Justyna Bargielska

Piękna młynarka

Wczo­raj sze­dłem przez pusty­nię,
już po ciem­ku, i coś na mnie
zawar­cza­ło z cicha. Wra­że­nie
nie byle jakie, ser­decz­no­ści, M.

Lęk jak ze sta­rej książ­ki: ona się boi, że może stać się pan­te­rą
i wca­le jej to nie pod­nie­ca, bo co robi pan­te­ra? Czy pan­te­ra może
nie zamy­kać ust do zdję­cia, czy może iść spać w swo­ich nowych butach?

Pan­te­ra czer­stwi chleb, na któ­ry spoj­rzy, ma taki dar.
Mły­nar­ka ma dar też faj­ny, że oży­wia mię­so.

Ale jed­no chcia­ła­by mieć z pan­te­ry: gdy ktoś przy­cho­dzi i mówi
pociąg, któ­ry ist­nie­je tyl­ko w roz­kła­dzie, wła­śnie odszedł, umieć
powie­dzieć ach, tak? a nie pró­bo­wać zjeść słoń­ce, żeby nie zaszło.

dzień pod snem

we śnie jej przy­ja­ciel łamie pod­sta­wę czasz­ki.
śnią­ca wisi odcię­ta patrząc jak jego twarz
zapa­da się do środ­ka. zni­ka­ją usta w któ­re
mogła­by go poże­gnać. teraz poszu­ka
w sobie lecz nie powie co zna­lazł.

dzień mija na licze­niu. żół­tych prę­tów
w ogro­dze­niu tram­wa­jów, frędz­li lesz­czy­ny,
rudych kobiet na fil­mie, chwil dzie­lo­nych
na już i jesz­cze nie. ile przyj­dzie zosta­wić

Pole bawełny

To musiał być dzień Boże­go Cia­ła. Star­sza kobie­ta
wio­dła za sobą oka­za­łą downi­cę: cór­ciu, cór­ciu,
gdy umrę, co się z tobą sta­nie. A ja nie mogłam ci
star­sza obie­cać kobie­to, że jej nie zje­my, nie­do­kład­nie znam zwy­cza­je
moje­go gatun­ku, nie na tyle dokład­nie.
Widu­ję nas, jak przy­sta­je­my na rogach ulic,
wyj­mu­je­my z port­fe­li zdję­cia budyn­ków kry­tych zło­ty­mi kopu­ła­mi
i poka­zu­je­my je sobie nawza­jem, męż­czyź­ni i kobie­ty,
sta­rzy i mło­dzi, ale czy tęsk­niąc, czy gro­żąc, nie wiem.
To musiał być ten dzień, wzdłuż torów
albo skra­jem par­ku szedł męż­czy­zna w brą­zo­wej mary­nar­ce,
niósł pił­ka­rzy­ki głów­ka­mi do dołu
i nic na to nie pora­dzę, ale słoń­ce, ono chy­li­ło się ku zacho­do­wi.

Let’s kohelet

Dwa dez­odo­ran­ty, wła­ści­wie trzy, w siat­ce miał
i że go stać na myśle­nie o śmier­ci wresz­cie czuł.

Szu­ka­ją­ce­mu więc śmier­ci pośród urzą­dzeń mia­sta
wszy­scy ustę­po­wa­li, ucho­dząc przed nim jak łąka
ucho­dzi­ła­by przed napal­mem, gdy­by Bóg powo­łał ją
do chwa­ły ucho­dze­nia zamiast do chwa­ły
bycia zna­pal­mio­ną, aż przy­szło na panią
Vio­let­tę, któ­rej to uda i brzuch .

Hej, we mnie są two­je gro­by i zmar­li twoi są tu.

Irysowe drzewo

Jeże­li miłość szu­ka potwier­dze­nia,
to dzi­siaj jest śro­da. To jest jakiś kosz­mar,
ten auto­bus. Jed­na ma tur­ku­so­wą czap­kę, trzy zęby
i rów­nik w pasie, dru­ga jest na bia­ło, a w wóz­ku śpi nie­mow­lę
z roz­sz­cze­pem stąd dotąd. Jakie­go szu­kasz potwier­dze­nia, miło­ści?

Takie­go szu­kam potwier­dze­nia, dziew­czyn­ko.
Że bie­rzesz ten auto­bus razem z tam­tą w czap­ce,
z tą na bia­ło, z tym dziec­kiem i z drze­wem iry­so­wym.

Magdalena Bielska

***

Lip­co­wy wie­czór, słod­ko pach­nie maciej­ka, dzi­kie mali­ny;
sto­krot­ki mdle­ją, zakry­wa­ją oczy.
Bro­dzisz po kola­na w mokrej tra­wie.
Dzie­ci gra­ją po ciem­ku w pił­kę;
sły­chać ich zachryp­nię­te okrzy­ki.
Koń­czy się dzień i nie zaczy­na noc,
tyl­ko wie­czór roz­cią­ga się godzi­na­mi.
A upał nie prze­cho­dzi, męt­nie­je w powie­trzu
i jest słod­ko słod­ko, zupeł­nie obo­jęt­nie.

***

Pom­pa na podwór­ku zaro­sła mchem, potem asfal­tem.
W mie­ście co chwi­lę sły­chać dźwięk karet­ki.
Na sta­rej śli­wie owo­ce cho­ru­ją z prze­grza­nia.
Dzie­ci pojo­ne her­ba­tą i aspi­ry­ną,
kopią się pod sto­łem obra­żo­ne.
Drze­wa cho­wa­ją się we wła­snym cie­niu,
pochy­la­ją do zie­mi, któ­ra jak­by mści­wie
obo­jęt­nie żółk­nie schnie,
przy­po­mi­na pomarsz­czo­ną zło­śli­wą twarz z sąsiedz­twa,
któ­rą rodzi­ce stra­szą nie­grzecz­ne dzie­ci.
Miej­sca­mi moż­na dostrzec nawet rysy,
bez­zęb­ne usta, bez­wło­są czasz­kę,
zani­ka­ją­ce, nie­wy­raź­ne.

***

Powrót do mia­sta w upal­ny dzień,
w jeden z tych dni w poło­wie sierp­nia,
kie­dy lato jest już zmę­czo­ne, przej­rza­łe.
We wnę­trzu auto­bu­su oddy­cha­nie jest nie­moż­li­we;
pasa­że­ro­wie zasy­pia­ją nie­praw­dzi­wym snem
z otwar­ty­mi usta­mi, któ­re nie zaczer­pu­ją powie­trza.
Jest to raczej jak prze­rwa w ist­nie­niu,
kie­dy nie upły­wa ani minu­ta snu.
Za oknem poja­wia­ją się zna­jo­me uli­ce i budyn­ki,
nie od razu roz­po­zna­wa­ne,
jak­by wró­ci­ło się ze świa­ta, w któ­rym nie ma nicze­go
i cały nad­miar mate­rii form boga­te­go mia­sta
nie zachwy­ca, budzi raczej zdzi­wie­nie i nie­smak
nad pie­czo­ło­wi­to­ścią i mozo­łem, z któ­ry­mi te for­my były budo­wa­ne.

***

Ogród jest sta­ry, dzi­ki, nastro­szo­ny
poru­sza się, chwie­je, trzesz­czy
gru­by­mi łody­ga­mi jeżyn, rude sój­ki ostroż­nie
pod­cho­dzą do cho­rych jabło­ni.
Skrzy­wio­ne gałę­zie plą­czą się ze sobą.
Na pochy­lo­nych cze­re­śniach cięż­kie nabrzmia­łe owo­ce.
Co za prze­pych, duma, wynio­słość
w ciem­no­zie­lo­nych głę­bo­kich odcie­niach.
Przej­rza­łe cze­re­śnie spa­da­ją na zie­mię.
Cią­gły zamęt, ruch, hałas,
piskli­we gawo­rze­nie na gałę­ziach,
szep­ta­nie, obra­żo­ny płacz -
sły­sza­ny przez jed­ną krót­ką chwi­lę.
Falo­wa­nie skłę­bio­ne­go tłu­mu
obser­wo­wa­ne dzie­cię­cy­mi ocza­mi
jed­nym spoj­rze­niem, któ­re wchła­nia kolo­ry,
kształ­ty, ale wszyst­ko z dale­ka,
obo­jęt­nie, przy­pad­ko­wo
i od razu zapo­mi­na.

***

To zda­rza się cza­sem:
zasko­czo­ny, nagle mięk­ko wcho­dzisz w tę porę dnia,
kie­dy wszy­scy zmę­cze­ni upa­łem, pły­wa­niem,
suszą się w słoń­cu na tara­sie.
Te nie­koń­czą­ce się żar­ty przy­jem­no­ści
wra­ca­ją cza­sem – nagle oszo­ło­mio­ny
sta­jesz pośrod­ku oblo­dzo­nej uli­cy,
jakiś dźwięk przy­wo­łu­je obraz
dotyk sztucz­ne­go jedwa­biu widok jak z książ­ki dla dzie­ci
są takie zaba­wy, inne tu i teraz.
Wra­że­nie, że minio­ne dni, chwi­le
daw­no zapo­mnia­ne
roz­cią­ga­ją się, cią­gle trwa­ją gdzieś nie­za­koń­czo­ne.

Jacek Dehnel

Pociąg Pistoia – Poretta

Pra­wie dwa lata po tym – a nagle tak czy­sto
pamię­tam tam­ten lipiec i podróż z Poret­ty
do Pistoi, i powrót w skwar­ne popo­łu­dnie
na kola­cję (nad­mier­ne ilo­ści melo­na
i cien­kich pla­strów szyn­ki). Tam­te­go męż­czy­znę
w koście­le San Paolo, co kłó­cił się z Bogiem,
a potem się z Nim godził. Tam­te puste sale
muzeum Mari­nie­go, o któ­rym wie­dzia­łem
tyle, że Michał lubił jego krą­głe rzeź­by,
a tu całe muzeum. Dalej bap­ty­ste­rium
jak bia­ła gło­wa cukru, w środ­ku tapi­se­ria:
pięć­set gatun­ków kwia­tów, jed­no­ro­żec, pta­ki.
Lecz przede wszyst­kim powrót – wyso­kie wia­duk­ty
w górach jak paję­czy­ny ponad prze­pa­ścia­mi
głę­bo­kiej zie­lo­no­ści. Prze­świe­tlo­ne liście
– jak lipo­we, lecz więk­sze – biją­ce o ramy
pouchy­la­nych okien.
Nagle po dwóch latach,
w przy­pad­ko­wej podró­ży z Kra­ko­wa na pół­noc
myślę: „Tyle mi dano. Star­czy tam­ten lipiec,
i pół­to­rej godzi­ny podró­ży pocią­giem
z Pistoi do Poret­ty. Jeśli ktoś mnie kie­dyś
zapy­ta: „Czy jecha­łeś pocią­giem z Pistoi
do Poret­ty?” nie będę musiał opo­wia­dać
o wia­duk­tach i liściach, tapi­se­rii, słoń­cu,
tyl­ko powiem: „Jecha­łem”. I będzie­my obaj
jak dwo­je małych dzie­ci wpa­trzo­nych w ogrom­ną
i poły­skli­wą kulę z pole­ro­wa­ne­go
sre­bra.

Pociąg Kra­ków-War­sza­wa, 2. VI. 1903

Muzeum anatomii – sarna

Ze dwa rocz­ni­ki potwor­ne­go żłob­ka:
cyklop, gło­wo­nóg, kadłub i syre­na;
guz i kar­bun­kuł, nowo­twór gruź­la­sty -
– w sło­jach, na pół­kach, cytry­no­we w świe­tle,
prze­ni­ka­ją­cym toń for­ma­li­no­wą.

Czasz­ka szym­pan­sa, czasz­ka kota, czasz­ka
konia. Krtań, krę­gi. Musz­la. Mózg i układ
ner­wo­wy szczu­ra.
Co ty tutaj robisz,
spię­ta dru­ta­mi, wyso­ko na sza­fie,
sztyw­na i czuj­na, odda­lo­na,
sar­no?

War­sza­wa, 9. II. 1904

Zasłona

dla A. hr. J.

Jesz­cze trzy lata po naszym roz­sta­niu
wio­dłem na jawie życie podwój­ne
kli­sze nakła­da­ły się
i oto
na tle tego, co widzia­łem:
sypial­ni, uli­cy, sza­fy, sali teatral­nej
poja­wia­ły się sce­ny z innej, prze­rwa­nej histo­rii.

Wycho­dzi­li­śmy do fil­har­mo­nii
jedli­śmy obia­dy w jakimś obcym poko­ju
nasze twa­rze się zmie­nia­ły.

Szcze­gó­ły uka­zy­wa­ły mi się
ze zwod­ni­czą dokład­no­ścią
szu­ka­łem małych spi­nek do man­kie­tów
na brze­gu dywa­nu, któ­re­go nie zna­łem
a prze­cież i spin­ki i wzór na dywa­nie
jesz­cze dziś mógł­bym nary­so­wać z nie­pa­mię­ci.

Wszyst­ko to
było jak kawa­ły tłu­czo­ne­go szkła w oczo­do­łach
wiel­kie trój­kąt­ne pokrwa­wio­ne drza­zgi

wie­dzia­łem bowiem
że oto świa­tło prze­ni­ka przez bisior i jedwab
zasło­ny świa­ta

i tam­to życie jest rów­nie praw­dzi­we
tyl­ko się wła­śnie nie zda­rza.

War­sza­wa, 5. III. 1903

***

dla P.W.

Zaczę­li sezon grzew­czy – na par­te­rze wisi
sto­sow­na kart­ka. Dla nas to żad­na nowi­na;
i tak jest – od nie­daw­na – cie­pło, mięk­ko, czu­le,
bez­piecz­nie i przy­tul­nie. Codzien­na oboj­niość
wygła­dza kon­tur zda­rzeń – a jesz­cze nie mamy
po sie­dem­dzie­siąt parę lat, gdy każ­da sój­ka
lecą­ca nad podwór­kiem, każ­da zmia­na cza­su
z let­nie­go na zimo­wy, każ­de wyj­ście z domu
ura­sta do roz­mia­rów Waż­nej Czę­ści Życia.
Ta złość o zbi­tą szklan­kę! Prze­sta­wia­nie kub­ków
na ich wła­ści­we miej­sce, z cichą, zwar­tą furią!
Te kłót­nie o kolej­ność cze­go­kol­wiek, tro­ska
że spodnie się prze­tar­ły… My za lat pięć­dzie­siąt:
czu­wa­nie nad struk­tu­rą, któ­ra, nić za nicią,
nie­po­wstrzy­ma­nie pęka, pru­je się zacie­kle,
aż w koń­cu wypły­nie­my na nie­opi­sa­ne
morze bez zna­nych por­tów.

