Ciało kobiety, które zamieszkuję

CIAŁO KOBIETY, KTÓRE ZAMIESZKUJĘ

To cia­ło kobie­ty, któ­re zamiesz­ku­ję, des­de don­de pod­nio­słam rękę, żeby dotknąć wło­sów na gło­wie Moj­że­sza, nagle poru­szy­łam się,
by prze­ni­co­wać łzy z całe­go dzie­ciń­stwa
ust zesztyw­nia­łych by utrzy­mać świat ochro­nić
mięk­kość naszych kan­tów naszej mądro­ści zasłon, des­de don­de spoj­rza­łam spod
rzęs żeby uwieść trzech, czte­rech hom­bres des­de don­de wyzna­czy­łam krę­te „S” roz­pu­sty
któ­re Kra­ty­los nazwał „wężem” a Adam nazwał „postrze­ga­niem prze­pły­wu”, des­de don­de zmę­czy­ło mnie [bycie opie­kun­ką
jak Tere­sa lub Dia­na
jak strach któ­re­go nie czu­ły doty­ka­jąc trę­do­wa­tych
nie­po­ka­la­ny­mi dłoń­mi, usta­mi
któ­ry­mi cało­wa­ły
ich bło­go­sła­wio­ne rany, des­de don­de zmy­wa­łam włók­na prze­sy­co­ne
sma­rem z warsz­ta­tu uni­wer­sal­ną rze­ką śli­ny des­de don­de wyda­la­łam z kro­pel­ka­mi krwi
poro­nio­ną zapłod­nio­ną psze­ni­cę bluszcz des­de don­de cała jestem polet­kiem obfi­to­ścią na któ­rej pasą się kozy

W tym wier­szu pró­bu­ję wyja­śnić doświad­cze­nie tego, czym jest speł­nia­nie ról spo­łecz­nych w cie­le kobie­ty. Wystę­pu­ją w nim bar­dzo dłu­gie stro­fy i wybo­ista inter­punk­cja, mają­ce odzwier­cie­dlać sza­leń­stwo i cha­os w jego ryt­mach, co wska­zu­je na spo­sób, w jaki kobie­ty czę­sto postrze­ga­no w dzie­jach. Wiersz pier­wot­nie powstał po hisz­pań­sku, po czym sama prze­tłu­ma­czy­łam go na angiel­ski. Na samym wstę­pie przy­znam, że chy­ba nie mogła­bym napi­sać po angiel­sku cze­goś nawet odle­gle zbli­żo­ne­go do tego tek­stu, a mimo to tłu­ma­czy­ło mi się go względ­nie bez­bo­le­śnie, za wyjąt­kiem słów „des­de don­de”, któ­re zna­czą po angiel­sku „from whe­re” lub „when­ce” („skąd”). Z jakie­goś powo­du angiel­skie odpo­wied­ni­ki nie odda­ją tego, co zna­czy dla mnie „des­de don­de” – w prze­ci­wień­stwie do „when­ce” te dwa sło­wa repre­zen­tu­ją dość niski rejestr języ­ka, lecz mają gar­dło­wy, trzew­ny rezo­nans, któ­re­go moim zda­niem „from whe­re” zupeł­nie nie wyka­zu­je. Gdy­bym mia­ła umiej­sco­wić „des­de don­de” w swo­im cie­le, to zna­la­zło­by się gdzieś na dnie żołąd­ka, pod­czas gdy „from whe­re” wycho­dzi­ło­by raczej z czo­ła. Jest jesz­cze kwe­stia tłu­ma­cze­nia przy­im­ków – mam teo­rię, że zupeł­nie ina­czej dzia­ła­ją one w róż­nych języ­kach. W nie­zwy­kle intym­ny i głę­bo­ki spo­sób ujaw­nia­ją, jak rze­czy są ze sobą zwią­za­ne w uni­wer­sum języ­ko­wym. Są jak zbli­że­nie kame­ry na daną kul­tu­rę aż do pozio­mu mikro­sko­po­we­go. A sko­ro cały wiersz bazu­je na spe­cy­ficz­nej rela­cji – rela­cji oso­by mówią­cej z jej cia­łem – zamknię­tej w tym drob­nym refre­nie, posta­no­wi­łam zosta­wić go w brzmie­niu hisz­pań­skim. To oszu­stwo – ten rodzaj oszu­stwa, na któ­re nigdy nie moż­na sobie pozwo­lić przy tłu­ma­cze­niu cudzych tek­stów. Kie­dy jed­nak w grę wcho­dzi wła­sny utwór, ma się peł­nię wła­dzy. Chy­ba. Ta odro­bi­na hisz­pań­skie­go jest tutaj jak bli­zna, świad­czą­ca o tym, przez co musiał przejść sam wiersz.

(prze­ło­żył Szy­mon Żuchow­ski)