książki / POEZJE

Wyspa na Księżycu

Tadeusz Sławek

William Blake

Fragment książki Williama Blake’a Wyspa na Księżycu, w tłumaczeniu Tadeusza Sławka, która ukazała się w Biurze Literackim 2 marca 2020 roku, a w wersji elektronicznej 18 stycznia 2021 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Pasterz

Jak­że los Paste­rza słod­ki,
Po łąkach krą­ży dzień cały,
Dzień dłu­gi swych owiec doglą­da,
Boga śpie­wa­jąc wciąż chwa­łę.

Wszak sły­szy jagnię­cia woła­nie
I owcy odpo­wiedź po chwi­li,
Spo­koj­ny ich żywot, bo wie­dzą,
Że Pasterz wciąż czu­wa nad nimi.


Łąka rozśpiewana

Gdy wsta­ją ran­ne zorze,
Szczę­śli­we nie­bio­sa hoże.
I Dzwo­ny brzmią rado­śnie,
Przy­wi­tać pra­gną wio­snę.
Skow­ron­ka oraz szpa­ków
Tak­że z pól wszyst­kich pta­ków
Wnie­bo­gło­sy tony,
Wdzięcz­nie biją dzwo­ny,
Nasze igry cie­szą słoń­ce
Na Roz­śpie­wa­nej Łące.

Jan ma siwe już skro­nie,
Tro­ski śmie­chem prze­go­nił,
Spod dębu dzie­ci woła,
Star­cy sie­dli dooko­ła.
Śmie­ją się, gdy igra­my,
Rze­ką, „My to dobrze zna­my”,
W cza­sach naszej mło­do­ści,
Też zazna­li­śmy rado­ści,
I takież igry widzia­ło słoń­ce
Na naszej Roz­śpie­wa­nej Łące.

Póki nie znu­żą się dzie­ci,
I słoń­ce prze­sta­nie już świe­cić,
Kres poło­ży zaba­wom,
A dzie­ci rusza ku ławom,
Gdzie na matek swych łonie,
Głów­ki swo­je tak skło­nią,
Jak w gnieź­dzie małe pta­ki,
A sen im sklei powie­ki.
I nie dostrze­że już słoń­ce
Naszych igrów na Roz­śpie­wa­nej Łące.


Grudka i kamyczek

„Miłość swych ran nie opa­tru­je
Ani o szczę­ście swe zabie­ga,
Dru­gie­mu jego trosk ujmu­je,
W Roz­pa­czy Pie­kła skra­wek Nie­ba”.

Tak Grud­ka Gli­ny zaśpie­wa­ła,
Gdy dep­cze ją kopy­tem kro­wa,
Ale Kamy­czek z dna stru­mie­nia
Takie wyśpie­wał słod­kie sło­wa:

„Miłość do swej roz­ko­szy dąży,
Wła­dza nad Dru­gim ją urze­kła,
Dru­gie­go wol­ność węzłem zwią­że,
I wzno­si w Nie­bie mury Pie­kła”.


Wielki Czwartek

Czyż świę­tą jest rze­czą
W tym kra­ju boga­tym
To, że dzie­ci cier­pią,
A zim­na ręka rzu­ca im ochła­py?

Czy krzyk ten pie­śnią będzie?
Może wyra­zem rado­ści?
Gdy dzie­ci żyją w nędzy -
To kraj nędz­nej pod­ło­ści!

Słoń­ca nie mają nad gło­wą.
I nic na polach nie rośnie.
Dro­ga ich dro­gą cier­nio­wą.
I wiecz­na zima tu gości.

Tam, gdzie słoń­ce świe­ci,
Gdzie deszcz na zie­mię pada:
Tam gło­du nie cier­pią dzie­ci,
A nędza myśli nie znie­wa­la.


Kominiarczyk

Mała, czar­na postać, wokół śnieg i zima,
„Clip, chlip”, łka żało­śnie stro­pio­ny chłop­czy­na.
„Gdzie twój ojciec? gdzie mat­ka? Powiedz­że mi śmie­le”.
„Poszli oby­dwo­je modlić się w koście­le”.

