ba
to był głos dru­gie­go czło­wie­ka

1955

[Czas na mnie]

Pamię­ci Kon­stan­te­go Puzy­ny

Czas na mnie
czas nagli

co ze sobą zabrać
na tam­ten brzeg
nic

więc to już
wszyst­ko
mamo

tak syn­ku
to już wszyst­ko

a więc to tyl­ko tyle

tyl­ko tyle

więc to jest całe życie

tak całe życie

1989