błękitnieje płowieje bieleje wietrzeje krajobraz i obraz człowieka dlaczego nie mogę tego biedaka dotknąć wierszem piórem jeszcze raz powołać do życia
złowiłem go przypadkiem a teraz przez pamięć przez słowa przecieka odpływa w nieistnienie
a przecież to mgnienie zdjęcie zrobione moimi oczami było objawieniem Istoty Ludzkiej
żadnego głosu z nieba tylko dwa słowa „dobre utro” i jego stara twarz
w niebieskim drelichu oczy wypłowiałe biaława szczecina czapka wymięta zamiast laski kijek sękaty czarne (zakurzone) buty
15/16 lipca 1978 roku. Dom Pracy Twórczej w Sitniakowie, Bułgaria
na ty z Czesławem
Nie „ty-kaliśmy” się nie wypiliśmy „bruderszaftu” („brudzia”)
zawsze mówiliśmy do siebie „per” pan była zgoda że „ty” nam nie pasuje a znaliśmy się chyba 55 lat ja nie mówiłem ani Czesławie ani Czesiu ani Cesiek nie było to potrzebne ani Panu ani mnie między „panami” nie ma pewnych form które mogą zaistnieć między Tadziem i Ceśkiem
zawód: literat
widzę i opisuję to jest epika powieść opowieść
czuję i opisuję to jest liryka poezja
myślę i opisuję to jest filozofia poezja „dydaktyczna”
czuję widzę myślę i muszę To opisać to jest natchnienie
czytanie przepisywanie poprawianie i czytanie milczenie i wściekłość odczytywanie to jest właśnie „zawód” pisarza poety i literata
2010 r.
Z szuflady 2 listopada 2007 r., Wrocław
31 lipca zmarł Michelangelo Antonioni (cytuję za „Dziennikiem”), znany jest z cytatu „Aktorzy są jak krowy. Musisz doprowadzić ich pod samo ogrodzenie”… nie wiem, czy cytujący zna język – cytaty są często niedbałe, z błędami (np. cytaty z moich wierszy, „wypowiedzi” itp.). Antonioniemu zawsze zazdrościłem… Moniki Vitti… często bywałem zakochany w „gwiazdach” filmu… Ingrid Bergman, Claudii Cardinale, Marii Schell i w takiej aktorce która grała w Symfonii pastoralnej – miała niezwykłe oczy – w Liz Taylor – Kleopatrze – w młodej Zofii Loren, a także ze strachem w Marlenie Dietrich – „Wytrych” jak mawiał Pan Piecyk – i jeszcze w wielu innych – także polskich – aktorkach… ale „milcz serce” bo jeszcze mnie opiszą w jakichś wysokich i gorących obcasach albo w „Filipince”… w każdym razie mogę zdradzić, że jedna to była Jadwiga Smosarska, była też Barszczewska, Nora Ney (?), a z żyjących… Basia, Halina, Anna (zmarła niedawno) nie… nie! Starzejąca się genialna cudowna przypominająca mi kurę dziobiącą ziarno… Meryl Streep… ech, Tadziu, Tadziu… (nie wiem czemu pomyślałem o Tadziu, który został reżyserem, o Czyżewskiej i Laskowskiej – Irenie… Szkoda, że i ja nie zostałem reżyserem – choćby teatralnym) wracając jednak do cytatu z Antonioniego (ale po co wracać) Tadzia K. podejrzewam, że reżyserem został wyłącznie „z powodu, za sprawą kobiety” jako reżyser miał do nich inny stosunek i dostęp… niż ma np. pisarz… Taki cichutki Tadzio… uwodzicielski… Grały u niego piękne niezwykłe aktorki… niby scena dialogi zbliżenie zaciemnienie to i owo… znam reżyserów filmowych dwóch Stasiów jednego Wojtka – twórców naszej polskiej szkoły filmowej moralnego niepokoju (o niepokoju wiem dużo „z natury rzeczy” – i dużo mógłbym powiedzieć o moich lekturach „de rerum naturae”)
To jest jakiś fragment „przemówienia” z okazji doktoratu h.c. w „Filmówce” – Łódź – pamiętam, że mówiłem i mówiłem… gdzieś to „przemówienie” istnieje…
O autorze
Tadeusz Różewicz
Urodzony 9 października 1921 roku w Radomsku. Poeta, prozaik, dramaturg. Laureat wielu nagród literackich zagranicznych i polskich, m.in. Nagrody Polskiego PEN-Clubu (1997), Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1997), Śląskiego Wawrzynu Literackiego (1999), Nagrody Wielkiej Fundacji Kultury (2000), Nagrody Literackiej Nike (2000), "Złotego Berła" (2006), Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt twórczości (2008). Odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1996). Zmarł 24 kwietnia 2014 we Wrocławiu.
Spotkanie wokół książek Zmyślony człowiek Tymoteusza Karpowicza, Credo Tadeusza Różewicza i Prawdziwe życie bohatera Rafała Wojaczka z udziałem Joanny Roszak, Jana Stolarczyka, Bogusława Kierca, Joanny Orskiej i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
Rozmowa Witolda Zalewskiego* z Tadeuszem Różewiczem, towarzysząca premierze książki Credo Tadeusza Różewicza w opracowaniu Jana Stolarczyka, która ukazała się w Biurze Literackim 29 stycznia 2020 roku.
Fragment zapowiadający książkę Tadeusza Różewicza Credo w opracowaniu Jana Stolarczyka, która ukaże się w Biurze Literackim 29 stycznia 2020 roku.
Zdobywca II nagrody w IV. edycji konkursu „Nakręć wiersz” – edycji poświęconej Tadeuszowi Różewiczowi. Film na podstawie wiersza pod tym samym tytułem.
Zdobywca II nagrody w IV. edycji konkursu „Nakręć wiersz” – edycji poświęconej Taduszowi Różewiczowi. Klip na podstawie wiersza pod tym samym tytułem.
Zdobywca I nagrody w IV. edycji konkursu „Nakręć wiersz” – edycji poświęconej Tadeuszowi Różewiczowi. Klip na podstawie wiersza „Bystrzyca Kłodzka”.
Premiera książki Kup kota w worku i fragment wieczoru autorskiego w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich 10. września 2008 roku. Animacja do wiersza „zabiegana i nominowany” Tomasz Broda i Sambor Dudziński.
Wiersz Tadeusza Różewicza z książki Kup kota w worku (worku in progress). Klip zrealizowany w ramach konkursu „Etiuda z wierszem” dla studentów wrocławskiej ASP.
Komentarz Jana Stolarczyka do wiersza „Połów” Tadeusza Różewicza z książki to i owo, która ukazała się 29 listopada 2012 roku nakładem Biura Literackiego.
Posłowie Przemysława Dakowicza do książki Teksty odzyskane Tadeusza Różewicza, która ukaże się w Biurze Literackim 18 kwietnia 2022 roku.
Recenzja Karola Maliszewskiego, towarzysząca premierze książki Credo Tadeusza Różewicza w opracowaniu Jana Stolarczyka, która ukazała się w Biurze Literackim 29 stycznia 2020 roku.
Szkic Bogusława Michnika opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.
Komentarz Jana Stolarczyka do wiersza „Połów” Tadeusza Różewicza z książki to i owo, która ukazała się 29 listopada 2012 roku nakładem Biura Literackiego.