„A że bez­tro­sko na dwo­rze hasa­łem,
I bawi­łem śmie­chem pola zimą sku­te,
„Czar­ne sza­ty śmier­ci nosić mi kaza­li,
„nauczy­li pie­śni, w któ­rych dźwię­czy smu­tek.

„A żem wesół jak szczy­gieł, i tań­czę i hulam,
„Myślą, że nie cier­pię, że to nic nie boli,
„No i poszli wiel­bić Boga, Księ­dza, Kró­la,
„Któ­rzy nie­bo wzno­szą z naszej nędz­nej doli”.


Anioł

Cóż zna­czyć mógł sen, któ­ry śni­łem?
Dzie­wi­czą Kró­lo­wą w nim byłem,
Przed nie­szczę­ściem Anioł mnie chro­nił
Nie­win­ne­go przed upad­kiem obro­nił!

Dnie całe pła­ka­łem i noce
On łzy ocie­rał, biegł ku pomo­cy,
Noca­mi łzy lałem i dnia­mi,
Nie zdra­dzi­łem się z ser­ca roz­ko­sza­mi.

Więc próż­no, odle­ciał w swe stro­ny,
A dzień wsta­wał od zorzy czer­wo­ny;
Łzy osu­szy­łem, lęki uzbro­iłem
Tysięcz­nym mie­czy i tarcz żela­zi­wem.

I znów zle­ciał Anioł w mą stro­nę,
Darem­nie, bom był uzbro­jo­ny;
Bo czas mło­do­ści ule­ciał i minął,
I gło­wa już przy­pró­szo­na siwi­zną.


Mały włóczęga

Mat­ko, dro­ga Mat­ko, tak zim­no w Koście­le,
A w gospo­dzie jest cie­pło i miło i zdro­wo;
Wiem, gdzie mi dobrze, gdziem mile widzia­ny,
Mojej doli tu, na zie­mi, Nie­bo nie pochwa­li.

Lecz gdy­by w Koście­le kufel piwa dali,
I cie­płym komin­kiem dusze nam ogrza­li,
Modły byśmy sła­li w śpie­wie oraz w mowie
I wier­ni zosta­li­by­śmy temu Kościo­ło­wi.

Ksiądz pił­by, śpie­wał, rzecz gło­sił rado­śnie,
My zaś szczę­śli­wi jak pta­szy­ny na wio­snę;
A Pani Rózga, co modli się w Koście­le
Nie gło­dzi­ła­by dzie­ci, nie kar­ci­ła śmie­le.

Bóg był­by jak ojciec, któ­re­mu jest mile
Widzieć jak dzie­ci się bawią szczę­śli­we,
I z Becz­ką i Dia­błem nie toczył­by woj­ny
Dał­by im gęby i kaftan dał stroj­ny.

O autorach i autorkach

Tadeusz Sławek

Urodzony w 1946 roku w Katowicach. Ukończył Liceum im. Adama Mickiewicza w tymże mieście, absolwent filologii polskiej i angielskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Związany z Uniwersytetem Śląskim nieprzerwanie od 1971 roku, rektor Uniwersytetu w latach 1996-2002. Wraz z kontrabasistą Bogdanem Mizerskim autor i wykonawca esejów na głos i kontrabas. Zajmuje się historią literatury angielskiej i amerykańskiej, literaturą porównawczą, zagadnieniami życia publicznego. Ważniejsze publikacje: Calling of Jonah. Problems of Literary Voice (wspólnie z Donaldem Weslingiem), Maszyna do pisania. O teorii literatury Jacquesa Derridy (wspólnie z Tadeuszem Rachwałem), U-bywać. Człowiek, świat, przyjaźń w twórczości Williama Blake’a (2001), Antygona w świecie korporacji (2002), Ujmować. Henry David Thoreau i wsponota świata (2009), NIC-owanie świata. Zdania z Szekspira (2012), U-chodzić (2015).