                                             Na razie może­my
pomi­jać roz­po­czę­cie sezo­nu grzew­cze­go
mil­cze­niem, lek­ce­wa­żyć porzą­dek tale­rzy.
Śmierć jest jak uży­tecz­ny, lecz nie uży­wa­ny
przed­miot, któ­ry gdzieś leży w tek­tu­rze i folii
na paw­la­czu, pomię­dzy pudła­mi z bomb­ka­mi
a nie noszo­nym płasz­czem – pew­na i goto­wa;
wystar­czy po nią się­gnąć, gdy będzie potrzeb­na.

War­sza­wa, 6–10. X. 1903

Saint-Malo Les Remparts, Partie Occidentale, XIIIe Siècle

Kim byłaś, co jada­łaś, z kim o trze­ciej w nocy
kłó­ci­łaś się, że wró­cił od Vio­let­ty, z jakiej
czę­ści Fran­cji czy świa­ta przy­by­łaś na pla­żę
w Saint-Malo – tego nie wiem. Nie wiem, kto ci uszył
suk­nię z wiel­ką tiur­niu­rą, kto do chrztu cię trzy­mał
i przed ilo­ma laty, czy zwie­dzi­łaś zamek,
czy zbie­ra­łaś kamy­ki, musz­le czy aman­tów,
jak czę­sto się modli­łaś i w jakich kościo­łach?

Sto­isz na skra­ju zdję­cia; za ple­ca­mi mury
i kamien­ne bastio­ny, przed ocza­mi -,
któ­re­go nie zoba­czę. Mam cię pośród innych
plam sepii na papie­rze, ale morza – nie mam,
ani tego, co szu­mi za ple­ca­mi kli­szy,
ani tego, co w tobie – morza słów i rze­czy.

War­sza­wa, 26. V. 1903

Sławomir Elsner

Pochodzę z dna

Pocho­dzę z dna. Mam na to odpo­wied­nie
papie­ry. Pamię­tam sierp­nio­we upa­ły, jak pięk­nie
w ostrzach kos błysz­cza­ło słoń­ce i bla­de kobie­ty

pyta­ły mnie: skąd jesteś? Zawsze odpo­wia­da­łem
tak samo: pocho­dzę z dna. Mam krót­kie, ale trwa­łe
spoj­rze­nie w żela­znym kolo­rze. Widzę was,

jak­by z piw­nic. Nie wia­do­mo skąd się tutaj
wzią­łem – to tajem­ni­ca. Z jakie­go zde­rze­nia
powsta­łem? Może po pro­stu ktoś mnie wykrze­sał,

czysz­cząc bla­chę z rdzy.

Precyzja

Mie­wam czy­ste sny. W snach bywam
prze­zro­czy­stym poko­jem. Kie­dy wcho­dzę
do sie­bie, mam roz­cię­tą twarz. Tak widzę to

z zewnątrz: czło­wiek ubra­ny w cia­ło
roz­bie­ra się. Skó­ra lśni, krew szyb­ko paru­je.
Ktoś z wnę­trza krzy­czy, by uka­zać się

w peł­nej bar­wie.

Ten człowiek

dla W. Bono­wi­cza

Ten czło­wiek, któ­ry we mnie miesz­ka,
jest obra­żo­ny i bla­dy. Tego czło­wie­ka
trze­ba pro­wa­dzić za rękę i prze­pra­szać.
Kie­dy się gło­śno skar­ży, zakle­jam mu
usta czar­ną taśmą i przy­wią­zu­ję
w oko­li­cach tyłu gło­wy. Ten czło­wiek
wte­dy pła­cze. (Pro­szę go: nie płacz.)
Tego czło­wie­ka nie inte­re­su­ją moje
proś­by. Ten czło­wiek z pła­czu
prze­cho­dzi w złość i się wyry­wa.
Kie­dy się wyrwie, roz­ra­sta się.
Sta­je się więk­szy ode mnie, zakle­ja mi
usta czar­ną taśmą i przy­wią­zu­je
w oko­li­cach tyłu gło­wy. Wte­dy ja
miesz­kam w tym czło­wie­ku.

Mówię do ciebie

Mówię do cie­bie, wypusz­cza­jąc z ust obło­ki pary.
Sie­dzisz, jak­byś cze­kał na dia­gno­zę. Twój lekarz
nie żyje, two­je cia­ło nie ma sen­su.

Uwi­jasz sobie w gło­wie wytłu­mio­ny schron,
auty­stycz­ne gniaz­do. Wyplu­wasz drob­ne,
suche czą­stecz­ki. Dopie­ro prze­sta­ły ci rosnąć

paznok­cie i wło­sy, fry­zjer powie­dział: nie­ste­ty,
napraw­dę przy­kro mi patrzeć. Wchła­niam świat,
odda­ję go w zmie­nio­nej posta­ci.

Wianuszek

Jestem odwró­co­ny ple­ca­mi. Za mną roz­cią­ga się
mar­twe wybrze­że. Moi rodzi­ce i bra­cia uto­pi­li się
w morzu, morze uto­pi­ło się we mnie.

Uro­dzi­łem się ze skrę­co­nym kar­kiem. Kie­dy kocham,
nie­na­wi­dzę. Ze skrę­co­nym kar­kiem cho­dzę
na rękach. Mój brzuch mi pod­po­wia­da, że tak ma być.

Kocham swój brzuch, choć jestem odwró­co­ny ple­ca­mi.
Przede mną bia­ła ścia­na, na któ­rej wid­nie­ję.

Julia Fiedorczuk

Wiersz z podróży

Dla J.

Co inne­go mogłam czuć w nocy
w auto­bu­sie linii Grey­ho­und
na auto­stra­dzie Pen­syl­wa­nii?
Spo­koj­na tym­cza­so­wość podró­ży z gło­wą
na two­ich kola­nach.

Wczo­raj przy­sze­dłeś póź­no.
Po cichu wyło­wi­łeś mnie ze snu
na bez­pań­ską chwi­lę bez daty, przed star­tem.
Nie­któ­re przed­mio­ty podró­żu­ją z nami.

Przed odlo­tem wyrów­na­li pla­żę
a wiatr przy­wiał chmu­rę pta­ków znad morza.
Gdy spa­li­śmy na pusty­ni przy­szedł czas:
nie musie­li­śmy marzyć przed snem.

Cel zbli­żał się do nas jak kamień. Na miej­scu
dni podzie­lą się zno­wu,
po kil­ku dniach miej­sce będzie domem.

[cały dzień ładna pogoda]

cały dzień ład­na pogo­da
mar­no­wa­ła się na dwo­rze
świa­tło ście­kło
za hory­zont
skoń­czył się widok
w moim oknie

i zwy­kła wie­czor­na podróż
na bosa­ka po chłod­nej pod­ło­dze
do lodów­ki peł­nej świa­tła
jak roz­kro­jo­ny bursz­tyn

zapa­lę świa­tło i dzień
prze­pro­wa­dzi się do środ­ka
tak dłu­go
jak zechcę wszyst­ko
jest w moich pal­cach
wie­czo­rem

[chciałabym mieć mistrza]

Dla S.F.

chcia­ła­bym mieć mistrza
uczył­by mnie życia, czy­li
oprócz jedze­nia nożem i widel­cem
tak­że pisa­nia wier­szy

mówił­by mi o tym, że gwiaz­dy
jak ludzie
rodzą się i umie­ra­ją
i jak ludzie
żyją w kon­ste­la­cjach

słu­cha­ła­bym moje­go mistrza
uważ­nie
bo jed­no zbie­głe sło­wo
było­by upad­kiem kró­lestw
zawie­sze­niem cza­su

sło­wa moje­go mistrza
wyrzeź­bio­ne z cia­ła
były­by jasne.

[i wtedy zdecydowałam się]

i wte­dy zde­cy­do­wa­łam się
pamię­tać: żaden z tych dni
wpa­da­ją­cych sobie na ple­cy nie przy­niósł
ani jed­nej chwi­li rześ­kie­go spo­ko­ju a noce były
krót­kie i teraz peł­ne są
nie­spo­koj­nych kształ­tów.
wte­dy nie myśla­łam wca­le, że spad­nie śnieg
na tra­wę i krza­ki przy­kle­jo­ne do pobo­cza
jak małe bia­łe duchy.
czy gwiaz­dy zwi­sa­ły z nie­ba
jak małe bomb­ki na cho­in­kę już wte­dy?
chodź­my wresz­cie do domu. ta noc gęsta
jak stóg sia­na jest pusta
jak pierw­sze lep­sze słoń­ce.

Październik nad Narwią

rzę­dy okien i krze­seł i pada­ło
jakiś czas temu
te sza­lo­ne domy
jak dra­bi­ny
w słoń­cu
kie­dy o tym myślę
tro­chę tra­wy i znów
prze­czu­wam wspo­mnie­nia
uprosz­czo­ne jak las.

ten dzień jest dobry w doty­ku
i chcia­ła­bym zawsze
być wyspa­na i tro­chę głod­na
i przejść po lodzie
na dru­gą stro­nę Narwi
gdzie kie­dyś roze­grał się
twój sen
i byli­śmy boso
na śnie­gu.

Konrad Góra

Tekst na zamówienie

Jej powie­trze jest kla­ro­wa­ne dłu­tem, to Pol­ska.
W spoj­rze­niu ukry­wa głóg na zło­mo­wi­sku, to Pol­ska.
Bło­to, jele­nie, szczęk ognia w psze­ni­cy, to Pol­ska.
Tur­bi­na na maź bra­ną z kotłow­ni, to Pol­ska.
Listo­pad w małym, tłu­stym, księ­ży­cu, to Pol­ska.
Kla­ser do pają­ków na zebra­niu Rady, to Pol­ska.
Wibr pozo­sta­ły po urwa­nym zno­ju, to Pol­ska.
Zająk­nię­cie w dokład­nie utra­co­nej chwi­li, to Pol­ska.
Bażant, ta kura z tur­bo­sprę­żar­ką, to Pol­ska.
Jeż i dwo­je małych, to w peł­ni Pol­ska.

Jeż i dwo­je małych, to w peł­ni brak Pol­ski.
Bażant, ta kura z tur­bo­sprę­żar­ką, to brak Pol­ski.
Zająk­nię­cie w dokład­nie utra­co­nej chwi­li, to brak Pol­ski.
Wibr pozo­sta­ły po urwa­nym zno­ju, to brak Pol­ski.
Kla­ser do pają­ków na zebra­niu Rady, to brak Pol­ski.
Listo­pad w małym, tłu­stym, księ­ży­cu, to brak Pol­ski.
Tur­bi­na na maź bra­ną z kotłow­ni, to brak Pol­ski.
Bło­to, jele­nie, szczęk ognia w psze­ni­cy, jest bra­kiem Pol­ski.
W spoj­rze­niu ukry­wa głóg na zło­mo­wi­sku, ten brak Pol­ski.
Jej powie­trze jest kla­ro­wa­ne dłu­tem, to brak Pol­ski.

(uwa­ga tech­nicz­na dla ewen­tu­al­ne­go trans­la­to­ra: w wypad­ku tłu­ma­cze­nia tego tek­stu na dowol­ny język, pro­szę o prze­kład ter­mi­nów „Pol­ska” i „brak Pol­ski” na ekwi­wa­lent miej­sco­wy; np. w wypad­ku tłu­ma­cze­nia na szwedz­ki jako „Szwe­cja”, „brak Szwe­cji”. Tybe­tań­czy­kom, Kur­dom, Baskom itd., bez­pań­stwow­com, anar­chi­stom, itd., pozo­sta­wiam wol­ny wybór.)

źródło

Stru­mień kobiet sprzed Bie­dron­ki
Wpły­wa do mar­twych miesz­kań
Stru­mie­nia męż­czyzn zza Bie­dron­ki

8.01.07.

W fabryce

Teraz to widzę okiem widze­nia,
Teraz tam patrzę okiem patrze­nia,
Teraz to sły­szę jak pio­sen­kę z mię­sa,
Wyty­ka­no nam języ­ki gazet,
Nad­uży­wa­li­śmy gazet za języ­ki:
W fabry­ce spło­nął tapi­cer scho­wa­ny w tap­cza­nie,
Ja posia­da­łem jesz­cze dwo­je oczu,
Oko widze­nia, oko patrze­nia.
W fabry­ce top­niał łój i wrza­ły nasze noz­drza,

Zosta­li­śmy ubru­dze­ni, żeby nie mylić nas z ludź­mi.
Teraz to widzę okiem patrze­nia,
Teraz tam patrzę okiem widze­nia:
Na dzie­dziń­cu fabry­ki usechł kasz­ta­no­wiec i dla
Uczcze­nia histe­rii tłu­mu wie­sza­no na nim
Kukły z zajęć lal­kar­skich przy domu osie­dlo­wym.
Ja posia­da­łem jesz­cze dwo­je oczu,
Jesz­cze widzia­łem okiem widze­nia,
Jesz­cze patrzy­łem okiem patrze­nia:
W fabry­ce scho­dzi się po oże­bro­wa­niu wie­ży poża­ro­wej
Do dziur w tapi­cer­ce mościć się jak w biał­ku oka.

Ślepiec-pasożyt, dla którego to piekło

Śle­piec-paso­żyt, dla któ­re­go to pie­kło:
Cia­ło w odde­chu otwar­te na nie­bo,
Oble­pia­ją­ce potem wykrwa­wio­ne war­gi,
Jak para dla soli język w język
Zli­zy­wa­na z lustra. Tak w cie­niu
Miło­ści doj­rze­wa żółć nie­skoń­czo­ne­go
Łak­nie­nia i sypie się popiół spod powiek
Pierw­sze­go dnia, jaki dane znieść. Nie ma
Żad­ne­go Połu­dnia; to noc, w jej skó­rze wszy-
Poli­cjan­ci mają się za prze­wod­ni­ków, wizja
Tła odpy­cha do głę­bi i aż po kres ska­li
Ogrom­nie­je rezo­nans tej ciszy, któ­ra zasta­ła
Nas żywych i nie masz już zębów
Jak ryż w garn­ku kobie­to mojej śmier­ci i
Dobrze ci w czer­wo­nym do mdło­ści.

7.01.07

Powietrze

Przy bra­niu powie­trza nie sły­szeć
Oddech ma być bar­dzo szyb­ki
Nie­do­strze­gal­ny i nie­do­sły­szal­ny czło­wie­kiem
Musi być obser­wa­cja
Musi być dany znak na oddech wspól­ny
Nale­ży wystrze­gać się fał­szy­wej cało­ści
Fał­szy­we odde­chy ćwi­czyć
Musi się brać powie­trze i odda­wać gro­zę
Musi być odda­na gro­za
Musi być wybra­ne powie­trze
Powie­trze wybrać z czło­wie­ka

Łukasz Jarosz

***

Opie­ra­jąc się o szla­ban, liczy­my wago­ny.
Za ple­ca­mi tir wypeł­nio­ny mil­czą­cym bydłem.
Słoń­ce jest jesz­cze wyso­ko, wcho­dzi­my do lasu –
ojciec i syn na tle rdza­wej jesie­ni.
Nakru­szy­ła wokół, roz­rzu­ci­ła pod noga­mi
poła­ma­ne liście, suchy tytoń. Przy­pad­kiem znaj­du­je­my
drze­wo, na któ­rym zatrzy­mał się pio­run.
Wzdłuż kory prze­bie­ga szra­ma, podob­na do tej,
któ­ra kie­dyś prze­kre­śli i nasze twa­rze.

