recenzje / KOMENTARZE

[Blant chwacko przyjmuje…], [Wjazd do osady smutnych religii], [I nadal żywisz urazę…]

Krzysztof Siwczyk

Autorski komentarz Krzysztofa Siwczyka do wierszy z książki Centrum likwidacji szkód.

Biuro Literackie

[Blant chwacko przyjmuje defiladę uśmiechów]

Blant chwac­ko przyj­mu­je defi­la­dę uśmie­chów i raczysz się gości­ną w tech­no­lo­gicz­nej hali odjaz­dów. Prze­my­sło­we kame­ry odpro­wa­dza­ją cię pod łuki akwe­duk­tu, któ­rym prze­jeż­dża uro­jo­ne metro, pod­czas gdy na pla­cu zabaw fil­co­we chod­nicz­ki piesz­czą potul­ne stóp­ki libe­ral­nych dzie­ci. „Hop cola”, i mówisz języ­ka­mi ludzi, któ­rych widzia­łeś przy życiu. Cią­gnie do dziu­ry por­ce­la­no­wa panien­ka w haiku, w pani­ce zmie­niasz miej­sce w trój­ką­cie. Rodzi­na bły­ska­wicz­nie podej­mu­je baj­kę, cho­ciaż każ­dy zmie­rza w swo­im kie­run­ku, jed­nak w koń­cu wygry­wa zasa­da nie­sprzecz­no­ści: zero zero. I ani gra­ma wię­cej doświad­cze­nia w tej posta­ci, powo­lut­ku doj­rze­wasz do wyj­ścia. Aż tu nagle, tuż za drzwia­mi, tuż za gra­ni­ca­mi luk­su­so­wej świą­ty­ni cze­ka wygłod­nia­łe pie­kło, gorą­cy kubek. „Łap mnie”, woła rowe­rek, z boku zamiesz­ki i widzisz obiek­ty świa­ta przed­sta­wio­ne­go: bud­ka tele­fo­nicz­na, bia­ły pie­sek w koszy­ku, woj­na. Kim­kol­wiek jesteś, będziesz sie­bie pamię­tał. Za rogat­ka­mi dziel­ni­cy por­to­wych nie­po­ko­jów cze­ka na cie­bie wie­lo­krot­na zagad­ka: któ­rę­dy do zej­ścia? Gra­ni­ce pani­ki znaj­du­ją się za tymi mosta­mi, pod któ­ry­mi prze­pły­wa­ją puste bar­ki, tam gdzie nurt nagle zawra­ca w two­im kie­run­ku. Kana­ły sto­ją pod chat­ka­mi rze­za­ków, para­da dia­bo­licz­nych futrza­ków kica na ekra­nie. O ile w ten spo­sób napę­dza się pro­ble­ma­tycz­ne powie­ści, o tyle masz tu dar tyl­ko dla sie­bie: pro­sty prze­kaz pły­ną­cy wprost z ser­ca prze­wod­ni­ka.


Jak­kol­wiek trud­no w to uwie­rzyć, wszyst­ko wyda­rzy­ło się napraw­dę.


[Wjazd do osady smutnych religii]

Wjazd do osa­dy smut­nych reli­gii pro­wa­dzi przez opusz­czo­ne, kamien­ne wsie, gdzie­nie­gdzie przez metro­po­lie wsi, przez suro­wą grań mowy obraz­ko­wej i fak­tycz­nie atrak­cyj­ne pej­za­że. Uku­ło się mówić, witaj. Set­ka­mi ser­pen­tyn wzno­szo­no się ku nie­bu, pokła­da­jąc się ze śmie­chu jak igie­lit, auten­tycz­nie pokła­da­jąc się zgod­nie jak źle sfor­mu­ło­wa­ny sze­reg zdań – falan­ga tra­tu­ją­ca spo­łecz­ną umo­wę wsio­wych duchów. Teraz stą­pasz po wytar­tym trak­cie, śli­zgasz się w zauł­kach per­ły połu­dnia, któ­rej dachy malo­wa­no z zawzię­to­ścią klasz­tor­ne­go por­tre­ci­sty. Opie­rasz się wła­śnie o powie­trze, któ­rym oddy­chał. Pusty amfi­te­atr w zauł­ku i echo beze­ceństw – ta kwa­dro­fo­nia naśla­dow­nic­twa przy­ję­ła się rów­nież dużo póź­niej, w innych oko­licz­no­ściach, w zupeł­nie odmien­nej sce­ne­rii, w zgo­ła nie­ocze­ki­wa­nych realiach. Zważ cho­ciaż­by na wyrwy w fasa­dach, bra­ki w tek­ście, ogól­ną nicość przed­się­wzię­cia życia.


