„Anioł” wywoła lawinę

Lech Janer­ka jest – jak sam o sobie mówi -„świę­tą kro­wą pol­skiej muzy­ki”, ale też ponie­kąd naszym skar­bem naro­do­wym, jak­kol­wiek pom­pa­tycz­nie to brzmi. Nie­re­gu­lar­nie kon­cer­tu­je, pły­ty nagry­wa spo­ra­dycz­nie. Nie­chęt­nie wzna­wia sta­re albu­my i nie daje się namó­wić na wywiad-rze­kę. Stro­ni od tele­wi­zji i poli­ty­ki, uni­ka festi­wa­li. Cza­sem ma się wra­że­nie, że robi wszyst­ko, żeby o nim zapo­mnieć. Jest chy­ba jedy­nym muzy­kiem, do któ­re­go zgła­sza­ją się dzien­ni­ka­rze mimo tego, że ten nie ma nic do wypro­mo­wa­nia. Cza­sem tyl­ko docie­ra­ją infor­ma­cje o pla­nach nowych nagrań, wyda­niu zre­ma­ste­ro­wa­nych Pio­se­nek, czy gościn­nym wystę­pie w Męskim gra­niu. Tym razem zosta­li­śmy ura­cze­ni tomi­kiem poezji (czy może raczej utwo­rów) wybra­nych Śpij Anie­le mój / Bez kola­cji, cho­ciaż Janer­ka nie lubi, kie­dy okre­śla się go mia­nem poety.

Są książ­ki, na któ­re cze­ka się lata­mi. Nie­na­pi­sa­ne, nie­wzno­wio­ne lub nie­wy­da­ne. Dzię­ki Fili­po­wi Zawa­dzie i Biu­rze Lite­rac­kie­mu zapi­sa­na zosta­ła kolej­na bia­ła pla­ma pol­skiej lite­ra­tu­ry – Śpij Anie­le mój / Bez kola­cji to wybór tek­stów ocze­ki­wa­ny i potrzeb­ny. To lek­tu­ra, na któ­rą cze­ka­li­śmy dłu­go, ponie­waż Janer­ki ina­czej się słu­cha niż czy­ta. W pio­sen­kach czę­sto umy­ka sens słów, nie wyła­pu­je się akcen­tów a treść jest przy­sła­nia­na przez dźwięk. Czy­ta się zde­cy­do­wa­nie wol­niej, z namy­słem. Da się zauwa­żyć, że nawet zna­ki prze­stan­ko­we mają swój ukry­ty sens. 33 tek­sty wybra­no według nie­oczy­wi­ste­go klu­cza z oko­ło set­ki tek­stów auto­ra. Widać w nich, że wro­cław­ski bard – pro­szę wyba­czyć, panie Lechu – nie ma złych tek­stów, słab­szych, chy­bio­nych, czy dziś już nie­ak­tu­al­nych. Janer­kę wciąż się czy­ta. Mimo tego, że od powsta­nia nie­któ­rych utwo­rów minę­ły deka­dy, sło­wa się nie zesta­rza­ły. Tek­sty nie są zebra­ne chro­no­lo­gicz­nie, te sprzed ponad trzy­dzie­stu lat, mie­sza­ją się z tymi z ostat­nich płyt, ale brzmią spój­nie. Czy są o miło­ści? Czy są o woj­nie? Mogą być. Wszyst­ko zale­ży od czy­tel­ni­ka. Od jego inwen­cji i wyobraź­ni. Janer­ka zawsze sta­wiał na wol­ność, w tym wol­ność inter­pre­ta­cji.

Pol­ska to dziw­ny kraj. Księ­gar­nie zapeł­nia­ją się kolej­ny­mi książ­ki o Joh­nie Len­no­nie, Leonar­dzie Cohe­nie czy The Rol­ling Sto­nes, ale w tema­cie rodzi­mych poetów roc­ka świe­cą pust­ka­mi. Nie ma nic na temat Woj­cie­cha Waglew­skie­go, Mać­ka Maleń­czu­ka czy wła­śnie Janer­ki. Mam nadzie­ję, że Śpij Anie­le mój / Bez kola­cji oka­że się kamy­kiem poru­sza­ją­cym lawi­nę. Marzy mi się, że po pre­mie­rze media zno­wu zaczną pisać o Janer­ce, wyj­dzie nowa pły­ta, któ­rą będą gra­ły roz­gło­śnie radio­we, za tym pój­dzie tra­sa kon­cer­to­wa, wyda­ne zosta­nie peł­na anto­lo­gia tek­stów a dzie­ci z czy­ta­nek szkol­nych będą się uczyć Powin­no­ści Kur­du­pel­ka obok Pana Cogi­to.

Mam wra­że­nie, że Śpij Anie­le mój / Bez kola­cji będzie impul­sem dla „świę­tej kro­wy pol­skie­go roc­ka, któ­rej jesz­cze nikt nie dał kopa” (jak o sobie mówi arty­sta), któ­ry przy­wró­ci go nam na dłu­żej.