MRÓZ KRUSZY SIĘ Z KAŻDYM KROKIEM

Mróz kru­szy się z każ­dym kro­kiem.
Z chmu­rą pary wokół ust, dep­cząc kość
lodu wra­cam przez wieś do domu.
Mil­czą­ce auto mija moją opa­tu­lo­ną postać,
w oknach miesz­kań miga­ją świa­tła tele­wi­zo­rów,
dzie­ci z cho­inek ostroż­nie zdej­mu­ją ozdo­by.
Póź­niej w cie­ple oglą­dam sta­re, retu­szo­wa­ne zdję­cia.
Patrzę w okno, w wiel­kie, sinie­ją­ce płót­no.
Ona gdzieś tam jest – w szme­rze okru­chów żuż­lu
stu­ka­ją­cych o karo­se­rię, w szu­mie gasną­ce­go ekra­nu,
w trza­sku upa­da­ją­cej bomb­ki.

ZWIERZĘ ZABITE

Zwie­rzę zabi­te. Rodzi­ce do póź­na ćwiar­tu­ją mię­so.
Z piw­ni­cy, gdzie na ścia­nach w ciszy doj­rze­wa pleśń,
dobie­ga­ją głu­che ude­rze­nia. Roz­mo­kły śnieg jak utar­te
jabł­ko, gład­kie oko stud­ni. Na dło­niach rdza, nad sosna­mi
oboj­czyk księ­ży­ca. Kot­ka w zębach prze­no­si swo­je
śle­pe małe, wśli­zgu­je się mię­dzy deski sto­do­ły.

Po nas też przy­cho­dzi wło­cha­te zwie­rzę, obwą­chu­je
i chwy­ta za kark. Skra­da się po paję­czy­nach ner­wów,
gnieź­dzi w źre­ni­cy. Przez okien­ko spo­glą­dam, co robi
ojciec – wiszą­ce jeli­ta zapy­cha mię­sem, kroi w kost­kę i wrzu­ca
do paru­ją­ce­go garn­ka wiel­kie, bor­do­we ser­ce. Pod sufi­tem peł­ga
w kagań­cu żarów­ka, w jej świe­tle koci język obli­zu­je ostrze.

BRZEGIEM LASU

Brze­giem lasu docho­dzę do wznie­sie­nia, skąd widać
całą wieś. W odda­li zgrzy­ty traj­zy­gi, gło­sy zwo­łu­ją­ce dzie­ci
do domów. Pta­ki dziw­nie skrze­czą nad gło­wą i odla­tu­ją.
Zaczy­nam rozu­mieć: obok mają gniaz­do, chcą odwró­cić uwa­gę.
Odcho­dzę, patrząc na kory­ta­rze wyrzeź­bio­ne przez myszy w tra­wie.
Na łąkach, podwór­kach gubi­łem dro­bia­zgi: kap­sle, zabaw­ki, tali­zma­ny
prze­ciw śmier­ci, pla­sti­ko­we pisto­le­ty – jedy­ną wów­czas waż­ną broń.
Może znaj­do­wa­li je inni, może sza­rza­ły, wta­pia­ły się w zie­mię –
prze­sta­wa­łem o nich pamię­tać. W pobli­skim sta­wie odgło­sy żab.
Idę tam, by zoba­czyć rytu­ał kopu­la­cji, bul­go­czą­cy skrzek.
Pró­bu­ję się pod­kraść, lecz kru­che, sze­lesz­czą­ce źdźbła
zdra­dza­ją mnie. Tafla po chwi­li wyrów­nu­je się, wygła­dza.

ERENGETI NIE MOŻE UMRZEĆ

Ukry­ty w lesie cze­kam aż pło­mie­nie zmie­nią paty­ki
w kup­kę żaru, w któ­ry moż­na by wrzu­cać ziem­nia­ki.
Z odda­li dobie­ga sygnał „Lata z Radiem”,
prze­no­si w odle­głe miej­sca, mię­dzy krza­ki agre­stu,
mię­dzy wypeł­nio­ne sia­nem bur­ty sto­do­ły.

Przy­cho­dzą wspo­mnie­nia, giną­ce gatun­ki zwie­rząt;
razem z bra­tem nale­wa­my do balii nagrza­ną w szlau­chu wodę.
Na tafli sta­wia­my wyrzeź­bio­ne w sosno­wej korze łód­ki,
któ­rych pasa­że­ra­mi są skor­ki. Po dru­giej stro­nie dro­gi
zaczy­na się sezon wypa­la­nia traw. Ogień prze­glą­da się
w ciem­nych, nie­ru­cho­mych oczach owa­dów.

Bartosz Konstrat

Linienie

Psy szcze­ka­ją w podwó­rzu, jest jesień
i wiatr wol­no prze­cho­dzi z cie­płe­go
w zim­ne,

cze­kam przy bra­mie z moim bra­tem, mamy razem
jede­na­ście lat,

czy mamy jesz­cze szan­sę wyobra­zić sobie, że umar­li
wró­cą nagle, wła­śnie z tego mro­ku, że sią­dzie­my
razem

obser­wu­jąc start radziec­kiej rakie­ty?

Trzy­ma­my się za ręce, pomię­dzy skó­ra­mi wil­goć, reszt­ki
psiej sier­ści i nie­zmy­ty obiad.

Czu­ję, jak pod moją orta­lio­no­wą kurt­kę dosta­je się
owad, błą­dzi przez chwi­lę,

instynkt lotu,

wte­dy tego nie myślę, jestem dziec­kiem.

Lub to

Mała, brzyd­ka dziew­czyn­ko to cie­bie zawsze zdzie­ra­łem z ulicz­nych pla­ka­tów
rekla­mu­ją­cych nie­czyn­ne hospi­cja i domy dla głu­chych,
nie mia­łaś kil­ku zębów, a two­je wło­sy były pochla­pa­ne przez wdzie­ra­ją­ce się w
asfalt
koła auto­bu­sów,

nie wie­dzia­łem, co z tobą zro­bić, byłaś w tylu kopiach,
wszę­dzie tak samo mar­twa, bo pew­nie umar­łaś już wcze­śniej,
zosta­wi­łaś po sobie tyl­ko te ulicz­ne zdję­cia, któ­re póź­niej cho­dzi­ła oglą­dać
two­ja mat­ka
zamy­ka­jąc w sobie powo­li żało­bę,

zamiesz­ka­łem z tobą na stry­chu,
patrząc na cie­bie przez cią­gle obec­ny pół­mrok, marzy­łem, że pew­ne­go dnia
obja­wisz mi się cie­le­śnie, uśmiech­niesz się lub przez sen dotkniesz mojej ręki,

lecz pozo­sta­łaś mar­twa,

wte­dy zmie­ni­łem zda­nie na twój temat: prze­sta­łaś być moją pry­wat­ną świę­tą,
wyrzu­ci­łem twój obraz,

czy to nie tak jak gdy­byś ozdro­wia­ła nagle, przy­pad­kiem?

Stacja benzynowa ze śmiercią

W Cza­szy­nie zgu­bi­łem śro­dek świa­ta,
nawet latar­ka ze świe­żą bate­rią, któ­rej dotkną­łeś języ­kiem
nie była w sta­nie odna­leźć nam dro­gi,

przy sta­rej sta­cji, któ­rej kon­struk­cja była jak szkie­let zepsu­tej para­sol­ki
spa­li­śmy przy­tu­le­ni do pochy­lo­nych kra­węż­ni­ków,

twój brzuch pul­so­wał jak bęben pral­ki,
księ­życ oświe­tlał kon­tur tego per­pe­tu­um mobi­le,

nie mia­łem wię­cej potrzeb – zamknię­ty w ulu nocy – niż to zapi­sać.

Oddychamy tym samym powietrzem, co pies

Roz­strze­lać wszyst­kich świad­ków – ta histo­ria powta­rza się zawsze,
kie­dy dzwo­nię do cie­bie z infor­ma­cją o jego śmier­ci:

tak, umarł wczo­raj, przez sen, rze­ka zamar­z­ła i dwóch mło­dych pie­lę­gnia­rzy
tar­ga­ło nosze przez wydep­ta­ną w śnie­gu ścież­kę,

za każ­dym razem spóź­nia­ją się o ide­al­nie ten sam moment, w cza­sie któ­re­go
jego kochan­ka zdą­ża otwo­rzyć okno i – tak się o tym mówi – wypusz­cza duszę,

jeden z leka­rzy ma brą­zo­we oczy, duże, oczy łagod­ne­go zwie­rzę­cia
pro­wa­dzo­ne­go przez instynkt w obec­ność ran,

ocie­ram się o jego obec­ność zanim wyj­dę zadzwo­nić
i otrę się o two­ją obec­ność w słu­chaw­ce,

co jest bliż­sze, dla­cze­go, do cze­go jest bliż­sze, bo czy do mnie, czy do cie­nia,

on odje­chał, kochan­ka zosta­ła sama,

wciąż dzwo­nię do cie­bie z infor­ma­cją o jego śmier­ci, a ty się mylisz i
odpo­wia­dasz mi kwe­stią z zupeł­nie innej książ­ki:

roz­strze­lać wszyst­kich świad­ków.

Bez

Wie­czo­ra­mi zawsze przy­po­mi­nam sobie sce­nę nad rze­ką, gdy bez­pań­scy męż­czyź­ni
obser­wo­wa­li mnie z dala. Odtrą­cić, umrzeć? Nie mam takie­go wybo­ru,
nawet. Zamknię­ta wiecz­nie w swo­ich oczach, w speł­nia­niu nie­chcia­ne­go losu,
liza­ka. Więc się ubie­ram w zie­lo­ną sukien­kę. W płaszcz myśli­we­go, pytam:
czy ta zie­lo­na sukien­ka ma w sobie wystar­cza­ją­co dużo spor­to­wej wal­ki,
mamo? Dla cie­bie prze­cież ta nie­na­wiść, bło­na. Dla cie­bie prze­cież jestem
czter­dzie­sto­let­nią adept­ką tre­nin­gu czy­sto­ści. Z deli­kat­nym noży­kiem sprze­ci­wu,
z uli­za­nym coming outem. Skó­ra zdzie­ra­na z trza­skiem, śpie­wam pod nosem:

nie mam z tobą punk­tów wspól­nych, linio wdzię­ku i dobre­go sma­ku,
pudrze,
nie­mow­lę­cy odru­chu ssa­nia, tak, jestem raczej tobą,

wymar­ły gadzie, jasz­czur­ko na smy­czy
nie­chcia­ne­go spad­ku, w smut­ku ocze­ku­ją­ca
na koń­ców­kę losu.

Szczepan Kopyt

jeszcze o snach i porankach

nigdy nie śni­ły mi się pta­ki.
kasia oznaj­mia w liście z dale­ka,
że ją znu­dzi­ła już cier­pli­wość

i że zosta­wia tro­chę powie­trza
płyt cd, odpły­wa jak na zdję­ciu
w prze­świe­tlo­ną toń okna

rano

nie ma kawy. jest łóż­ko i miłość.
w jej śnie były pają­ki. mar­ta bie­gnie
do okna – patrz na śmie­ciar­kę na dole -

mały wie­lo­ry­bek – posłu­chaj – sły­szę:
w jej oczach jest całe teraz – (boże!) –
i jest taki świt, że oślep­nąć moż­na

franzgeneza

    toż to nie­to­perz
    jął kopu­lo­wać z kotem
    na trak­cjach elek­trycz­nych
    gdzie śpią kru­ki pra­wicz­ki
    na papier uczu­lo­ne

myśli­na mózgu
umar­łych kamie­ni­czek
wędzo­nych dymem pie­ców
snów cho­rych geo­me­trów
na sta­cjach ben­zy­no­wych

    zły super­mar­ket
    śmierć w oło­wi­cy gazet
    mistycz­ne kre­ski kodów
    a spo­nad cza­szek domów
    peł­zną po stru­gach myśli

wiersz dla borata z kazachstanu

jutro wsta­nie dzień, to pra­wie pew­ne
jest nas mnó­stwo i jesz­cze sobie
z tym nie pora­dzi­li­śmy, testy lustra
prze­cho­dzą też szym­pan­sy, zobacz
to two­je oczy, to oczy moje, i co
nas nie zabi­je to nas wzmac­nia, jak
powia­da­ją kum­ple o swo­ich drin­kach

jed­ni odnaj­du­ją struk­tu­ry, inni lep­ko­ści
ja wolę fale w posta­ci dźwię­ków, mów
śnia­da­nie prze­szło nasze ocze­ki­wa­nia
podob­no na sta­rość słoń­ce jest
jaśniej­sze – że się zgu­bi­my, to pra­wie
pew­ne – jed­ni widzą struk­tu­ry a inni
labi­ryn­ty, jed­ni sły­szą ryt­my. [jed­ni] czy­li kto?

ja mogę ci powie­dzieć, że lubię cie­pły
poma­rańcz, zgło­skę ą, try­to­ny, sekun­dy,
że pomy­śla­łem, że jed­nak nie wdep­ną­łem
w ulicz­ną kakę, i bra­wo, śle­py los
zegar­mistrz wśród grup­ki głu­cho­śle­pych
wszel­kie nasze śnia­da­nie zaczy­na się
od kawy, to pra­wie pew­ne, mam­ma mia                                                   {fine

mam lamp­kę – taką jak ta z fil­mu
almo­do­va­ra – fluk­tu­acje, frak­tal­ny beł­kot
anty­kwa­rycz­ne ryb­ki powie­dzą ci wię­cej
wrzu­ci­łem im roba­ki, no to może one?
jakie są gra­ni­ce twej linii brze­go­wej?
zmierz fle­tem, suw­miar­ką, kalej­do­sko­pem
zapal­nicz­ką, luf­ką, czy strzy­kaw­ką? – i?

jak widać z krop­ką, w tej czcion­ce jest
kwa­dra­tem, nie­moż­li­we są te wasze
bez­okien­ne świa­ty, ja wybra­łem pep­si

c’est la vie jest be. pie­kło to inni? też,
rewo­lu­cja wchło­nie nasze całe iksy
nasze pro­le­ta­riac­kie mózgi połą­czy­ła sieć –
gra­ni­ce netu są pojem­no­ścia­mi naszych
ser­we­rów, zamknij okno, zamknij okno!
postaw meta­fi­zy­kę z powro­tem na nogi
a kolor czer­wo­ny odej­dzie. cze­go chce­my?