William Blake

XIX-wieczny angielski poeta, pisarz, rytownik, malarz, drukarz i mistyk, prekursor romantyzmu. Stu­dio­wał na Kró­lew­skiej Aka­de­mii Sztuk Pięk­nych w Lon­dy­nie. Na­le­żał do gru­py Sho­re­ham An­cients, zaliczany do grona poetów wyklętych w literaturze angielskiej. W 1783 roku zade­biu­tował to­mikiem Poetical Sketches (Szkice poetyckie). Kilka lat później ukazały się najsłynniejsze zbiory wierszy i rycin – Songs of Innocence (1789, Pieśni niewinności) i Songs of Experience (1794, Pieśni doświadczenia), a także prozy ‒ The Book of Urizen (1794, Księga Urizena) i The Book of Los (1795, Księga Losa). W twórczości Blake’a dominuje mitologia i metaforyka biblijna, a jego najsłynniejsze dzieła malarskie The Great Red Dragon and the Woman Clothed with the Sun (Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce) oraz The River of Life (Rzeka życia) pochodzą z cyklu 80 malowideł zwanych Biblią Blake’a.

Powiązania

Wiara, nadzieja i krwawa łaźnia

nagrania / transPort Literacki Różni autorzy

Spo­tka­nie z udzia­łem Fili­pa Łobo­dziń­skie­go, Tade­usza Sław­ka i Oli Bud­ki w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 27. Muzy­ka Hubert Zemler.

Więcej

Pięć esejów Homerowskich

nagrania / transPort Literacki Bogdan Mizerski Hubert Zemler Tadeusz Sławek

Esej Tade­usza Sław­ka otwie­ra­ją­cy festi­wal Trans­Port Lite­rac­ki 27. Muzy­ka Bog­dan Mizer­ski i Hubert Zemler.

Więcej

Pięć esejów Homerowskich

recenzje / IMPRESJE Tadeusz Sławek

Impre­sja Tade­usza Sław­ka, otwie­ra­ją­ca festi­wal Trans­Port Lite­rac­ki 27.

Więcej

Książki z Biura: Odcinek 5 Wyspa na Księżycu

nagrania / między wierszami Tadeusz Sławek William Blake

Pią­ty odci­nek cyklu Książ­ki z Biu­ra. Nagra­nie zre­ali­zo­wa­no w ramach pro­jek­tu Kar­to­te­ka 25.

Więcej

Klasyka europejskiej poezji: Blake, Espriu, Todorović, Župančič

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie wokół ksią­żek Wyspa na Księ­ży­cu Wil­lia­ma Bla­ke­’a, świ­nia jest naj­lep­szym pły­wa­kiem Mir­jo­lu­ba Todo­ro­vi­cia, Kie­lich upo­je­nia Oto­na Župa­nči­ča oraz Skó­ra byka Salva­do­ra Espriu z udzia­łem Tade­usza Sław­ka, Jakub Korn­hau­ser, Miło­sza Bie­drzyc­kie­go, Fili­pa Łobo­dziń­skie­go, Joan­ny Orskiej i Jaku­ba Skur­ty­sa w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 25.

Więcej

Żeby w sam raz to nie…. (coś, co mogłoby być listem do Filipa Łobodzińskiego, choć nie całkiem)

recenzje / ESEJE Tadeusz Sławek

Recen­zja Tade­usza Sław­ka, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Joh­na Len­no­na Prze­stwo­rzo­ne rze­czy, w tłu­ma­cze­niu Fili­pa Łobo­dziń­skie­go, któ­rą uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 30 listo­pa­da 2020 roku.

Więcej

Mój ojciec

utwory / premiery w sieci Agata Ostaszewska-Smykała Rafał Starosielec William Blake

Opo­wia­da­nie Wil­lia­ma Blake’a Mój ojciec w tłu­ma­cze­niu Aga­ty Osta­szew­skiej-Smy­ka­ły i Rafa­ła Sta­ro­siel­ca. Pre­zen­ta­cja w ramach pro­jek­tu „Tłu­macz z uczel­ni 2019”.

Więcej

Santarém, Samotność przestrzeni oraz Nie gódź się

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie wokół ksią­żek San­ta­rém Eli­za­beth Bishop, Samot­ność prze­strze­ni Emi­ly Dic­kin­son i Nie gódź się Pat­ti Smith z udzia­łem Tade­usza Sław­ka, Fili­pa Łobo­dziń­skie­go, Joan­ny Muel­ler oraz Juliu­sza Pie­li­chow­skie­go w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 24.