Postu­la­tyw­na tona­cja ostat­nie­go zda­nia jest chy­ba uza­sad­nio­na przy­to­czo­ny­mi wcze­śniej scen­ka­mi? Mogę zawsze się mylić, co było­by „jakimś roz­wią­za­niem”.


[I nadal żywisz urazę pod złym adresem]

I nadal żywisz ura­zę pod złym adre­sem. Na upar­te­go pró­bu­jesz zre­kon­stru­ować sma­ki świa­ta, kon­kret­ne mity. Doty­czy to zwłasz­cza okre­su ostat­nie­go, bez­po­śred­nio poprze­dza­ją­ce­go zasad­ni­czą zmia­nę two­je­go sku­pie­nia. W czym pro­blem? Nowe warun­ki i ofer­ta ducha nowa. Piski namasz­czeń po wosko­wych tru­chłach są głu­che jak pal­to, któ­re zosta­wi­łeś w domu. Od teraz dzia­łasz w ale­go­rii pod­mio­tu, w meta­fo­rze, w porów­na­niu. Z kim pro­blem?


Piszą­cy zawie­sza pro­blem życia. Wiersz jest dużo bar­dziej prze­wrot­ny.

O autorze

Krzysztof Siwczyk

Ur. 1977. Polski poeta, eseista i krytyk literacki, autor osiemnastu tomów poetyckich oraz licznych książek krytyczno-literackich. Debiutował w 1995 roku zbiorem wierszy Dzikie dzieci. W kolejnych latach wydał m.in. Wiersze dla palących(2001), Centrum likwidacji szkód (2008), Gody (2012) oraz trylogię Krematoria (2021-2022). Jego twórczość była tłumaczona na wiele języków, w tym niemiecki, francuski i włoski. Jest również autorem kilku książek eseistycznych –Ulotne obiekty ataku (2010) i Bezduch (2018). Laureat Nagrody Fundacji Kościelskich, Nagrody Literacka Gdynia i Nagrody Silesius. Był także finalistą francuskiej nagrody Prix de la revue NUNC oraz laureatem międzynarodowej Nagrody Václava Buriana. Ostatnio jego wiersze wybrane A Calligraphy of Days zostały wydane przez Seagull Books (Londyn). Regularnie pisuje felietony do tygodnika „Polityka” i zasiada w jury Nagrody Nike. Mieszka w Gliwicach.

Powiązania

Same dreszcze

wywiady / o książce Juliusz Pielichowski Krzysztof Siwczyk

Roz­mo­wa Juliu­sza Pie­li­chow­skie­go z Krzysz­to­fem Siw­czy­kiem, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Krzysz­to­fa Siw­czy­ka Na prze­cię­ciu arte­rii, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 23 wrze­śnia 2024 roku.

Więcej

Moje likwidacje

dzwieki / WYDARZENIA Krzysztof Siwczyk Marta Podgórnik Roman Honet

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go z udzia­łem Roma­na Hone­ta, Mar­ty Pod­gór­nik i Krzysz­tof Siw­czyk pod­czas Por­tu Wro­cław 2009.

Więcej

Rację ma robactwo

debaty / ankiety i podsumowania Krzysztof Siwczyk

Odpo­wie­dzi Krzysz­to­fa Siw­czy­ka na pyta­nia Grze­go­rza Dydu­cha w „Kwe­stio­na­riu­szu 2004”.

Więcej

Kochankowie na otwartm morzu

dzwieki / WYDARZENIA Różni autorzy

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go z udzia­łem Jac­ka Deh­ne­la, Julii Fie­dor­czuk, Łuka­sza Jaro­sza, Krzysz­to­fa Siw­czy­ka i Dariu­sza Sośnic­kie­go pod­czas Por­tu Wro­cław 2007.

Więcej

Rozbiórka

dzwieki / WYDARZENIA Różni autorzy

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go z udzia­łem Urszu­li Kozioł, Ryszar­da Kry­nic­kie­go, Boh­da­na Zadu­ry, Pio­tra Som­me­ra, Jerze­go Jar­nie­wi­cza, Zbi­gnie­wa Mache­ja, Andrze­ja Sosnow­skie­go, Tade­uszy Pió­ry, Dar­ka Fok­sa, Woj­cie­cha Bono­wi­cza, Mar­ci­na Sen­dec­kie­go, Dariu­sza Suski, Mariu­sza Grze­bal­skie­go, Dariu­sza Sośnic­kie­go, Krzysz­to­fa Siw­czy­ka, Mar­ty Pod­gór­nik i Jac­ka Deh­ne­la pod­czas Por­tu Wro­cław 2007.

Więcej

Moi Moskale

dzwieki / WYDARZENIA Różni autorzy

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go wokół anto­lo­gii Moi Moska­le pod­czas Por­tu Wro­cław 2006.

Więcej

W państwie środka

dzwieki / WYDARZENIA Różni autorzy

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go z udzia­łem Bogu­sła­wa Kier­ca, Zbi­gnie­wa Mache­ja, Krzysz­to­fa Siw­czy­ka, Dariu­sza Sośnic­kie­go i Toma­sza Bro­dy pod­czas Por­tu Wro­cław 2005.

Więcej

Z niedanych jestem

wywiady / o książce Kacper Bartczak Krzysztof Siwczyk

Roz­mo­wa Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z Kac­prem Bart­cza­kiem, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Wido­ki wyma­zy, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 19 kwiet­nia 2021 roku.

Więcej

Rafał Wojaczek, który jest

dzwieki / WYDARZENIA Różni autorzy

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go poświę­co­ne­go twór­czo­ści Rafa­ła Wojacz­ka pod­czas Por­tu Legni­ca 2004.

Więcej

Dzikie wrażenia kreta (poeci trzech pokoleń)

dzwieki / WYDARZENIA Różni autorzy

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go Toma­sza Maje­ra­na, Krzysz­to­fa Siw­czy­ka, Andrze­ja Sosnow­skie­go i Boh­da­na Zadu­ry pod­czas Por­tu Lite­rac­kie­go 2004.

Więcej

Dowód z tożsamości i Zdania z treścią

dzwieki / WYDARZENIA Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go Jerze­go Jar­nie­wi­cza i Krzysz­to­fa Siw­czy­ka pod­czas Por­tu Legni­ca 2003.

Więcej

Dopiero wyobraźnia wyzwoli rozum, czyniąc go faktycznie rozumnym

wywiady / o książce Krzysztof Siwczyk Tadeusz Sławek

Roz­mo­wa Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z Tade­uszem Sław­kiem, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Rewizyta z zaświatów na okoliczność lektury

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recen­zja Krzysz­to­fa Siw­czy­ka, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Drugie dotknięcie i Dane dni

dzwieki / WYDARZENIA Krzysztof Siwczyk Mariusz Grzebalski

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go Mariu­sza Grze­bal­skie­go i Krzysz­to­fa Siw­czy­ka pod­czas Por­tu Legni­ca 2000.

Więcej

Dyskusja: O „Wojaczku wielokrotnym”

dzwieki / DYSKUSJE Różni autorzy

Dys­ku­sja wokół książ­ki Sta­ni­sła­wa Bere­sia i Kata­rzy­ny Bato­ro­wicz-Woło­wiec Woja­czek wie­lo­krot­ny z udzia­łem Romu­al­da Cuda­ka, Bogu­sła­wa Kier­ca, Sta­ni­sła­wa Sro­kow­skie­go, Macie­ja M. Szcza­wiń­skie­go, Krzysz­tof Siw­czy­ka.

Więcej

Nazywacz

recenzje / IMPRESJE Krzysztof Siwczyk

Szkic Krzysz­to­fa Siw­czy­ka do poema­tu Pala­me­des Pio­tra Maty­wiec­kie­go, wyda­ne­go w Biu­rze Lite­rac­kim 1 maja 2017 roku.

Więcej

Dyskusja „Poeci a ikonosfera współczesności”

nagrania / z fortu do portu Różni autorzy

Krzysz­tof Siw­czyk, Mar­cin Świe­tlic­ki, Andrzej Sosnow­ski, Adam Wie­de­mann i Boh­dan Zadu­ra spie­ra­ją się o iko­nos­fe­rę współ­cze­sno­ści. Port Legni­ca 2002.

Więcej

Dyskusja „Czy poezja może zmienić świat?”

nagrania / między wierszami Różni autorzy

Krzysz­tof Siw­czyk, Anna Pod­cza­szy, Boh­dan Zadu­ra, Jerzy Jar­nie­wicz, Zbi­gniew Machej oraz Tomasz Bro­da o tym, czy poezja to pró­ba „dania w pysk świa­tu”, czy może jego zmia­ny?