dostę­pu do tru­pa boga – chce­my go powie­sić
za jaja, żąda­my odczy­tów czar­nych skrzy­nek
naszych myśli, defrag­men­ta­cji mózgu i
plu­ra­li­zmu, żąda­my praw­dy o isto­cie
rze­czy z pla­sti­ku i drew­na, sklo­no­wa­nia papy
w wer­sji hap­py, maso­wych odczy­tów
naszych wier­szy plus omdleń pięk­nych kobiet

w zamian? w zamian mamy milio­no­we zło­ża
gene­tycz­ne­go kodu, otę­pia­łe maszyn­ki
od gole­nia golo­nek, fabry­ki kurzych mor­dów
meta­nar­ra­cje z holo­cau­stem w tle
her­me­neu­ty­kę podej­rzeń dla opor­nych
tro­chę por­no z kulu­arów komi­sji śled­czych
nie wykrę­ca­my się sia­nem, nasz pro­gram
to reduk­cja armii, biu­sto­no­szy, kościo­ła

a oto prze­rwa na rekla­mę: dobre piwo
ubez­pie­cze­nie od życia, życie na gorą­co
bez­piecz­ny seks, ter­mi­na­tor dwa w divik­sie
mini­ster nie ostrze­ga, gaze­ta, coca-cola
wybierz pep­si, nowy vizir wypie­rze wszyst­ko

w tym pro­gra­mie zaj­mie­my się spra­wa­mi
bła­hy­mi, zwy­czaj­ny­mi i naj­waż­niej­szy­mi,
na któ­re nie macie pań­stwo wpły­wu
wte­dy zoba­czy­łam błysk na polu, sąsie­dzi
twier­dzą że mario­la g. była zawsze zwy­kłą

i nor­mal­ną oso­bą – jej mąż hodo­wał kró­li­ki
byli­śmy w szo­ku gdy zna­le­zio­no mar­twe
nowo­rod­ki, to była prze­rwa na śmierć, a teraz

rekla­my: nasza par­tia ma ser­ca po wła­ści­wej
stro­nie w sek­to­rze dużych przed­się­biorstw
eks­tra duże kawał­ki, leć do bie­dron­ki
pysz­ne maśla­ne leib­niz – po co się męczyć…

spa­cer po mie­ście zaczę­li­śmy od cen­trum
trzy pię­tra i dwie piw­ni­ce, rucho­me
scho­dy, chi­lij­skie wino, parów­ki sojo­we
ciem­ne pie­czy­wo, orzesz­ki ziem­ne, oliw­ka
dużo towa­rów, może zbyt sola­rycz­nych
jak na sty­czeń (rok zaczę­li­śmy gan­dzią i spi­dem)

bruk, gwiz­da­nie, akor­de­on, tram­wa­je
nie­wi­dzial­ne psy pro­wa­dzą
nie­wi­do­mych                                                                        {da capo al fine

wierszyk dla lotnych bramkarzy

poznań­cza­nie wyło­wi­li mnie z war­ty
mia­łem na sobie gar­ni­tur i przy­cię­te
usta i dło­nie, modli­łem się za nich,
bo dalej zrzu­ca­li się na rebe­lię
pod noc­nym skle­pem, potem w tram­wa­ju
pan miał wózek dzie­cię­cy z grab­ka­mi
i z wia­der­kiem. brak pasa­że­ra to był
jego grze­bień w kie­sze­ni dżin­sów &
spoj­rze­nia ład­nych dziew­czyn, któ­re
igno­ro­wa­łem z nie­kła­ma­nym wdzię­kiem.
gdy mnie pyta­ją czy jestem maso­chi­stą
to odpo­wia­dam, że owszem, kocham życie
naj­pierw to mówię, a potem myślę:
świat się roz­bi­ja na fak­ty, a prze­cież
moż­na mieć twarz przy­kle­jo­ną, na słu­pach
z napi­sem, że zagi­nął, że poszu­ku­je się

wiedza radosna

na począt­ku były kilo­me­try suche­go gar­dła i szo­sa
po któ­rej się szło, i słoń­ce, samo­cho­dów jak na lekar­stwo
sta­cje ben­zy­no­we; na nich była woda więc brnę­li­śmy
w spie­ko­cie, z ple­ca­ka­mi obcią­żo­ny­mi namio­tem
sta­rej kon­struk­cji, z gita­rą wrzy­na­ją­cą się w ramio­na
pokry­te trą­dzi­kiem i scho­dzą­cą skó­rą, kurz pobo­cza
wdy­cha­li­śmy niko­ty­no­wą pier­sią wie­czor­nych ognisk
tanie­go piwa, kiep­skie­go pod­ry­wu w nad­mor­skim disco
pamię­tam zwłasz­cza, kie­dy zaczę­ły się sosny z obu stron
nie było co pić i gwiz­da­li­śmy sta­ry numer ksu, kie­dy
ja przy­sta­ną­łem, spoj­rza­łem na zwy­czaj­ne nie­bo
i wie­dzia­łem, że wie­czo­rem znów naje­bie­my się jak ston­ki

Joanna Lech

Głód

był w miej­scach, w któ­rych ocie­ra­li­śmy się o brzeg. Na sty­ku pal­ców,
na przy­kład, w pod­brzu­szach. To było w cza­sach, kie­dy miesz­ka­li­śmy
w obcych domach, w cudzym świe­tle, kra­dzio­nym spod okien.

Byli­śmy mło­dzi i jed­na­ko­wo bla­dzi, z siny­mi sto­pa­mi.
Odpływ zna­czył tyle, co cie­pło, więc chło­nę­li­śmy wil­goć
roz­chy­lo­ny­mi usta­mi, unie­sio­ny­mi do góry. Tam wszyst­ko było pro­ste.

I nigdy nie było za dużo. Zja­da­li­śmy się nawza­jem, a głód,
ten zim­ny dotyk, zapla­tał w nas supły, pod­cho­dził do gar­deł.

Nic więcej

Chłod­ny pora­nek. Dopie­ro przed chwi­lą roze­szła się mgła
i słoń­ce wscho­dzi nad mia­stem. Cisza, tyl­ko gdzieś dalej
sły­chać war­kot sil­ni­ka i zaraz potem krót­ki pisk w tra­wie.

W zasa­dzie nic się nie dzie­je. Jest siód­ma i chło­piec patrzy na rze­kę.
świa­tło się wzbie­ra i pada chłop­cu na ręce. Krzep­nie na war­gach,
kie­dy odchy­la gło­wę i prze­su­wa pal­cem po skó­rze policz­ka.

Cie­płe muśnię­cie w miej­scu, gdzie szcze­rzy się bli­zna.
Blask wciąż napły­wa do oczu i roz­bi­ja się na wodzie jak szkło.

Agnieszka W. odkręca gaz

Coś było, bo jesz­cze nie mogę prze­ły­kać. I chy­ba nadal jest
we mnie, bo czu­ję, jak dra­pie pod skó­rą, a kie­dy chcę to powie­dzieć,
pęka­ją pęche­rze na ustach. Jaki smak mia­ły jego sło­wa? Gorz­ki?

I czy w ogó­le coś mówił, kie­dy wycho­dził? Już nie pamię­tam.
I nie wiem, co chcia­łam zna­leźć za tam­tą ścia­ną. Cie­pło?
Czy coś zgu­bi­łam, odwra­ca­jąc się od powie­trza?

Wycią­gnię­ta na brzeg, oddy­cham płyt­ko, przez zęby
i nadal nie patrzę na ręce. Bli­zna, któ­ra prze­cho­dzi przez gar­dło,
zaczę­ła się od doty­ku.

Z braku

Ten kwa­śny zapach – powie­dział, to przede wszyst­kim,
a jesz­cze ścia­ny, zim­no i suche ręce leka­rzy,
któ­re myją po każ­dym doty­ku.

Poza tym nie­bo i wszyst­ko na zewnątrz.

Po paru dniach zaczy­nam rozu­mieć, gdy mówi,
że boi się śnie­gu, że śnią mu się pola maków,
któ­re nigdy nie zakwit­ną ani nie zwięd­ną.

Ciąg dalszy

Zaraz za dwor­cem ruiny domu, roz­bi­te okna, śmie­ci. Zła­ma­ny trze­pak.
I nic tutaj nie ma, nic nie zosta­ło; zaro­sły śla­dy, więc nie rozu­miem,
co robisz, w obro­cie, z wycią­gnię­ty­mi ręka­mi?

Może jesz­cze pró­bu­jesz coś zła­pać – tam­tą chwi­lę, pocię­te nie­bo, sie­bie
na zdję­ciu? Prze­cież nicze­go tu nie ma. Nic tu nie jeź­dzi; pusty dwo­rzec,
ław­ki, pero­ny. Las za zakrę­tem. Nicze­go tu nie ma,

powta­rzam, gdy się­gasz do góry i mię­dzy pal­ca­mi łusz­czy się świa­tło;
ostat­nie bły­ski, okru­chy, któ­re tak trud­no zatrzy­mać, trud­no się ich uchwy­cić.

Agnieszka Mirahina

Żelazo

żela­zo puści­ło i mogę otwo­rzyć oczy, mam gorącz­kę, czu­ję żela­zo,
teraz już sto­pio­ne, nie śpij pro­szę,

mówię żela­zo, siła tego snu, żela­znej obrę­czy, lub żeber jakiejś trum­ny,

daję ci żela­zo żeby prze­pro­wa­dzić cię z góry na dół, od sło­wa do sło­wa,
bar­dzo wąską ścież­ką,

gdy­bym się potknę­ła i powie­dzia­ła ogień, w oka­mgnie­niu wyle­cia­ła­bym
w powie­trze,

muszę więc trzy­mać się ścież­ki, żela­znej siły tych prze­żyć,

w poko­ju, któ­re­go kształt po prze­bu­dze­niu powin­nam była sobie
natych­miast dopo­wie­dzieć,

ale nie zro­bi­łam tego i cały pokój wypchnę­łam na kory­tarz,

skut­kiem cze­go w miej­scu gdzie wcze­śniej był pokój zosta­łam tyl­ko
ja i ciśnie­nie, któ­re we mnie rosło i prze­ro­sło, mnie

moje żela­zne ja, wygię­ło kosmicz­nie i roz­strze­li­ło na kawał­ki,

bie­gnę teraz w tych strzę­pach na skró­ty, żeby jak naj­szyb­ciej do cie­bie
dotrzeć, wybiec ci naprze­ciw, z roz­pę­du wpaść na cie­bie

i nie­chcą­co śmier­tel­nie cię prze­stra­szyć, śni­łaś mi się

Złomiarze biorą wszystko

dan­sing desant wiek żela­zny zlu­zo­wa­ny przez zło­mo­wi­sko radziec­kie
gar­ni­zo­ny przez odtaj­nio­ne mia­sta

kano­na­dy bom­bo­nier­ki wzdłuż głów­nych arte­rii na ryn­ku śmie­ci złom
meta­li kolo­ro­wych bate­ryj­ki pozy­tyw­ki

roz­ła­do­wa­ne razem z pio­ru­na­mi pomie­sza­ne spra­so­wa­ne w koro­wo­dzie
ogo­nie lataw­ca

gdzie rze­czy spo­ty­ka­ją się na nowo mie­sza­ją i giną w tłu­mie bła­zeń­sko
wygię­tych cudacz­nych splą­ta­nych pozba­wio­nych nazw

Wszystkie radiostacje związku radzieckiego

mówi moskwa pra­cu­ją wszyst­kie radio­sta­cje związ­ku radziec­kie­go
mówi moskwa

na począt­ku było sło­wo któ­re zor­ga­ni­zo­wa­ło armie dywi­zje puł­ki
nazwa­ło odsu­nę­ło roba­ki ponu­rą pie­cho­tę tej zie­mi

za sło­wem poszły w ruch mio­tły i szu­fel­ki zsy­py pie­ce tajem­ni­ce
poszły z dymem

albo zna­la­zły się za góra­mi za lasa­mi na śmiet­ni­ku

i wła­ści­wie nie wia­do­mo kogo sprząt­nął realizm tej baj­ki sko­ro roba­ki
cią­gle tu były zosta­ły w azji mówi moskwa mówi moskwa

każ­de sło­wo to roz­kaz przez wszyst­kie przy­pad­ki trza­ski szu­my
zakłó­ce­nia pra­cu­ją wszyst­kie radio­sta­cje związ­ku radziec­kie­go

a pod pod­ło­gą tłukł jazz czy ist­nie­je dusza piec
kre­ma­to­ryj­ny pło­nie z cie­ka­wo­ści

ostat­niej nocy pali się ciem­ność i roba­ki prze­cho­dzą na naszą stro­nę
mówi moskwa pra­cu­ją wszyst­kie radio­sta­cje związ­ku radziec­kie­go

ostat­nia kula dla sie­bie sło­wo to roz­kaz pod pod­ło­gą tłukł jazz
na począt­ku było sło­wo i zosta­ło uży­te prze­ciw­ko tobie pra­cu­ją

wszyst­kie radio­sta­cje związ­ku radziec­kie­go

Praprawnuczce

słu­chaj mała
mam nadzie­ję
że pew­ne­go dnia
mimo trza­sków i zakłó­ceń usły­szysz mój głos
przy­ło­żysz ucho do zie­mi usły­szysz morze
trza­ski szu­my gło­sy fale mnie ja
już bez pośpie­chu będę
lizać ci uszy

Milknąc

świa­tło tak moc­ne że mogła­bym coś prze­ciąć

że gdy­bym przy­ło­ży­ła je jakie­muś czło­wie­ko­wi do gar­dła mogła­bym
nie­źle zaro­bić pół­księ­życ pod okiem

cią­gle jesz­cze mówię o księ­ży­cu w peł­ni, na nie­bie. o nie­zu­peł­nym
obłą­ka­niu na zie­mi od tego świa­tła

pomy­śleć tyl­ko. jestem nie­przy­tom­na od fil­mów ero­tycz­nych co dopie­ro
od świa­tła księ­ży­ca

zbłą­ka­na jak kula. samot­na jak gra­nat któ­ry się toczy pustą bez­lud­ną uli­cą
i gdzieś po dro­dze zatra­ca cały roman­tyzm, bez sło­wa

Joanna Mueller

Patetica ars poetica

to mniej lub bar­dziej uda­ne uda­nie
słow­na przy­nę­ta na któ­rą nabie­ram
z wodą w usta ławi­ce

te godzi­ny przy pió­rze oka­le­czeń nie leczą
zro­sty skład­nie roz­gra­bią ran­kę lek­ką ręką
odsą­czą w strup­ki wzru­szeń

ten wię­zien­ny dom w mowie któ­ry
wię­cej ozna­cza niż wmó­wie­nie
że się żyje
                       i moc­niej i czu­lej

Korekta

„nie będziesz czy­ta­ny do muzy­ki mowy ale do zgieł­ku rze­czy”
                                                                                                   P. Som­mer

