Chciałbym żebyś miał ślad (*)

Fak­tycz­nie, trze­ba być papie­ro­wym co praw­da, ale koza­kiem, by obrać sobie za mot­to wyrwa­ny z kon­tek­stu wers Faulk­ne­ra („dwa cie­nie w otchła­ni, skąd czas dopie­ro się wynu­rza, żeby być cza­sem”). To z tego Faulk­ne­ra, któ­ry (w liście wpraw­dzie pry­wat­nym) dum­nie gło­sił, co nastę­pu­je:

Będę się sprze­ci­wiał do ostat­nie­go tchu: żad­nych foto­gra­fii, żad­nych doku­men­tów. Moją ambi­cją jest być wyma­za­nym i wykre­ślo­nym z histo­rii jako oso­ba pry­wat­na, nie zosta­wić w niej śla­du, żad­nych szcząt­ków poza dru­ko­wa­ny­mi książ­ka­mi. Żału­ję, że nie mia­łem na tyle roz­sąd­ku, żeby myśleć trzy­dzie­ści lat naprzód i, jak nie­któ­rzy z Elż­bie­tan, nie pod­pi­sy­wać ich. Do tego dążę nie szczę­dząc sta­rań, żeby suma i histo­ria moje­go życia, któ­ra w tym samym zda­niu jest moim nekro­lo­giem i epi­ta­fium, nimi pozo­sta­ła: Napi­sał te książ­ki i umarł.

A zatem, uro­cza w swej sta­ro­mod­no­ści kro­to­chwi­lo – zabierz nas w podróż. Będzie to, jak­że­by ina­czej, podróż w prze­szłość (suma i histo­ria), nie­ko­niecz­nie jed­nak będą­cą prze­szło­ścią nar­ra­to­ra. Tym, co urze­kło mnie naj­pierw w wier­szach Krzysz­to­fa Scho­dow­skie­go, jest pie­tyzm, z jakim dobie­ra roz­wią­za­nia dla swo­je­go języ­ka. „Roz­wią­za­nia” w sen­sie ponie­kąd dosłow­nym: co i rusz nakre­ślo­na przez nar­ra­to­ra sytu­acja lirycz­na oka­zu­je się blejt­ra­mem, cze­ka­ją­cym na ciąg pocią­gnięć, muśnięć, szty­chów, obra­zów sowi­cie przed czy­tel­ni­kiem roz­kła­da­nych, lecz wedle ryt­mu i z dys­kret­ną ele­gan­cją. „Malar­skość” tych wier­szy nie pozba­wia ich przy tym „muzycz­no­ści”, wyda­ją się w sen­su­al­nej sfe­rze odbio­ru dosko­na­le dopeł­niać. Jak w otwie­ra­ją­cym zestaw, a zara­zem moim ulu­bio­nym wier­szu: „odu­rza­ją­ce są noce w two­ich ustach i godzi­ny zasznurowane/ pal­ca­mi. obło­ki wcho­dzą przez okna – ście­lą się gęsto” („cięż­ki. nie­na­zwa­ny”). W tym samym wier­szu odnaj­du­je­my rodzaj autor­skie­go da fe: „(…) na oślep wycią­ga­łem ramiona/ lecz chwy­ta­łem wyłącz­nie powie­trze i zaczął wra­stać we mnie/ obraz: w szkol­nej pra­cow­ni roz­pię­te płót­no pnie się pod ręka­mi – / ten por­tret w mil­cze­niu zro­dzo­ny dla cie­bie”. Przy­ta­czam ten tekst nie­mal w cało­ści, bo jako entrée nader zgrab­nie skom­po­no­wa­ne­go zesta­wu, któ­ry nazwa­ła­bym wręcz cyklem, zapra­sza do nie­zwy­kłej lek­tu­ry. Podró­ży poprzez lek­tu­rę czy też odwrot­nie – lek­tu­ry poprzez podróż. Kie­dy nie­co prze­wrot­nie nazy­wam pisar­stwo Auto­ra sta­ro­mod­nym, muszę zazna­czyć z całą mocą, że trud­no z mojej stro­ny o więk­szy kom­ple­ment. Oto mam do czy­nie­nia z wier­sza­mi, któ­re mogę zoba­czyć, usły­szeć, mogę je nie­mal­że doty­kać. Tam, gdzie są skrom­ne, ucie­ka­jąc od mod­nych fajer­wer­ków, bywa­ją solid­nie traf­ne. Tam, gdzie nie usi­łu­ją pero­ro­wać, nie pod­ska­ku­ją pod zna­cze­nie – zna­czą. I tak pamięć nar­ra­to­ra utrwa­lo­na zosta­je w dozna­niu czy­tel­ni­ka. Jak w jed­nym z wier­szy: „oto wytraw­ny obraz w któ­rym miesz­ka­ją stulecia/ cie­ni – kobie­ty zapo­mnia­ne przez wiatr męż­czyź­ni zwiastujący/ burzę” („oto wytraw­ny obraz”).

Jacek Pod­sia­dło napi­sał: „i ja pobie­głem w tę mgłę”. Krzysz­tof Scho­dow­ski: „(…) opu­ści­łem dom pełen mgły i ruszy­łem w podróż” („wypeł­nia poko­je”). To i my się wybierz­my. I koniecz­nie wyłącz­my na ten czas komór­ki – rzecz jasna te tele­fo­nicz­ne, nie te sza­re.