Więcej

Dyskusja „Słowa ujemne poetycko”

nagrania / między wierszami Różni autorzy

Zbi­gniew Machej, Krzysz­tof Siw­czyk, Mar­cin Świe­tlic­ki i Boh­dan Zadu­ra zasta­na­wia­ją się, czy ist­nie­ją sło­wa o ujem­nym poten­cja­le poetyc­kim. Port Legni­ca 2002.

Więcej

Rodzaj przenikliwości

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recen­zja Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z książ­ki Farsz Mar­cin Sen­dec­kie­go.

Więcej

Osiemdziesiąt pięć prawd o Rafale Wojaczku

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recen­zja Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z książ­ki Woja­czek wie­lo­krot­ny. Wspo­mnie­nia, rela­cje, świa­dec­twa Sta­ni­sła­wa Bere­sia i Kata­rzy­ny Bato­ro­wicz-Woło­wiec.

Więcej

„Gra w literackość” i „gra w życie”

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recen­zja Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z książ­ki Inne tem­po Jac­ka Guto­ro­wa.

Więcej

Półświatek

recenzje / IMPRESJE Krzysztof Siwczyk

Recen­zja Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z książ­ki Stu­dium tem­pe­ra­men­tu Ronal­da Fir­ban­ka.

Więcej

Koszmarne mroki

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recen­zja Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z książ­ki Pięć opa­ko­wań Mar­ty Pod­gór­nik.

Więcej

O Egzotycznych ptakach i roślinach

recenzje / NOTKI I OPINIE Joanna Wajs Julia Fiedorczuk Krzysztof Siwczyk

Komen­ta­rze Julii Fie­dor­czuk, Joan­ny Wajs, Krzysz­to­fa Siw­czy­ka.

Więcej

O Wycieczkach krajoznawczych

recenzje / NOTKI I OPINIE Karol Maliszewski Krzysztof Siwczyk Marta Podgórnik

Komen­ta­rze Karo­la Mali­szew­skie­go, Krzysz­to­fa Siw­czy­ka, Mar­ty Pod­gór­nik.

Więcej

O Ustaleniach z Maastricht

recenzje / NOTKI I OPINIE Różni autorzy

Komen­ta­rze Agniesz­ki Wol­ny-Ham­ka­ło, Jac­ka Bie­ru­ta, Karo­la Pęche­rza i Krzysz­to­fa Siw­czy­ka.

Więcej

…jak aksjomat na granicy kilku geometrii (o poezji Kacpra Bartczaka)

recenzje / NOTKI I OPINIE Krzysztof Siwczyk

Krzysz­tof Siw­czyk o poezji Kac­pra Bart­cza­ka.

Więcej

Ludzie, których znacie, Słowa do muzyki, Bez

recenzje / KOMENTARZE Krzysztof Siwczyk

Autor­ski komen­tarz Krzysz­to­fa Siw­czy­ka do wier­szy z książ­ki W pań­stwie środ­ka.

Więcej

Sum, Ortalion, Nadzieja – bez zaskoczeń

recenzje / KOMENTARZE Krzysztof Siwczyk

Autor­ski komen­tarz Krzysz­to­fa Siw­czy­ka do wier­szy z książ­ki List otwar­ty.

Więcej

Cóż, Jeść, Głupi Jaś

recenzje / KOMENTARZE Krzysztof Siwczyk

Autor­ski komen­tarz Krzysz­to­fa Siw­czy­ka do wier­szy z książ­ki Dane dni.

Więcej

O Centrum likwidacji szkód

recenzje / NOTKI I OPINIE Różni autorzy

Komen­ta­rze Bar­to­sza Sadul­skie­go, Mag­da­le­ny Jędru­siak, Mał­go­rza­ty (Kin­go­si) Nikla­siń­skiej oraz Łuka­sza Badu­li.

Więcej

O Centrum likwidacji szkód

recenzje / NOTKI I OPINIE Różni autorzy

Komen­ta­rze Bar­to­sza Sadul­skie­go, Mag­da­le­ny Jędru­siak, Mał­go­rza­ty (Kin­go­si) Nikla­siń­skiej oraz Łuka­sza Badu­li.

Więcej

On młody i genialny był…

recenzje / ESEJE Piotr Śliwiński

Recen­zja Pio­tra Śli­wiń­skie­go z książ­ki List otwar­ty Krzysz­to­fa Siw­czy­ka.

Więcej