Death is not the end

Śmierć – wie­my to za spra­wą Tade­usza Róże­wi­cza i jego wier­sza „Korek­ta” – „nie popra­wi w tym tek­ście ani linij­ki”. W tym, jak i każ­dym innym, dodaj­my na wszel­ki wypa­dek, albo­wiem „to nie życz­li­wa pani redak­tor­ka”. Mimo to śmierć uzna­wa­na jest za the­ma regium, temat kró­lew­ski, fre­kwen­cyj­nie jeden z naj­częst­szych i naj­waż­niej­szych tema­tów lite­rac­kich. Z kolei lite­ra­tu­ra jawi się jako uprzy­wi­le­jo­wa­ne forum kon­tak­tów mię­dzy zie­mią a zaświa­ta­mi, medium pozwa­la­ją­ce na wskrze­sze­nie rela­cji mię­dzy żywy­mi i umar­ły­mi, plat­for­ma umoż­li­wia­ją­ce dia­log mię­dzy ist­nie­niem a nie­ist­nie­niem.

W tym kon­tek­ście nie powin­no dzi­wić, że naj­więk­sze uzna­nie spo­śród osób, któ­re zna­la­zły się w mojej „Pra­cow­ni” – skąd­inąd zna­ko­mi­tych, z któ­ry­mi pra­ca była ogrom­ną przy­jem­no­ścią i fraj­dą – zdo­był Paweł Naj­ge­bau­er i jego Histo­rie z umie­ra­niem. Zgod­nie z tytu­łem pro­jekt Paw­ła kon­cen­tru­je się na opo­wie­ściach o róż­nych for­mach rela­cji mię­dzy świa­tem żywych a umar­łych, któ­rzy – o dzi­wo – oka­zu­ją się nad­zwy­czaj żywot­ni. Kre­ślo­ne przez Paw­ła histo­rie, wbrew powa­dze tema­tu, błysz­czą języ­ko­wym i sytu­acyj­nym dow­ci­pem, zaś ich autor mno­ży zarów­no upior­ne, jak i gro­te­sko­we zda­rze­nia, któ­rych przed­mio­tem jest to, co kul­tu­ro­wo wypie­ra­ne, ale i bio­lo­gicz­nie nie­uchron­ne. Ku pozy­tyw­ne­mu zasko­cze­niu czy­tel­ni­ka śmierć i śmiech na kar­tach tych histo­rii sąsia­du­ją obok sie­bie i żyją w przy­ja­znej sym­bio­zie.

Nie jest to może jesz­cze pro­jekt odpo­wied­nio wycy­ze­lo­wa­ny, języ­ko­wo i fabu­lar­nie dopiesz­czo­ny, ale prze­cież mowa tu o rze­czy work in pro­gress, książ­ce nie­ukoń­czo­nej, któ­ra jed­nak już teraz posia­da spo­ry arty­stycz­ny, ale i komer­cyj­ny (w dobrym tego sło­wa zna­cze­niu) poten­cjał. Trzy­mam zatem za Paw­ła kciu­ki i już teraz zapa­lam znicz za jego obec­ność, jeśli nie w histo­rii lite­ra­tu­ry, to przy­naj­mniej na listach best­sel­le­rów.

Tych świa­to­wych i zaświa­to­wych.

****

W jed­nym ze swych naj­więk­szych prze­bo­jów Nick Cave, w towa­rzy­stwie Kyle Mino­gue i Sha­ne­’a Mac­Go­wa­na z zespo­łu The Pogu­es, napo­mi­na­li nas, aby pamię­tać, że „śmierć to wca­le nie koniec”. Trze­ba przy­znać że Paweł Naj­ge­bau­er – mimo że nie dys­po­nu­je ana­lo­gicz­nym wspar­ciem, co autor Mor­der­czych bal­lad – opo­wia­da o tym rów­nie suge­styw­nie. „Róż­ne są śmier­ci rodza­je” – prze­ko­ny­wał z kolei Adam Mic­kie­wicz. Paweł Naj­ge­bau­er czy­ni dokład­nie to samo. Tyle tyl­ko, że w odróż­nie­niu od auto­ra Dzia­dów robi to nie­co zabaw­niej.