Więcej

Dopiero wyobraźnia wyzwoli rozum, czyniąc go faktycznie rozumnym

wywiady / o książce Krzysztof Siwczyk Tadeusz Sławek

Roz­mo­wa Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z Tade­uszem Sław­kiem, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

List rozbitka z Wyspy na Księżycu

recenzje / KOMENTARZE Tadeusz Sławek

Autor­ski komen­tarz Tade­usza Sław­ka, towa­rzy­szą­cy wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Wyspa na Księżycu (2)

utwory / zapowiedzi książek Tadeusz Sławek William Blake

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Wyspa na Księżycu

utwory / zapowiedzi książek Tadeusz Sławek William Blake

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Wiersze i opowiadania doraźne 2019

utwory / zapowiedzi książek Różni autorzy

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy alma­nach Wier­sze i opo­wia­da­nia doraź­ne 2019, któ­ry uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 4 wrze­śnia 2019 roku.

Więcej

Wiersz jak granulka czasu

wywiady / o książce Juliusz Pielichowski Tadeusz Sławek

Roz­mo­wa Juliu­sza Pie­li­chow­skie­go z Tade­uszem Sław­kiem, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Samot­ność prze­strze­ni Emi­ly Dic­kin­son, w tłu­ma­cze­niu i wybo­rze Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 24 czerw­ca 2019 roku.

Więcej

Poetycka książka trzydziestolecia: rekomendacja nr 23

debaty / ankiety i podsumowania Tadeusz Sławek

Głos Tade­usza Sław­ka w deba­cie „Poetyc­ka książ­ka trzy­dzie­sto­le­cia”.

Więcej

Samotność przestrzeni

utwory / zapowiedzi książek Emily Dickinson Tadeusz Sławek

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Samot­ność prze­strze­ni Emi­ly Dic­kin­son, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 24 czerw­ca 2019 roku.

Więcej

Pieśń torby na pawia i Tarantula

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie autor­skie wokół ksią­żek Taran­tu­la Boba Dyla­na oraz Pieśń tor­by na pawia Nic­ka Cave­’a z udzia­łem tłu­ma­czy Fili­pa Łobo­dziń­skie­go i Tade­usza Sław­ka w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 23. Pro­wa­dze­nie Jerzy Jar­nie­wicz.

Więcej

Pieśń torby na pawia (2)

utwory / zapowiedzi książek Nick Cave Tadeusz Sławek

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Pieśń tor­by na pawia Nic­ka Cave’a w prze­kła­dzie Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 9 kwiet­nia 2018 roku.

Więcej

Pieśń torby na pawia (1)

utwory / zapowiedzi książek Nick Cave Tadeusz Sławek

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Pieśń tor­by na pawia Nic­ka Cave’a w prze­kła­dzie Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 9 kwiet­nia 2018 roku.

Więcej

Książki z Biura: Odcinek 5 Wyspa na Księżycu

nagrania / między wierszami Tadeusz Sławek William Blake

Pią­ty odci­nek cyklu Książ­ki z Biu­ra. Nagra­nie zre­ali­zo­wa­no w ramach pro­jek­tu Kar­to­te­ka 25.

Więcej

Dopiero wyobraźnia wyzwoli rozum, czyniąc go faktycznie rozumnym

wywiady / o książce Krzysztof Siwczyk Tadeusz Sławek

Roz­mo­wa Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z Tade­uszem Sław­kiem, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Rewizyta z zaświatów na okoliczność lektury

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recen­zja Krzysz­to­fa Siw­czy­ka, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

List rozbitka z Wyspy na Księżycu

recenzje / KOMENTARZE Tadeusz Sławek

Autor­ski komen­tarz Tade­usza Sław­ka, towa­rzy­szą­cy wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Wyspa na Księżycu (2)

utwory / zapowiedzi książek Tadeusz Sławek William Blake

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Wyspa na Księżycu

utwory / zapowiedzi książek Tadeusz Sławek William Blake

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Rewizyta z zaświatów na okoliczność lektury

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recen­zja Krzysz­to­fa Siw­czy­ka, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

List rozbitka z Wyspy na Księżycu

recenzje / KOMENTARZE Tadeusz Sławek

Autor­ski komen­tarz Tade­usza Sław­ka, towa­rzy­szą­cy wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej