Die blassen Herren mit den Mokkatassen: C Carl Hanser Verlag München 2005
[znam ten JESION który]
znam ten JESION który
krawędź dnia oraz torbę podróżną
dwa KOŁA ma znam też
w kolistym spojrzeniu ten
kwadrat podłogi gdy nikt
nie patrzy wtedy zmieniamy na złamanie
karku skórę
Die blassen Herren mit den Mokkatassen: C Carl Hanser Verlag München 2005
[gdy ktoś pyta]
gdy ktoś pyta wówczas mam na to jakiś
pogląd a w domu raz jeszcze śpią we mnie
dwie muchy mogę też poczuć
nostalgię gówno serca to białe kołatanie jak
jaśmin tym razem pojadę tam JA gdyż
na tym parowcu wylotu siadłam uprzednio przy
późniejszym wiceadmirale oczywiście doszło
do rozmowy on spytał mnie CZY jestem
za pokojem tak odparłam JA w każdym wypadku ale
nie dla każdego on mrugnął cicho się zaśmiał
nieco bardziej niż z lekka
[na małą plażę OTO znów przyszli]
na małą plażę OTO znów przyszli
ci zwykli członkowie wraz z owymi
głównymi zarządcami dawców obcości i
tymi tak zwanymi ciotkami owych długonosych
zakłócaczy snów ten
nie znający strachu taksówkarz ten
niebywały przymierzacz futer ten
biało obuty flecista ten
wypoczęty reumatolog ten
przedstawiciel zoo i trochę później
dwaj żołnierze którzy każdego poniedziałku
mieli urlop gdy się ICH
liczyło podczas jedzenia brakowało jednej
która zakupione zbyt małe spodnie POŁOŻYŁA
tu na ławce jej panem był
pewien krzykacz werandowy zapewne
on utonął
Uwaga tłumacza: Staram się konsekwentnie być wierny zapisom wersalikowym, nawet wówczas, gdy trzeba do tego naginać polskie normy (po polsku nie musimy eksponować podmiotu, po niemiecku musi być jasno określony („JA mówię”), podobnie rzecz dotyczy rzeczowników, gdyż po polsku określoność lub nieokreśloność definiuje na ogół kontekst, niemiecki zaś jest precyzyjny – nieokreślonemu „ein” przeciwstawia określone „das”, co w tych wierszach ma istotne znaczenie („sąsiad” – „ten sąsiad”).
Die blassen Herren mit den Mokkatassen: C Carl Hanser Verlag München 2005
[ten sąsiad zmarł dwa razy w łóżku w styczniu]
ten sąsiad zmarł dwa razy w łóżku w styczniu
tego samego dnia nawet w tym i w następnym
roku ten drugi siadł ze swą szachownicą
przed domem zdjął czapkę z fontaziem a czas
z wysoka śmiał się tym zmieszany pogoda będzie
lepsza ja natomiast nie otrzymałam wiele niemal mniej
niż oni ode mnie TAK dalece młoda zaciągnęłam tylko
zasłonę wybiegłam przez okno na pogrzeb
podczas towarzyszącej muzyki musiałam płakać pewnemu
kantorowi mój nos kapał na buty aż
mu to obrzydło wtedy wydarł jedną z pieśni żałobnych
ze swego śpiewnika podał mi ją jako chusteczkę
i powiedział kiedy będzie SUCHA dostanę ją z powrotem
czy to jasne
matka stanie się pokrzywą
ojciec stanie się topolą
zamiast tego ktoś powiedział
mi podczas kolacji
k a ż d a miłość wpędzi nas w łopiany
czy ja wiem kim on się stanie
i jak ja się opakuję
lecz chętnie byłabym pianą
na wargach klarnetu
zmierzchającymi pieniędzmi złodzieja
lub cienkim ujadaniem psa
przeciw wzorkowi żeber na kurtce
Uwaga tłumacza: Podobnie jak w tytule zbioru, w tym wierszu pojawia się sporo słów o „podwójnym” liternictwie: Nessel (pokrzywa), Pappel (topola), Abendessen (kolacja), alle (wszyscy), Klette (klatka), Lippenstück (wargi), Klarinette (klarnet), dämmerige (zmierzchające bądź świtające), Gebbel (ujadanie), Rippenmuster (wzór żeber) – w dosłownym przekładzie ta gra słowna jest niewykonalna.
Die blassen Herren mit den Mokkatassen: C Carl Hanser Verlag München 2005
[w porze obiadowej ten klient przyszedł z]
w porze obiadowej ten klient przyszedł z
ociężałą drzewnie łysą głową rozsiadł się wygodnie z przodu
na stołku i powiedział panu Klenkowi że
powinien go ostrzyc chciałby ten cały rachunek
zapłacić a potem na wesele
POJECHAĆ
pan Klenk powiedział było dla nas oczywistością
rozpocząć za tym mężczyzną dziesięcioma krzywymi
palcami przez pustkę przejeżdżać i
ustami jak jakiś przyrząd powarkiwać
Przełożył Leszek Szaruga
O autorach i autorkach
Herta Müller
Urodziła się w 1953 roku w Rumunii. Pisarka. Laureatka wielu nagród, m.in. literackiej Nagrody Nobla (2009). Zadebiutowała w 1982 roku książką Niziny. W polskim przekładzie ukazały się m.in. Sercątko, Król kłania się i zabija, Huśtawka oddechu. Mieszka w Niemczech.
Leszek Szaruga
(właść. Aleksander Wirpsza) Urodzony 28 lutego 1946 roku w Krakowie. Poeta, prozaik, eseista, tłumacz i krytyk literacki. Współtwórca Nowej Fali. Jest redaktorem „Przeglądu Politycznego” i miesięcznika „Nowaja Polsza”. Laureat Nagrody Kościelskich (1986) oraz nagrody literackiej paryskiej Kultury (1999). Mieszka w Warszawie.
Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Kolaże Herty Müller, która ukazała się 12 czerwca 2013 roku na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.
Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Kolaże Herty Müller, która ukazała się 12 czerwca 2013 roku na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.