recenzje / KOMENTARZE

Andrzej Falkiewicz o książce ta chwila

Andrzej Falkiewicz

Joanna Mueller

Wybór Joanny Mueller autokomentarzy Andrzeja Falkiewicza z książki ta chwila, która ukazała się nakładem Biura Literackiego w serii Proza 19 grudnia 2013 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

DOKĄD MNIE MOJE MYŚLENIE POWIEZIE? Poza tę książ­kę? Poza każ­dą książ­kę? A – jeże­li już jestem poza tą książ­ką? Poza każ­dą książ­ką?

Zaczą­łem pisać, żeby się sobie bar­dziej podo­bać, ba – żeby móc nie czuć do sie­bie wstrę­tu. Kil­ka­na­ście ksią­żek, kil­ka milio­nów pisar­skich zna­ków… – co teraz czu­ję? Co powi­nie­nem czuć?

Nie­po­koi mnie, że wciąż czu­ję się mądrzej­szy od książ­ki, któ­rą piszę. Cze­kam na moment, kie­dy to książ­ka zacznie być mądrzej­sza ode mnie – kie­dy będzie „wie­dzia­ła lepiej”, podyk­tu­je mi wła­sne rygo­ry i wyma­ga­nia. Przez ostat­ni mie­siąc przy­go­to­wu­ję dru­gie wyda­nie takim ście­giem: dla Jan­ka Sto­lar­czy­ka i łapię się na tym, że nową książ­kę – już pra­wie goto­wą – powie­lam według wzo­ru tam­tej. Cień na oku, cień na oczach. Cią­gle nie wiem, jak ta moja już-pra­wie-goto­wa „chce być napi­sa­na”. Od jej woli zale­żę. […]


PISARZ. OKRESY ŻYCIA: nie­ja­sne i trud­ne do zapi­sa­nia, ale chcą­ce być zapi­sa­ne dzie­ciń­stwo, pogra­ni­cze dzie­ciń­stwa pod­czas woj­ny w War­sza­wie, coś jak pierw­sza men­stru­acja u dziew­czy­ny, licz­ne jej śla­dy w tej książ­ce i innych, pra­wie nie­obec­na wcze­sna doro­słość po woj­nie, kie­dy z powo­du cho­ro­by ojca mozo­li­łem się z jego fabry­ką, nie­obec­na fizy­ka, potem eko­no­mia na stu­diach, jak i czy obec­na cho­ro­ba psy­chicz­na w dwu nawro­tach – nie wiem, róż­ni róż­nie mówią, moja pierw­sza w życiu samo­dziel­ność w Kosza­li­nie i nasze z Kry począt­ki (Kosza­lin, Słupsk), któ­re pró­bo­wa­łem tu zapi­sać, ale się roz­my­ły, wro­cław­ski decy­du­ją­cy pisar­sko okres życia ukry­ty, pra­wie w cało­ści zaszy­fro­wa­ny, szy­fro­wa­ny w wie­lu książ­kach (jego począt­ki za pie­cem u mamy oko­ło roku 1958, sztucz­ne ognie umy­słu, darem­ne race filo­zo­fii – też szy­fro­wa­ne! – męt­ne mię­dzy­ludz­kie oso­cze, pra­wo go nie uła­dzi, nie jest go w sta­nie wykla­ro­wać!) i domknię­cie koła: sta­ru­szek jaw­nie pisze swą książ­kę w Pusz­czy­ko­wie, w wil­li odzie­dzi­czo­nej po rodzi­cach. Ogród z nie­bez­piecz­nie wyso­ki­mi drze­wa­mi (gro­żą­ce upad­kiem drze­wa igla­ste!), muro­wa­ny oka­za­ły dom, 78-let­ni chu­dy czło­wiek, oko­ło 6 milio­nów zna­ków pisar­skich roz­miesz­czo­nych w książ­kach. To, co na pew­no zosta­ło po rodzi­cach aż potąd. Φ.

O autorach i autorkach

Andrzej Falkiewicz

Urodzony 5 grudnia 1929 roku w Poznaniu. Eseista, filozof, krytyk. Studiował matematykę i ekonomię. Od 1964 roku pełnił funkcję kierownika literackiego w kilku teatrach, najpierw w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym, następnie m.in. w Teatrze Współczesnym i Teatrze Polskim we Wrocławiu. W latach 1973-1976 członek redakcji miesięcznika "Odra". Autor pierwszej w Polsce książki o Gombrowiczu ("Polski Kosmos. Dziesięć esejów przy Gombrowiczu", 1981). Laureat m.in. Nagrody Miasta Wrocławia (1981), Nagrody Fundacji Kultury (1995) i Literackiej Nagrody Czterech Kolumn za całokształt twórczości (1999). Zmarł 22 lipca 2010 w Puszczykowie pod Poznaniem.

Joanna Mueller

Urodzona w 1979 roku. Poetka, eseistka, redaktorka. Wydała tomy poetyckie: Somnambóle fantomowe (2003), Zagniazdowniki/Gniazdowniki (2007, nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia), Wylinki (2010), intima thule (2015, nominacje do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy i do Silesiusa), wspólnie z Joanną Łańcucką Waruj (2019, nominacje do Silesiusa i Nagrody im. W. Szymborskiej) oraz Hista & her sista (2021, nominacja do Silesiusa), dwie książki eseistyczne: Stratygrafie (2010, nagroda Warszawska Premiera Literacka) i Powlekać rosnące(2013) oraz zbiór wierszy dla dzieci Piraci dobrej roboty (2017). Redaktorka książek: Solistki. Antologia poezji kobiet (1989–2009) (2009, razem z Marią Cyranowicz i Justyną Radczyńską) oraz Warkoczami. Antologia nowej poezji (2016, wraz z Beatą Gulą i Sylwią Głuszak). Członkini grupy feministyczno-artystycznej Wspólny Pokój. Mieszka w Warszawie.

Powiązania