Nie jest ryt­mem życia rytm języ­ka,
rym wier­sza. Więc dyle­mat :
zwią­zek zgo­dy ? rzą­du ? przy­na­leż­no­ści ?
Upa­da­ją para­dyg­ma­ty, a w syn­tag­mach
coraz wię­cej pomy­łek : elip­tycz­nych mijań,
tau­to­lo­gicz­nych spo­tkań. Popraw­ność
jest spra­wą uzu­su, nie nor­my, zresz­tą
mniej­sza o to. Z Ksiąg pozo­sta­ną po nas
cyta­ty, do któ­rych nie da się zro­bić
przy­pi­sów, tro­chę bra­ków i powtó­rzeń,
zda­nia, co nie­skoń­czo­no­ścią być mia­ły,
a sko­na­ły w nie­do­ko­na­niu. Błą­dze­nie
wzro­ku wśród liter sta­je się błę­dem :
brak kwa­li­fi­ka­cji, mania prze­śla­dow­cza,
szu­ka­nie muchy w piw­ku. For­ma
nie­ade­kwat­na czy stre­ści cokol­wiek ?
Tacy jak my nie budu­ją świa­ta
od dymu z komi­na. Redak­cja jest
reduk­cją, ruina – cało­ścią, zawsze
frag­ment. Zaczy­na­my od fone­mów. Koniu­szek
języ­ka zaczy­na drą­żyć szpa­rę mię­dzy
zęba­mi. Wydo­by­wa­my wresz­cie twar­de,
dźwięcz­ne, zwar­to-wybu­cho­we włó­kien­ko
Księ­gi. Prze­żu­wa­my, by prze­żyć, by
prze­rzu­cić mógł kart­kę korek­tor,
któ­ry przyj­dzie po nas. Ręko­pi­sy
są wątłe. Choć nie pło­ną, jego
nie­dba­ły gest obra­ca je w

Autoentyzm

„język wyczer­pie z ser­ca nawet jego brak”
                                                        T. Kar­po­wicz

cho­ciaż ustom w Biblan­dzie
usta­łym zabra­kło snów, dźwię­kom –
- wdzię­ku, z samot­no­ści wyssa­ne
pal­ce pozo­sta­ły przed pro­giem
zapi­su

nazbyt wylew­na lite­rat­ka
(muł – powia­da­ją – książ­ko­wy)
pró­bu­je brzeg wer­su wyczer­pać
fan­to­mo­wym wyle­wem ser­ca

umie już czy­tać, uczy się
tyczyć, po rozum nie ska­cze
do gar­dła, wciąż bez
pew­no­ści, tro­chę bez
sie­bie, pisze, co ma do
zwie­dze­nia

(obej­rzyj­cie ją sobie,
nie­ja­sną, obru­sze­ni, nie­pod­le­gli
wzru­sze­niu, gdy przed lustrem
wytu­li się w pust­kę, kie­dy

język
zwi­nie w
bole­jek)

Do lustra szczerzę się

„oka­zu­je się, że jed­nak moż­na doj­rzeć, a przy­naj­mniej doj­rzeć do pew­nych rze­czy”
                                                                                                          M. Pod­gór­nik, „Jeden”

Napi­sać świa­do­mie swój pierw­szy wiersz, w któ­rym nie
uda­je się, że chło­pa­ki nie pła­czą, a sko­ro tak jak oni
pisać pró­bu­ję (dalej, maleń­ka, rób­my to bez wzru­szeń),
jestem jed­nym z nich. Zdo­być się na łzy nie­mę­skie –
- kobie­ce. A potem być może wymie­nić jesz­cze
uda­wa­ną (uda­ną ?) nie­czu­łość na wzru­sze­nie
kru­chych ramion, wresz­cie swo­ich,
przy­tul­nych. Tam być może kie­dyś
zbu­do­wać komuś dom, inny niż
sze­lest per­ga­mi­nów, rzu­ca­nych
na wiatr. Prze­ło­żyć na cudzą
swo­ją pry­wat­ność. Zwró­cić
oczy w inną stro­nę,
niech łza­wią, gdy
zabo­li obce
cia­ło.

A potem
może nawet
zamknąć za sobą
kart­kę. Otwo­rzyć się
w sobie na jakieś Ty (trud­no
dotrzeć języ­kiem do nowych słów). Na jakieś
Ty, któ­re podej­dzie bli­żej niż na wycią­gnię­cie
z koper­ty zadru­ko­wa­nych kar­tek. Bli­żej niż na sło­wo,
któ­re­mu dotąd nie chcia­łam udzie­lić gło­su. Bli­żej niż na
obło­czek odde­chu, któ­re­mu nigdy jesz­cze nie udzie­li­łam sie­bie.

Ból tabuli

co wynik­nie co umknie co wyło­wię
gdy ency­klo­pe­dię mnie ode­mknę
co wysło­wię gdy roz­dra­pię nie­roz­cię­te
kart­ki bie­lą zabo­lą jało­we
co chcia­łam odkryć do sie­bie
już daw­no odkry­te ode mnie
w myślo­wej pust­ce na siód­me
spu­sty pocę się po co zamy­kam
w wiersz co wymknie się
co wemknie się co
minie mnie

Edward Pasewicz

Nieskończone okna

Nie­skoń­czo­ne okna. Pusz­ka z far­bą
przy rol­ce tape­ty. Remont osią­gnął
etap, w któ­rym prze­mie­nia się w teatr.

Trzy zło­te bra­ku­je do roz­pusz­czal­ni­ka.
Wszyst­ko, co gęste, w tym upa­le
sta­je się jesz­cze bar­dziej nie­re­al­ne

Dla miesz­kań­ców sąsied­nich okien,
prze­sta­li­śmy już być wido­wi­skiem.
Już nie pyta­ją o pod­ło­gę zasła­ną gaze­ta­mi
i oto dla­cze­go póź­ną nocą czy­tasz je,
cho­dząc na czwo­ra­ka i skąd ten napis,
wiel­ki tak, by wszy­scy widzie­li:

moja skó­ra koń­czy się nocą

Senne saneczki

Czy mnie potę­pisz, śpią­cy mię­dzy szy­na­mi
liściu łopia­nu,
kie­dy się głu­cho odbi­ja­ją od cie­bie
pomru­ki pierw­szych prze­chod­niów?

Gdy­byś się nagle uniósł, mógł­byś cał­kiem
zakryć tę wia­tę na Kór­nic­kiej,
gdzie cze­kam na szóst­kę i wymy­ślam, co
powiem sze­fo­wi, gdy zapy­ta, dla­cze­go
tak póź­no przy­cho­dzę.

Mógł­byś mnie otu­lić i zwi­nąć się jak cyga­ro,
tak, żebym mógł prze­cze­kać atak mgły
i ten chłód, któ­ry się wzma­ga i rodzi
podej­rze­nie, że zatrzy­ma się wca­le.

Mógł­byś też (wca­le nie żar­tu­ję) stać
się tym tajem­nym zie­lem, któ­re daje
przez chwi­lę wra­że­nie, że jest się bez cia­ła.
Ale ty jesteś postrzę­pio­ny i żółk­niesz
w kil­ku miej­scach naraz

Jesz­cze kil­ka
dni i nie zoba­czę cię tu wca­le – sen­ne sanecz­ki
będą ześli­zgi­wać się z pagór­ka,
dzie­ci ugnio­tą śnieg, wdra­pu­jąc się pod górę,
będę wsia­dał na innym przy­stan­ku.

Kalekie kontynenty

Wąska ulicz­ka Jaskół­cza lub Kozia,
domy jak gdy­by pną się ku górze,

Mam wra­że­nie, że to tunel,
któ­ry jest prze­ły­kiem węża.

Opie­rasz się o ścia­nę
i mówisz: nie­moż­li­we.
A prze­cież nie da się wyklu­czyć,
że jeste­śmy dro­bin­ka­mi jadu
i rośnie­my, by zatruć te cegły, okna, dachy,
że ist­nie­je­my, by psuć drzwi wewnątrz węża,
by jego żebra brać za mosty i ska­kać z nich
w rze­kę jego zim­nej krwi.

Nad Odrą

Dzia­dek Bar­czuk umie­rał na raka
w Kostrzy­nie nad Odrą. Tam było peł­no mew
i dla­te­go to są mar­twe pta­ki.

dni już nie pamię­tam, ale są ścież­ki,
zna­ki wydra­pa­ne w małym kamie­niu,
Na przy­kład stud­nia, któ­rą czy­ścił,
a do któ­rej ja wrzu­ca­łem śmie­ci i zabaw­ki.

Pulch­ny jak lalecz­ka, w zie­lo­nym swe­ter­ku,
buła z pla­ste­li­ny, wrzesz­cza­łem,
kie­dy wyszedł z niej w gumo­wym ubra­niu.

Chciał­bym powie­dzieć: cały
w wodo­ro­stach, z wod­nym bogiem we wło­sach,
z bły­skiem w oku jak­by odkrył
tajem­ni­cę, któ­rą – wie­cie – prze­ka­zał mnie.
Lecz nie powiem, był suchy i miał
sze­ro­ką szczę­kę, żół­tą skó­rę
i sęka­te dło­nie.

i nie myli­łem się wca­le.

Żegnaj Plastusiu

Drob­niut­kie sacrum idzie pod prysz­nic,
poga­sło w nim coś raz i dru­gi, przed
lustrem spraw­dza opryszcz­kę na war­dze,
nie moż­na ufać opryszcz­ce, trze­ba zawsze kąsać.
Choć świa­tło żarów­ki zwę­ża źre­ni­ce,
koń­ców­ki wło­sów trze­ba przy­strzyc,
to co nowe też patrzy uważ­nie,
cho­ciaż we mnie jest jesz­cze i żebra nie wyjął.
aby wyko­ły­sać cie­bie. Ale ruch już się zaczął,
na krzy­wych nóż­kach kuś­ty­ka dooko­ła,
nic kon­kret­ne­go w bla­sku oka.

Anna Podczaszy

Śmiech

Jesz­cze w zasię­gu ręki, jesz­cze go widzę i mogła­bym
pal­ca­mi pochwy­cić wydłu­ża­ją­cy się cień.
Ale wzro­kiem nie zatrzy­mam nik­ną­ce­go
zakrę­tu. Więc – go to hell – ta dro­ga pro­wa­dzi

mnie za nos, ręce bez­ład­nie trze­po­cą w powie­trzu.
Mijam set­ki ludzi. Wystar­czy, by dostrzec,
jak nie widzi­my. Ludzie pogrze­ba­ni

jak psy, pil­nu­ją­cy swo­ich wła­sno­ści i nico­ści.
Zry­wam się cza­sem ze śmie­chu w środ­ku
nocy, prze­ra­żo­na, pościel jest zim­na,

gdy śmie­je się, śmie­ję naj­pierw przez sen,
potem już przez cie­bie, chwi­lę i nic, zasy­piam
cała czar­na.

Niewzruszenie

Powa­lo­na wierz­ba rośnie teraz pozio­mo.
Chci­wie wypi­łam butel­kę wody, od razu całą.
Wszyst­ko w tym roku jest szyb­sze – mamy maj
a już kwit­ną lipy, topo­la otrzą­sa się z puchu.

Z czar­ne­go kina wyszłam, gdy z ust
boha­te­rów wła­śnie się snuł szept, że cza­sem,
że zda­je się, że pięk­nie, że sekun­dy, że tuż tuż,
a jesz­cze tyle melo­dii, któ­re na mnie gra­ją!

Mam mia­sto jak na dło­ni, mogę wró­żyć ze strun
prze­ci­na­ją­cych łąkę. Nie ma odwro­tu, dobrze.
Te drze­wa obo­jęt­ne są na kształt, pozy­cję.
Rosną. Nie­wzru­sze­nie, chęt­nie.

Mnóstwo

W poło­wie lip­ca liście oka­zu­ją
pew­ne zmę­cze­nie. Widzisz? To ludz­ka rzecz –
cho­ro­wać ukrad­kiem. Nie, nic się nie dzie­je
we mnie
bły­ska­wicz­nie.

Ale prze­cież się sta­je. Rosną we mnie gło­sy
i mnó­stwo rze­czy umie­ra. Wchła­nia­my
się nawza­jem i tak jest dobrze,

choć zawsze mogło­by być lepiej.
Już jestem duża, coraz wię­cej mam
odwa­gi, by błą­dzić, by po omac­ku, tam.

Dosyć

Chwy­tam, co pod ręką:
ładu­ję, doda­ję do tego
wszyst­kie­go (cze­go tu)
mam dosyć

pra­wie, zupeł­nie
nie moje, nie­me.

[Otwiera się jednak]

Otwie­ra się jed­nak –
I w mar­twej niby ranie jakaś
żył­ka jak­by rącz­ki do cie­bie wycią­ga­ła
woła­jąc:
weź mnie.

Tomasz Pułka

Punkty papilarne (accelerando)

Potrze­ba żyle­tek i snu, ta gra jest jed­no­oso­bo­wa
jak two­ja pierw­sza dziew­czy­na któ­rej szu­ka pio­ru­no­chron.
Tu sto­isz, tam gęst­nie­je las, pośrod­ku tyl­ko skraw­ki mchu,
poje­dyn­cze kro­ple krwi. Gra­li­śmy już wczo­raj,

oby­ło się bez miejsc. Jest tak: o żylet­kach zapo­mnij, nie
będą potrzeb­ne; nie pytaj cze­mu i po co, po pro­stu. Mamy
dwie stro­ny na któ­rych odbi­ja się wszech­rzecz, jak­kol­wiek
mogła by się nazy­wać. Więc sen, pro­sto­kąt snu niby tape­ta
powiek, roz­kro­jo­na ryba i per­ła w brzu­chu morza. Tam cię

zabio­rę, ale zosta­wię ubra­ną. Jest bur­ta sto­łu i jest
pokład krze­sła więc pro­szę: bez uogól­nień, po pro­stu
graj­my. Mój ruch, mój palec, pole z cho­rą­giew­ką. Tra­dy­cja
mówi, że wcho­dzisz we mnie pierw­sza, panie mają pierw­szeń­stwo,
pano­wie whi­sky lub wąsy. O, widzisz: dogo­ry­wa krzew,

liście krzep­ną i rodzą się mia­sta. Znak czy regu­ła? – nie wiem,
bo nie uwa­ża­łem, teraz muszę uda­wać. Widzisz: jestem tutaj,
a tam nas nie ma. Nigdy nas tam nie będzie, bo są gra­ni­ce
sma­ku; to nami kie­ru­je i kie­dyś zabi­je. A śmierć jest
taką małą dziew­czyn­ką z luź­nym war­ko­czy­kiem i ona ten
war­ko­czyk co noc musi zja­dać.

kilka słów o mówieniu przez sen

To wyszło z roz­mów i gru­dek zie­mi mię­dzy lista­mi. Z pro­ble­mów
ze zna­le­zie­niem pierw­sze­go sło­wa. Powin­no błysz­czeć, a pach­nie
jaśmi­nem? Cóż – tyle dróg, a każ­da nie­wła­ści­wa, jak kie­run­ki
wyzna­czo­ne przez krzyż wiszą­cy nad łóż­kiem. Per­for­man­ce zna­ków

tań­czą­cych na tale­rzu. I my po prze­ciw­le­głych krań­cach obra­zu,
tak zni­ka­ją wie­czo­ry. Mie­sza­ją się z far­bą, ście­ka­ją wprost
w usta. Połknij, zapo­mnij, odwróć się na pię­cie

nie wra­caj do domu.

Wybieganie z raju

Komi­ny pra­cu­ją na nasze zamy­śle­nie, mają ast­mę,
oddy­cha­ją cięż­ko. Cze­kam aż skoń­czysz wpa­try­wać się
w tą nie­bie­ską cegłę wiszą­cą nad nami, zauwa­ży­łeś
jak rzad­ko uży­wa­my w roz­mo­wie kolo­rów? Każ­de
dopo­wie­dze­nie koń­czy się na brze­gu ław­ki, mar­twie­je.

Wiesz dobrze jak była nie­śmia­ła. Zawsze sia­da­ła
na moich kola­nach, a ty w myślach cedzi­łeś: dziw­ka.
Teraz myślę że bra­ło się to ze zwy­czaj­ne­go zro­zu­mie­nia,
nie z zazdro­ści, a rodzin­ne­go powi­no­wac­twa.

Chodź, bo spad­nie nam jesz­cze na gło­wy. Było by
nie­do­brze wra­cać do domu z oskar­że­niem
o dewa­sta­cję nie­ba. Przy­spiesz kro­ku,
ta cegła obra­sta sadzą. Rzę­sy się tlą.

Bilet (calando)

- O czym myślisz?

że mój sen jest kształ­tem świa­tło­wo­du więc jest
i dwor­cem ręka­wicz­ką kokard­ką lub jabł­kiem
frag­men­tem mar­twej natu­ry z two­im spoj­rze­niem
bo nie ma cię na zewnątrz więc tyl­ko we mnie

- Jestem tam?

jesteś jak sakral­ny głód spo­krew­nio­ny ze śmier­cią
jak koniecz­ność krą­że­nia wokół defi­ni­cji świa­tła
i jak garść pro­stych słów pod­pro­wa­dzo­na na szkle
pod koniecz­ność zmian dla kom­po­zy­cji warg

- To dobrze?

bez obra­zy ale dobrze było­by stwo­rzyć wra­że­nie
pust­ki tak oszczęd­nej w tre­ści że nawet prze­czu­cie
koń­ca napa­wa­ło­by lękiem o względ­ność wyobra­żeń
jaki dają two­je nagie ple­cy i nagi szept na skó­rze

- Więc śpij­my już kocha­nie.

zwykłym

Był taki dzień po któ­rym śli­zga­li­śmy się jak waż­ki
po brzu­chu Adria­ny Skle­na­říko­vej (naj­dłuż­sze nogi
lub naj­dłuż­sza dro­ga) Pyta­łaś mnie o moje fascy­na­cje
uro­dą cze­skich mode­lek któ­re zło­cą się w pil­sne­rze
nie zwa­ża­jąc na wła­sne zdro­wie Liczy się kom­po­zy­cja
jaką osią­ga­ją chmu­ry zaraz po zga­sze­niu gwiaz­dy
co naj­mniej for­ma­tu Andri­ja Szew­czen­ki Tak się topi
w sło­wach tak moczy się nogi w ujściu źre­ni­cy gdzie

jadę wspo­ma­gać twój trze­ci dzień bez znie­czu­le­nia
jest nadzie­ja że popra­wi mu się zaraz po wnie­sie­niu
kwia­tów albo po zdję­ciu zro­bio­nym przez zagię­ty
łokieć Tu nie wol­no palić listów bo woź­na pil­nu­je
drzwi nad­zo­ru­je prze­pływ kurzu choć mamy marzec
docho­dzą­cy do per­fek­cji w przy­ci­na­niu pal­ców i nic
z tego nie wia­do­mo bo wszy­scy mówią i mówią a
prze­cież jutro będzie wte­dy i tyl­ko wte­dy

piłaś ze mną czar­ną kawę a to potra­fi przy­ga­sić
prze­strzeń Zobacz: wabię przy­go­dę krzy­czę na reki­ny
i wyj­mu­ję ości z two­ich warg bru­dząc pęse­tę Wiesz
jak to jest gdy czło­wie­ka budzi krzyk Te nakłu­cia są
koniecz­ne jak to że masz prze­ście­ra­dło na bio­drach

Drzesz się

Bianka Rolando

Pieśń zerowa

Uspra­wie­dli­wie­nie

Niech zaczną się tajem­ne i skry­te mru­czan­ki
z wita­mi­na­mi, z mine­ra­ła­mi, z kle­ikiem ryżo­wym
dla cie­bie, pach­ną­cy mle­kiem cie­la­ku
byś był jesz­cze bar­dziej syty niż zwy­kle
Obie­cu­ję nie stać na palusz­kach u nóg
nie doty­kać czu­pry­ną wiel­kiej kazal­ni­cy
Jej mrocz­ne sapa­nie sły­chać już z dale­ka
Wszy­scy mają pod­nie­sio­ne wyso­ko oczy
dostrze­ga­ją roz­wią­za­nia skle­pień żebro­wych
Pani w dru­giej ław­ce popusz­cza mocz
sta­ry niedź­wiedź moc­no śpi, my się go boimy
Oto wscho­dzi nowa gwiaz­da na Połu­dniu
jej ciem­ność oble­wa mnie lukrem
skle­ja moje ruchy, czy­ni je monu­men­tal­ny­mi
Pani orto­dont­ka ostrze­ga­ła mnie przed sło­wa­mi
któ­re psu­ją od swej sło­dy­czy zdro­we zęby
Moje koń­skie uzę­bie­nie pra­wi­dło­wo spo­czy­wa
w smy­czy z nie­rdzew­ne­go dru­tu, pocią­gnij dalej
pogry­zę swój język do mię­śnia, do ana­to­mii
Zosta­nę przy­sy­pa­na magicz­nym prosz­kiem
bym mogła skryć swe bli­ki i odbi­cia od cie­bie
gru­ba war­stwa niech skry­je moją gło­wę
niczym pokry­wa śnie­go­wa będzie cięż­ka
nie­spo­dzie­wa­nie wywo­ła kata­stro­fy kon­struk­cyj­ne
Oby ich ogrom prze­ra­ził eki­py budow­la­ne
zasta­na­wia­ją­ce się nad tym, jak temu zapo­bie­gać
Pan maj­ster radzi – szli­fier­ki uży­wa­my ostroż­nie
by nie ranić jaśmi­no­wych i pach­ną­cych rąk
Pogłaszcz, no pogłaszcz mnie, no jesz­cze bole­śniej
Wydra­pa­łam reszt­ki kom­for­to­we­go naskór­ka
spod kolan, spod łok­ci, z szyi, z ramion, z ple­ców
Dra­pa­łam się bole­śnie, ale i z bole­sną przy­jem­no­ścią
do czar­nej krwi, do bia­łej kości
Czer­wo­ne śla­dy po tych wyciecz­kach są obec­ne
Nic nie poma­ga, pró­bo­wa­łam alan­ta­nu, cukru pudru
nic nie zła­go­dzi tych obja­wów, żad­na tajem­na maź
Mimo swej kru­cho­ści oraz ten­den­cji do cukrzy­cy
uczy­ni­łam swe kro­ki hała­śli­wy­mi i monu­men­tal­ny­mi
Reha­bi­li­ta­cja obśli­nio­nej i bez­wład­nej Bian­ki
Nie ma już wóz­ka inwa­lidz­kie­go, ni pomoc­nej dło­ni
dro­ga jest tyl­ko na oślep
Trud­no wyma­cać jakieś zna­jo­me, przy­ja­zne kształ­ty
zna­leźć jakąś barier­kę

Jestem strasz­li­wie zaku­dlo­na, zakun­dlo­na
Oczy pora­sta cierp­ki zarost zapo­mnia­nej
na policz­ku rośnie war­kocz mojej siły Sam­so­na
po moim grzbie­cie bie­ga­ją dro­go­cen­ne pchły
Weszłam po skrzy­pią­cych z deli­kat­no­ści scho­dach
na sta­ry, zapo­mnia­ny strych pełen bibe­lo­tów
Kie­dyś były tak dobrze roz­po­zna­wa­ne z dale­ka
teraz wszy­scy zapo­mnie­li ich przy­jem­ne­go wido­ku
Takie deko­ra­cyj­ne, takie dodat­ki do wszyst­kie­go
po pro­stu świet­ne się nada­ją na black gar­den par­ty
Idę z wypu­kłą pier­sią peł­ną nie mle­ka, ale sta­li
przy­po­rząd­ko­wa­ną mi przy­pad­ko­wo i śpiesz­nie
przez świat natu­ry, kotów, gru­szek, lep­kich much
Natu­ral­na odpor­ność wzmac­nia­na przez skład­ni­ki
w mle­ku nowej mat­ki o chłod­nym spoj­rze­niu
Nie spo­dzie­waj się cie­płe­go, roz­po­zna­wal­ne­go
to wszyst­ko dla tych, któ­rzy mają tyl­ko dzią­sła
nie potra­fią dobrze i pra­wi­dło­wo prze­py­chać dalej
Moja kon­struk­cja tak deli­kat­na, wraż­li­wa
będzie nie­znisz­czal­na, wie­ku­ista i trwa­ła
Będą się o nią roz­bi­jać kutry rybac­kie peł­ne węgo­rzy
jak o górę lodo­wą lub nie zano­to­wa­ną na mapie rafę
Padli­no­żer­ne ryby będą mia­ły zdzi­wio­ny wyraz pyska
nad wyraz, nad sło­wo
Moje pod­brzu­sze mięk­kie kute jest w nie­zwy­kłym sto­pie
z kowal­skim zacie­trze­wie­niem wyku­wa­ne w piw­ni­cach
Tech­no­lo­go­wie z Uni­wer­sy­te­tu w Chi­ca­go
nigdy nie doj­dą, z jakich skład­ni­ków jest ten stop
mimo licz­nych badań i wie­lo­ści papie­ru do dru­kar­ki
będą uśmie­chać się nie­pew­nie, spo­glą­da­jąc na sie­bie
Oto idzie przed wami Bian­ka, wasza pry­wat­na bie­lan­ka
sypie w nie­zwy­kłej obfi­to­ści czar­ne kwia­ty
z zawie­szo­nym na szyi koszycz­kiem
Roz­sy­pu­ję ich kadziel­ni­czy swąd pod wasze sto­py
by ośmie­lić wasze kro­ki i uczy­nić je odtąd inny­mi

Pieśń pierwsza

Stroj­ne przy­go­to­wa­nia

Cierp­kie wil­cze jago­dy o kolo­rze nie­prze­nik­nio­nym
w mojej roz­war­tej jamie ust­nej niczym per­ły maci­cy
tur­la­ją się, roz­sa­dza­ją się przez wewnętrz­ne ciśnie­nia
mają nie­zwy­kłą moc tru­cia i ata­ko­wa­nia ślu­zów­ki
Być może ist­nie­ją sank­tu­aria Mat­ki Bożej z żyla­ka­mi
od zbyt cięż­kich rekla­mó­wek rekla­mu­ją­cych pust­ki
gdzie przez pomył­kę komuś śnią się nie­wła­ści­we sny
Przy­go­to­wa­łam się odpo­wied­nio do pisa­nia pie­śni
Noc­ne rzu­ca­nia kamie­nia­mi w zwie­rzę­ce sko­wy­ty
Stro­iłam się, zer­ka­jąc na małe, scho­wa­ne luster­ko
takie kosme­tycz­ne, takie żeby nikt nie widział
Wkła­da­łam róż­ne wer­sje ubrań, chcąc robić wra­że­nie
nie­bie­skie spodnie, czar­na bluz­ka, bia­ły sta­nik
Nic jed­nak nie paso­wa­ło w mojej gar­de­ro­bie
z rado­ścią odkry­łam, że wszyst­kie moje ubra­nia
są za małe na mnie, co za miła nie­spo­dzian­ka
Sta­nę­łam naga, bar­dzo nara­żo­na przed sobą
Spo­glą­da­łam cie­ka­wie, uśmie­cha­łam się cynicz­nie
wobec sie­bie, wobec moje­go wła­sne­go pod­glą­dac­twa
W moich wło­sach zaszcze­pi­łam dys­kret­ne sadzon­ki
byłam bar­dzo tkli­wą ogrod­nicz­ką dla moich paso­ży­tów
jak dziw­ne zwie­rzę w głę­bi ciem­nych kolo­rów
z drob­ny­mi żyjąt­ka­mi naro­śnię­ty­mi na nim
natu­ral­nie, bez deko­ra­tor­stwa, bez desi­gnu
Tyl­ko niech one zdo­bią moją nie­zręcz­ną nagość
Jest wśród nich parę nie­zwy­kłych oka­zów, spójrz
moje słod­kie naro­śla, moje guzy scho­wa­ne
Ze wzglę­du na tę uro­czy­stą, pod­nio­słą oka­zję
zało­żę tyl­ko dzie­cię­cy śli­nia­czek, bo będę się śli­nić
od dużej ilo­ści słów, nad­miar może mnie pobru­dzić
Bru­da­sek będzie opo­wia­dał
Pro­sto do kąpie­li, marsz
Pro­sto do chlo­ru, marsz
Moja uciecz­ka przed deter­gen­tem zaczy­na się
Mogła­bym zapu­ścić sobie dłu­gą, gęstą bro­dę
cze­sa­ła­bym ją, zmie­nia­jąc codzien­nie sty­li­sty­kę
to w pra­wo, to w lewo
Mer­da­ła­bym nią jak dłu­gim ogo­nem uzna­nia
star­cze doświad­cze­nie zaklę­te w koń­skim wło­siu
To napraw­dę robi cyr­ko­we wra­że­nie
ilu jest chęt­nych na takie roz­wią­za­nie
Sto­ją cier­pli­wie w dłu­giej kolej­ce, docze­ku­jąc się
Prze­no­szą cię­żar cia­ła z jed­nej nogi na dru­gą
delek­tu­jąc się roz­da­wa­ny­mi za dar­mo drin­ka­mi
Moja bro­da paso­wa­ła­by sty­li­stycz­nie do powa­gi sytu­acji
Mój zła­go­dzo­ny wzrok osia­dał­by na pobli­skiej ław­ce
ze zmę­cze­nia, już nie mogła­bym iść dalej, jesz­cze
dalej, i jesz­cze przejść przez płot, i jesz­cze przez ten
dziu­ra­wiąc swo­je nylo­no­we raj­sto­py z prze­ce­ny
Więc uda­ję się na dzi­ką wypra­wę do źró­deł Ama­zon­ki
jako tako doga­dam się pew­nie z każ­dym ludem
pogry­zą mnie jakieś łaciń­skie musz­ki prze­szka­dzaj­ki
Moją samot­ną prze­pra­wę zre­la­cjo­nu­je chrząszcz
Dosta­nę po buzi od jakie­goś nazi­stow­skie­go przy­błę­dy
Wsłu­chu­jąc się w zwia­stu­ją­ce dźwię­ki odmę­tów
macze­tą będę ciąć ostro zaro­śnię­tą od daw­na ścież­kę
Sze­lesz­cząc zło­wiesz­czo i deli­kat­nie
ze śli­nia­kiem i ze spin­ka­mi we wło­sach przez las
będę szep­tać o Nie­bie, Pie­kle, sta­ro­świec­kim Czyść­cu
Wyso­ko draż­nią­cy śro­dek do czysz­cze­nia toa­let
stoi z boku obok nisz­czą­ce­go wszyst­ko prosz­ku
wraz z bru­dem zgi­nie wszyst­ko
Obsi­ka­ne dooko­ła, tyl­ko nie tam
Roz­luź­nij noz­drza teraz

Pieśń druga

Rebus I

Został mi zada­ny pewien rebus, nie do roz­wią­za­nia
Nie­ste­ty nigdy nie był ani czy­tel­ny, ani ocze­ki­wa­ny
Czy był napi­sa­ny w języ­ku łaciń­skim, czy fiń­skim
a może jakiś tajem­ny dia­lekt kre­tów w cza­sie nocy?
Rebus cią­gle tkwił spa­lo­ny, w tłusz­czu pły­wa­jąc
wbi­ty jak nóż har­cer­ski dla zaba­wy w zie­mię, we śnie
Poty­ka­łam się cią­gle o nie­go, prze­kli­na­jąc
jego przy­pad­ko­wą namol­ność i tępe ostrze
Do tego te obraz­ki w środ­ku nie­go, do roz­wią­za­nia
Nic nie rozu­mia­łam z ich kształ­tów, ze zna­czeń
mimo że uzbro­jo­na byłam w wie­dzę o abs­trak­cji
Nic nie pomo­gło mi zbli­żyć się do tego, co zna­łam
One cią­gle śle­dzi­ły, śle­dzi­ły każ­de moje drgnie­nie
śle­dzi­ły moją wyciecz­kę do skle­pu spo­żyw­cze­go
Ner­wo­wo odwra­ca­łam się do tyłu, czu­jąc się obser­wo­wa­na
w poszu­ki­wa­niu tajem­ni­cze­go spraw­cy moich nie­po­ko­jów
Ich nie­roz­po­zna­wal­ność i nie­moż­li­wość zro­zu­mie­nia
była nie­zwy­kle stroj­na, kuszą­ca dla znu­dzo­ne­go
a ich powłó­czy­ste tre­ny cią­gnę­ły się, cią­gnę­ły
świad­czy­ły o ich nie­zwy­kłym dosto­jeń­stwie i ran­dze
To wszyst­ko zaplą­ta­ło się w moje krót­kie wło­sy
Jako kobie­ta muszę się regu­lar­nie cze­sać z poko­rą
by wszy­scy zna­li mój jasny i dobry wize­ru­nek
Chcia­łam się roz­cze­sać, z rado­ścią roz­po­znać
swo­je obli­cze w lustrze, ale się już nie roz­po­zna­łam
nie­ste­ty już nie, na zawsze będę już roz­czo­chra­na
Rebus został mi zada­ny, a roz­wią­za­nie nie może go doty­czyć
już nie ma żad­nych goto­wych roz­wią­zań w zesta­wach
w zesta­wach z warzy­wa­mi z plan­ta­cji czyść­co­wych
Chó­ry, zastę­py krzy­czą w odpo­wie­dzi jed­no­cze­śnie
każ­da jest inną wła­ści­wo­ścią, każ­da jest wła­ści­wa
więc posłu­cham nie­uważ­nie tych wie­ku­istych stwo­rów
Niech w chó­rach, bo tak raź­niej, niech krzy­czą, niech fał­szu­ją
Niech zaczer­wie­nią się na widok publicz­no­ści
Niech ich gigan­tycz­ne pło­mien­ne obli­cza będą nie­śmia­łe
scho­wa­ne za moim mię­si­stym ramie­niem, podzi­wiaj­cie

Pieśń trzecia

Oblu­bie­niec na dro­dze

On ma maśla­ne sto­py peł­ne pro­chu, peł­ne maku
Roz­pły­wa­ją się w żarze tanie­go asfal­tu
poło­żo­ne­go tu tyl­ko lokal­nie, na chwi­lę
Sły­szę, jak stu­ka­ją jego bro­ka­to­we obca­sy
Jak wyglą­dam, czy jestem dosta­tecz­nie pięk­na
czy zauwa­ży mnie w nie­zwy­kle ciem­nym lesie
Mój spe­szo­ny wzrok saren­ki zza krza­ka
Chodź ze mną w bar­dzo ciem­ne błą­dze­nie
bez ście­żek, bez gór­skich szla­ków, bez nicze­go
Sta­nę tak onie­mia­ła, ude­rzo­na jego bla­skiem
draż­nią­cym bole­śnie noc­ne spoj­rze­nie
Będę bez­bron­na, bez żad­nej ukry­tej kie­sze­ni
pach­ną­ca dzi­ki­mi odmę­ta­mi leśnych doty­ków
głasz­czą, głasz­czą moją dzi­ką skó­rę
Nad­cho­dzi, a jego wzrok prze­ni­ka ukry­wa­ne
pod paznok­cia­mi drob­ne tajem­ni­ce nie­czy­sto­ści
Myśli­wy bez nie­na­wi­ści w oczach, w powie­kach
Jego głos sły­chać z dala, jest prze­ni­kli­wie cichy
Ze wzru­sze­niem dopy­tu­je się o mnie u zna­jo­mych
poka­zu­jąc im moje nie­ak­tu­al­ne zdję­cie
Już tęsk­ni za szorst­kim, za ścier­nym cia­łem
Wszy­scy będą go mie­li za bez­piecz­ne­go sza­leń­ca
Jego zazdrość zawie­szo­na na wie­sza­ku w szat­ni
Ukła­dy współ­rzęd­nych, niech on będzie zerem
Teraz jest bar­dziej X niż Y, póź­niej bar­dziej Y niż X
Gołę­bie roz­no­szą­ce tyfus już zwia­stu­ją kro­ki kolo­sa
Jego naiw­ne cia­ło pach­nie cia­stem droż­dżo­wym
peł­nym cie­pła, wewnętrz­nej, rado­snej pulch­no­ści
Spo­ty­ka mnie liżą­cą swo­im różo­wym języcz­kiem ranę
Praw­dzi­we łobu­zia­ry łażą cały dzień po drze­wach
nie scho­dzą na zie­mię, tyl­ko bole­śnie spa­da­ją
na kola­na, na kola­na
Spoj­rzy na mnie bez pożą­da­nia, bez przy­wią­za­nia
Podej­dzie­my do sie­bie w poło­wie dro­gi do Mią­sko­wa
Na czar­nym pod­ło­żu rze­czy wszel­kiej pozdro­wi mnie
pod napo­rem tak banal­nie nie­zwy­kłe­go gestu roz­pad­nę się
na kawał­ki

Pieśń czwarta

Love will tear us apart

Oto efekt pry­zma­tu, jed­nak lek­cja fizy­ki
Zja­wi­sko cał­ko­wi­te­go wewnętrz­ne­go odbi­cia
pozwa­la użyć pry­zma­tu jako ide­al­ne­go ele­men­tu
odbi­ja­ją­ce­go świa­tło, mam kąt wyno­szą­cy 62°
kąt mię­dzy ścia­na­mi, gdzie skry­łam reszt­ki
Odro­bi­na miło­sier­dzia ubra­ne­go w pla­sti­ko­we kwia­ty
roz­sz­cze­pi­ła mnie na kil­ka barw, na kil­ka wła­ści­wo­ści
już nie mogła­bym być tyl­ko jako Bian­ka
Muszę już chó­ral­nie, oral­nie, muszę pisz­czeć już
w trzech posta­ciach, w trzech wygod­nych zapa­chach
Sto­ję na zło­tym trój­no­gu przed tobą, żeby się nie potknąć
Jestem teraz jesz­cze bar­dziej zwi­chro­wa­na niż zwy­kle
Moje czar­ne patycz­ki w kon­struk­cji koron­ko­wej
poła­ma­ły nóż­ki, zresz­tą mecha­nik kon­struk­cji to wie
były za sil­ne prze­cią­że­nia na deli­kat­ny mate­riał
Moż­na było się tego spo­dzie­wać od same­go począt­ku
Z prze­ra­że­nia tą kata­stro­fą każ­dy z kolo­rów uciekł
pośpiesz­nie cho­wa­jąc swe atry­bu­ty w zaro­śla
byś nie zauwa­żył, że wszy­scy są nadzy i tacy sła­bi
Sta­łeś jesz­cze przez chwi­lę, a potem z miną znu­dzo­ną
krok za kro­kiem wra­ca­łeś do domu na obiad
pozo­sta­wia­jąc mnie tak bar­dzo inną, poko­lo­ro­wa­ną
Mój pierw­szy kawa­łek scho­wał się w norze jako Nie­me
cze­kał on do wie­czo­ra, by ruszyć na noc­ne łowy i ruję
Dru­gi kawa­łek zna­lazł się pod ściół­ką i przy­tu­lał się
ucie­kał do przy­god­nych fute­rek dają­cych cie­pło
Trze­ci zaś skle­cił sobie gniaz­do z ostrej trzci­ny
Po pew­nym cza­sie zosta­łam wywą­chi­wa­ną
Moje tro­py zna­ły już wszyst­kie dzi­kie zwie­rzę­ta
Bian­ka już nie jestem tu, oto moje trzy ramio­na
Tyl­ko dla two­jej oso­bi­stej pocie­chy
przed­sta­wiam ci: Bian­ca, Bru­na, Blu

Robert Rybicki

Nie wiesz jeszcze, ile we mnie nie przebytych ścieżek,

ile nie­od­kry­tych, ciem­nych, cza­ru­ją­cych kory­ta­rzy,
ile zachwasz­czo­nych we mnie,
opusz­czo­nych wysy­pisk, po któ­rych wałę­sa­ją się roz­czo­chra­ne psy.
Ile prze­ze mnie prze­bie­ga kon­nic,
tra­tu­jąc.

Zamiast księ­ży­ca – na nie­bie jest klucz do drzwi,
któ­re pro­wa­dzą do moich kory­ta­rzy,
w któ­rych zapa­lasz świa­tła,
kon­trakt za kon­tak­tem.

Zapalisz ze mną?

Przy­ja­cie­le, któ­rych dźwi­ga­łem na ramie­niu jak wiot­kich sta­rusz­ków,
pro­si­li mnie o chwi­lę wspar­cia jak o nóż, któ­rym moż­na
zagrać na prze­gu­bach
z wdzię­kiem skrzyp­ka.

Ich prze­ży­cia w odle­głych mia­stecz­kach opa­tu­lo­ne w koł­dry.
Łuny kobie­cych wło­sów świe­cą w oczach.

Nicosen.

Przyj­dę do two­ich oczu albo wyro­sły od krwi.
Two­ja pest­ka będzie kością wino­gron w roz­pusz­czo­nych ustach.
Śnij­my się nawza­jem.

Nad pagór­ka­mi będzie zata­czał koła jak­by był sprę­ży­ną.
Nad pagór­ka­mi będzie fikał kozioł­ki i trwo­nił usta
po zej­ściu ze skal­nych prze­wier­tów,

po wizy­cie u jej mię­dzy­nó­ża, aby ich poczę­te
zapa­li­ło jawę. Jak anioł?

Teraz sie­dzę z papie­ro­sem wbi­tym w pysk.
Jego żar jest jed­nym z posu­nięć trój­ką­ta, któ­ry two­rzy
z ocza­mi cia­sną całość:

nie ma jej.

Zagajnik.

Przy­ja­dę na koniu, któ­ry wro­śnie z zie­mi.
Przy­wio­zę ci wytar­te pode­szwy i talerz z okrusz­kiem.
Z dala ręką zama­cha dia­beł z suche­go igli­wia,
będzie kiwał do naszych prze­kleństw, peł­nych nie­na­wi­ści.

Pło­nąc już, będzie wie­dział o nas wszyst­ko. Będzie się wpa­try­wał w nad­cią­ga­ją­ce wia­dro wody,
w ner­wo­wy, chy­bo­tli­wy trucht
dźwi­ga­ją­ce­go,

niby to cze­ka­jąc na pomoc,
niby to zwia­stu­jąc
nowe przy­go­dy.

Szczątki kosmosu.

Kosmos zaczy­na się od żabich
per­spek­tyw. Kosmos czy­li sufit,
nic czy­li komen­tarz. Co było,
zja­dło obrus, na któ­rym nas
roz­sma­ro­wa­no i wło­żo­no w
mikro­fa­le bytu, aby­śmy tam
zmie­ni­li się w soczew­kę dla
stę­sk­nio­ne­go oczka z chmur.
Widzia­łem, ale czy to istot­ne?

Wyła­niam się z łoży­ska,
odcię­ta pępo­wi­na zmie­nia
się w pas u klam­ki albo
krzyk śle­dzo­ne­go przez nie­wi­dzial­nych,
któ­rzy wyglą­da­ją jak poblask
na folio­wej toreb­ce i pyta­ją,
czy wiem, ale wie­dzą inni
za mnie, ci z pro­mo­cji
chle­ba w Afga­ni­sta­nie.

Widzia­łem, ale to szcze­gół?,
słom­ki traw, na któ­rych roz­tkli­wia
nas sieć zarzu­co­na przez pają­ka,
i zło­wio­na musz­ka z milio­nem
bez­rad­nych spoj­rzeń w jajecz­ka
kil­ka metrów dalej. Gdzieś
wyje pociąg roz­kosz­nie gnio­tąc
szy­ny. Dyrek­tor okła­da pej­czem
call-girl, albo na odwrót. śni­łem

jak śnią ci, któ­rym wypa­lo­no oczy,
przez przy­pa­dek, kosmos nie
przy­szedł, choć cze­ka­łem, Bóg
się nie zło­wił, rano mówi­ło
do mnie usta­mi radia, kawa
wspo­mi­na­ła okręt. A skoń­czy­ła
się całość twa­rzą wystrze­lo­ną
w noc i pie­nią­dze.

Paweł Sarna

Czerwony, czerwony

Doro­cie T.

Jest zmierzch czer­wo­ny pory suchej. Noc będzie chłod­na.
Widzia­łaś? Chwa­sty
uwi­ły swe gniaz­da. Coraz wię­cej kamie­ni –
kamień na kamie­niu powi­ja.
A dalej jest komin, stos drew­na na opał. Jest ogień.
Wystar­czy roz­nie­cić. Są okien­ni­ce otwar­te,
któ­rym się zatar­ły zawia­sy. Zoba­czysz,
jak się roz­pę­dza młyn rze­ki. Kamie­nie
otwo­rzą się i zakwit­ną.
Od kie­dy znów wie­je, wresz­cie
masz dłuż­sze wło­sy. Ta noc

będzie chłod­na.
Dom oświe­tli Ojciec.

Wszyscy będą ci bliscy

Dalej jest drew­nia­ne mia­sto gdzie domy cze­ka­ją otwar­te.
Któ­rejś nocy kobie­ty prze­sta­ną tkać sie­ci.
Męż­czyź­ni zwo­ła­ją się.
I wej­dą pomię­dzy tra­wy roz­chy­la­jąc jak uda.
A póź­niej gdy zstą­pią do rze­ki ogło­szą
że skoń­czył się Post.
I wyj­dą na brzeg obju­cze­ni.
I śmiać się będą. I będą patro­szyć
i wró­żyć pomyśl­ność.
A zdo­bycz naj­więk­szą pod­nio­są wyso­ko.
Otwar­tą jak dom
ponio­są.
I śpie­wa­jąc zako­pią
pośrod­ku dro­gi
któ­rą przej­dzie
Wędro­wiec.

śpie­wa­jąc
prze­kleń­stwo
bać się będą.

Będą cze­kać.

To wzgórze nazywa się Moria

Zawsze ma wzgó­rza nad sobą ( …ponie­dział­ko­we ma jasną
cerę, wtor­ko­we ma dużo wdzię­ku…), pło­ną­ce wzgó­rza,
prze­czu­wa ich zapach (…śro­do­we jest peł­ne nie­do­li,
nie­do­li, czwart­ko­we zaj­dzie dale­ko, dale­ko…), a usta ma peł­ne
siar­ki wyssa­nej z pier­si (…piąt­ko­we kochać nie umie,
nie umie, sobot­nie będzie pra­co­wać, ach, cięż­ko…), za sobą
ma wzgó­rza i ostry smak kobiet, i śmiech, co dźwię­czy
i zle­wa się w jeden dzwon (…ale dzie­cię
zro­dzo­ne w Dzień Ojca jest uro­dzi­we, pogod­ne,
szczę­śli­we, ach, śpij spo­koj­nie, mój synu) , i był­by gotów,
wspiąć się – wraz z Ojcem na Wzgó­rze – by ujrzeć ostrze,
któ­re się wzno­si.

Widzi uli­cę o świ­cie i świa­tło neo­nów na noc­nej war­cie,
i są po czę­ści: świa­tło, któ­re ogar­nia, i świa­tło, któ­re ude­rza.

Tren

Jeśli pozwo­lisz
pocie­szę się
w ten spo­sób

teraz mogę

modlić się do Ojca.

Listo­pad ’99

I powiedziane jest

św. Paw­ło­wi Szyc­kie­mu

Na koń­cu naj­go­ręt­szej dro­gi po jakiej ci przy­szło się czoł­gać
napo­tkasz kobie­tę któ­ra uma­wia­ła się z tobą cza­sem
że od teraz będzie­cie dla sie­bie coś zna­czyć. I spo­tkasz
naj­dal­szych krew­nych co pła­wić będą swe dzie­ci
w bla­sza­nych baliach. I zanim zapy­tasz czy wie­rzą
w nawró­ce­nie cza­row­nic i mężów ich i wred­nych bękar­tów
splu­ną na cie­bie a każ­dy przez lewe ramię.
I zanim powiesz że nie­da­le­ko stąd wyla­ła rze­ka
na takie miej­sce jak tu i takich
ode­ślą cię skąd przy­sze­dłeś. I będą mieć rację.
I jest napi­sa­ne: Przez tę gra­ni­cę nie będziesz prze­my­cał
sie­bie. I nawet jeśli nie doty­czą cię tutaj żad­ne obrzę­dy.
I zaczniesz wie­rzyć w anio­ły.
I dowiesz się że dwa spo­śród wszyst­kich są miło­sier­ne.
I pło­chli­wy jest Anioł Euta­na­zji.
I leni­wy jest Anioł Ane­ste­zji.

Julia Szychowiak

Po

Moja róża ze śli­ny i mgły,
księ­życ jak pępek jezio­ra.
Bóg rzu­co­ny na wodę, nie­my chło­piec.

Rano

Gdzieś to już widzia­łam. Choć­by tu,
twarz jak nie­za­miesz­ka­ne podwór­ko.

Weź nuty pul­su i spójrz,
pod szy­ciem skó­ry jest miąższ słod­ki
i krew, krew cała ze szkła.

Sobie

Czło­wiek zza szy­by to nie ten, z któ­rym
sie­bie mylisz. Maku­la­tu­ra twa­rzy, włos
na języ­ku i czu­jesz nie­po­kój.

Pra­gnę wydo­stać się, odzwy­cza­ić
od pokre­wieństw.

W cią­gu paru chwil zro­zu­mia­łam
puste kościo­ły i rze­ki, któ­rym
nigdy nie brak odde­chu w płu­cach.

Dochodzenie

Mówie­nie tłu­ma­czy nas z ciszy pozo­sta­łych,
śmiech prze­cho­dzi w kaszel, świt wyje

w gar­dle, sam sie­bie poły­ka.
Języ­ku, mkniesz! Dokąd? Mam mówić?

To, co z nas wypeł­za, nie wró­ci. Mar­twe
nie zakwi­ta.

Nie tak

Sier­pień w kolo­rze żela­za, kie­dy krzy­że,
krzy­że obej­mu­ją cie­bie. Czar­ne dooko­ła.

Two­je ryby są głod­ne, Panie, ze szkła usy­pa­ne,
leżą w ciem­nym pia­sku, tak­że moje sło­wa.

Ode­szłam na moment i pusto mi po sobie.

Joanna Wajs

kiedy usiadłeś

kie­dy usia­dłeś żeby obrać jabł­ko
ktoś na chwi­lę zatrzy­mał papla­ni­nę świa­ta
i sły­sze­li­śmy jak skór­ka spa­da­ła na dywan

w mil­cze­niu ludzi kła­dły się zwie­rzę­ta
w spę­ka­ną zie­leń nachy­lał się dom
za domem chło­piec zako­pu­jąc psa
jesz­cze raz go dotknął żeby się upew­nić
co z bie­gu rze­czy uda się oca­lić

władca węży / trzy wiersze

1

jest gra­ni­ca wyobraź­ni za któ­rą wszyst­ko sta­je się
nie­ostre
na przy­kład zagłę­bie­nie w podusz­ce
ze śla­dem gło­wy ojca

nigdy nie widzia­łam jak śpi
nie umiem sobie wyobra­zić
jego wło­sów roz­sy­pa­nych na koł­drze

mogę zoba­czyć wszyst­ko na podusz­ce w moim cichym domu
ale nie gło­wę śpią­ce­go ojca

2

mogę ci opi­sać wszyst­kie te miej­sca
w któ­rych mnie z nim nie było
dom nad kana­łem z uschnię­tym pną­czem blusz­czu
nad para­pe­tem kuch­ni zie­lo­ny tynk i lwa na szczy­cie
z kiku­tem drew­nia­nej łapy

znam rów­nież szcze­gó­ły wybrzu­sze­nie w pod­ło­dze
gdzie wylał kawę ścię­cie w obca­sie buta
wyżło­bie­nie na scho­dach
opraw­ki oku­la­rów nie­mal bole­śnie odci­na­ją się
od ciem­ne­go tła sto­łu wszyst­ko ma swój kon­tur
i wszyst­ko rzu­ca cień
tak­że ścież­ka wydep­ta­na w zbo­żu przez jeże
w let­nie popo­łu­dnie widział ją z pocią­gu jadą­ce­go przez Bel­gię
gdy odło­żył Cela­na z wystrzę­pio­ną na brze­gu zakład­ką
(sie­dze­nie w prze­dzia­le z czer­wo­nej błysz­czą­cej cera­ty
słoń­ce uko­śnie pod­kre­śla­ło wer­sy)

sły­szę też dźwię­ki trzask gwał­tow­nie zamy­ka­nych ksią­żek
z któ­rych wytrzą­sał kurz
kro­ki na skrzy­pią­cej pod­ło­dze odgłos pal­ców
na kla­wia­tu­rze skle­jo­nej brą­zo­wym nacie­kiem
earl greya z cukrem

każ­dy rok w innym kra­ju coraz wię­cej rachun­ków z pral­ni
i prze­świe­tlo­nych zdjęć uty­ka­nych mię­dzy kart­ki
wciąż je znaj­du­ję w powie­ściach któ­re mi poży­cza
i mam coraz wię­cej miejsc do zazna­cze­nia w zapi­skach
z jego podró­ży

nadal uzu­peł­niam bra­ku­ją­ce lata
napra­wiam ska­żo­ny ręko­pis

choć wiem że dziś znów jak kie­dyś
mój ojciec
oddał­by wład­cy węży
co ma naj­cen­niej­sze­go

3

list od ojca jedy­ny jaki przy­szedł
jest jak list od dia­bła mor­skie­go
nie moż­na się go pozbyć
uto­pić spa­lić wyrzu­cić zawsze cię odnaj­dzie
i gdy się budzisz rano zno­wu leży obok
pach­ną­cy dale­ką żeglu­gą i pola­mi tru­ska­wek

doma­gał się ode mnie przez lata współ­udzia­łu; pokąt­nie
pokręt­nie dawał do zro­zu­mie­nia winę
budził nie­na­wiść i miłość do otwar­te­go morza
do stat­ków któ­re wio­zą nie­moż­li­we ładun­ki
sto­sy nie­bie­skich cze­re­śni

wład­ca węży; odrzu­ca sta­rą zbyt luź­ną skó­rę
i nade wszyst­ko chce patrzeć
rachu­jąc bez­barw­ną źre­ni­cą
co jesz­cze mogła­bym mu dać

bia­ły miąższ jabł­ka ruch pal­ców błysk noża

dzień miał się ku końcowi

szli­śmy przez łąkę dzień miał się ku koń­co­wi
i zie­mia drża­ła pod cię­ża­rem lata
byli­śmy na zmia­nę bli­scy i nie­zna­ni
jak nigdy dotąd

przez chwi­lę patrzył na nas sza­ry zając
a kie­dy znik­nął w poru­szo­nym zbo­żu
zabrał ze sobą co widział cokol­wiek to było
suchy dym ognisk grzą­ską zie­leń sta­wu
i nas jeśli waż­ni byli­śmy choć tyle
co mgły na polu

może już w jego oczach zatarł się ten obraz
- let­nie popo­łu­dnie, dwo­je ludzi, zbo­że –
a może będzie­my przez wiecz­ność prze­ci­nać tę łąkę
i nic się na podwój­nym por­tre­cie nie zmie­ni
choć­by­śmy chcie­li

Przemysław Witkowski

POWIERZCHNIOWE NAPIĘCIE

ten takt jest sta­tycz­ny, przy­cią­ga. ona tam jest,
widzia­łem. rusza się pod nim, te same odgło­sy,
któ­re dobrze pamię­tam.

tak nie­wie­le prze­cie­kło przez pal­ce, a chłód
zaczy­na znów gościć. były odcie­nie pio­łu­nu,
a jest mer­ku­ro­chrom, sen o lepie na muchy,

że dusz­no, że ci ludzie, któ­rzy tu przy­cho­dzi­li
po pro­stu cho­dzą gdzie indziej,

że zamiast otwo­rzyć usta, tyle przy­da­wek,
prze­cin­ków. gdzie wyzna­czyć linię podzia­łu,

jak waż­ne jest, żeby w odpo­wied­nim miej­scu
się prze­ję­zy­czyć, zapo­mnieć?

TRANSFORMACJE

dzwo­ni­ły dziew­czyn­ki sąsia­dów, chlor na języ­kach,
głos się łamał, ude­rzał w mem­bra­ny ich oddech.

w wil­got­nych wnę­trzach tlił się cierp­ki pło­mień gło­gu
i ocze­ki­wa­li­śmy poża­rów, pre­pa­ra­tów tego wrze­śnia,
któ­re trze­ba było połknąć.

poja­wi­ły się pierw­sze kolo­ry w naszych zim­nych ustach,
w ban­kach rosły zło­gi – wła­śnie stam­tąd pły­nę­ły roz­ka­zy,
przy­wle­czo­no gra­ni­ce i reje­stry.

i trze­ba było zostać oby­wa­te­lem, wyjść z błon i łodyg,
wsłu­chać się w innych ludzi, nauczyć dia­lek­tu reklam.
i są już tak dobre kon­tak­ty, że pięk­nie nale­ży­my.

nie­wie­le z tego zosta­ło: sze­lest kra­dzio­nej ener­gii,
męt­ne sadzaw­ki sal kino­wych i ciem­ne dno rze­ki,
któ­ra pły­nie wytrwa­le z pro­jek­to­rów.

OBUDOWY APARATÓW

pod wie­czór jezio­ra odda­wa­ły cie­pło.
zaraz obok akwa­rium, któ­re roz­bi­ła mi sio­stra.
teraz spa­la­nie, pre­pa­ra­ty w gabi­ne­cie ojca.

ostrzy­łem nóż i zabi­ja­łem ryby.
sąsiad­ka z góry co rano mówi­ła – bóg daje.
pod­glą­da­łem ją, kie­dy cho­dzi­ła się kąpać.

nagra­dza­no tych, któ­rzy byli cicho,
bo coś już zaczy­na­ło węszyć.
do ich kro­ku ćwi­czy­li­śmy oddech.

pośród drgań, roz­kła­dów jaz­dy w nie­ła­dzie,
wyklu­wał się wte­dy porzą­dek, tam­ten chłop­czyk
z zamknię­ty­mi usta­mi ze zdję­cia.

LEKKIE CZASY CIĘŻKICH CHORÓB

zara­ża­łem i byłem zara­ża­ny, niech świad­czą:
zapach chlo­ro­for­mu, fio­le­to­we oczy konia
w zaprzę­gu, życie psz­czół w roju i osa,
któ­rą uto­pi­łem w butel­ce.

klucz leży w kinach, w sta­rych radio­sta­cjach –
rze­czy nie zni­ka­ją, gdy prze­sta­jesz patrzeć –
(pinez­ka pod paznok­ciem i pinez­ka w ser­cu)
dobrze prze­ćwi­czy­li z nami waż­ne ele­men­ty

i życie jest już wszę­dzie – w win­dzie, gaze­cie –
fisz­bi­ny, kształt­ki, zaślep­ki; zdro­wie i prze­mysł
idą prze­cież w parze; komi­sa­ria­ty i stan­cje
są już goto­we na przy­ję­cie.

ale w każ­dym kwit­nie­niu są począt­ki gni­cia,
ten trój­kąt w górze to już dzi­siaj wakat.
mar­twa jest ręka, któ­ra przy­pi­na­ła tablicz­ki.

wystar­czy prze­krę­cić klucz, wrzu­cić mone­tę;
kie­dy się opa­rzysz, zosta­nie pęche­rzyk
i albo cię wchło­nie, albo kie­dyś pęk­nie.

OBRÓT, ZAMKNIĘCIE KOŁA

widzia­łem. on był. śnił się –
twarz miał jesz­cze bar­dziej pocią­głą.

puste miej­sca są po jego zdję­ciach.
mamy rze­czy nie­zmien­ne, inne moż­na wyrzu­cić,
(gwóźdź tkwi tam, gdzie wbi­ła go jego ręka).

cho­dzi o nostal­gię
- jest w tym kró­le­stwie pro­so i kadzi­dło;
pew­na uczci­wość, pewien brak reak­cji,
zgu­bie­nie w obło­ku, któ­ry cza­sem rzed­nie.

ale już czu­je tęże­nie tych samych mię­śni.
cią­gle śni mi się park przed zamknię­ciem