Historia jednego wiersza: Symboliczna twierdza („dublin”)

dublin

przy­szedł czas żeby szarp­nąć za stru­ny
naresz­cie ktoś powie­dział to na głos nazy­waj­my
rze­czy po imie­niu dwo­je ludzi
spo­tka­ło się nad morzem jeden trzy­ma
dru­gie­mu gło­wę nad wodą
ostat­nie sło­wa moje ser­ce
pocho­waj­cie w dubliń­skich dokach
inne ostat­nie sło­wa
pocho­waj­cie moje ser­ce dopie­ro
za tym dru­tem żylet­ko­wym
mrok wyła­zi na powierzch­nię naresz­cie ktoś
powie­dział to na głos nazy­waj­my rze­czy po imie­niu
w dubliń­skich dokach pra­cu­ją dźwi­gi
robot­nik z por­tu myśli o śmier­ci
a po zmia­nie dwa trzy piwa z wido­kiem na
wodę dziś zło­wiesz­czą jutro może czul­szą
nazy­waj­my rze­czy po imie­niu kosz­mar noc­ny
bliź­ni trzy­ma ci gło­wę nad wodą
odli­cza czas inny kosz­mar noc­ny
kra­jo­braz z wrzo­so­wi­skiem i dru­tem wszę­dzie drut
żylet­ko­wy wszę­dzie doni­kąd się nie prze­do­sta­niesz
uśmier­casz owcę ostrym kamie­niem
zosta­ją ci jesz­cze naresz­cie ktoś powie­dział to na głos
wol­ność myśli tań­ce ludo­we dwa trzy piwa z wido­kiem
przy­szedł czas morze nie oddy­cha ktoś
zosta­wił ci na drzwiach nie­na­wist­ną wia­do­mość

W książ­ce moż­na zna­leźć kil­ka wier­szy noszą­cych nazwy miejsc, w któ­rych nie znaj­do­wa­łem się w trak­cie ich pisa­nia. Zawsze ist­nia­ło wię­cej powo­dów, dla któ­rych dane miej­sce poja­wia­ło się w mojej pod­świa­do­mo­ści, pro­wa­dząc mnie w kon­kret­nym kie­run­ku. W przy­pad­ku wier­sza „dublin” pierw­szym impul­sem było roz­po­rzą­dze­nie dubliń­skie, ogra­ni­cza­ją­ce napływ przy­by­wa­ją­cych do Euro­py uchodź­ców. Mia­sto sta­ło się w pewien spo­sób sym­bo­licz­ną twier­dzą nasze­go kon­ty­nen­tu. (Muszę wspo­mnieć, że wier­sze te napi­sa­łem w 2016 i 2017 roku, czy­li w cza­sie, gdy nastro­je anty­imi­granc­kie w Euro­pie się­gnę­ły zeni­tu.) Kon­tra­stu­ję je z Dubli­nem jako miej­scem w pew­nym sen­sie idyl­licz­nym – jest tu port, robot­nik por­to­wy piją­cy piwo. Melan­cho­lia dosię­ga nawet tam, na pew­no, lecz jest róż­ni­ca pomię­dzy melan­cho­lią a roz­pa­czą.

Kolej­nym ele­men­tem tego wier­sza jest reto­ry­ka ruchu anty­imi­gra­cyj­ne­go, któ­ry zwra­ca się prze­ciw­ko same­mu sobie. Jeśli kła­dzie on nacisk na „mówie­nie o rze­czach taki­mi, jaki­mi są”, ja pró­bu­ję bawić się tą reto­ry­ką i łączę ją z peł­ną bru­tal­no­ści rze­czy­wi­sto­ścią uchodź­ców, czę­sto zmu­szo­nych do ukry­wa­nia się, pogu­bio­nych, bez miej­sca, do któ­re­go mogli­by się udać.

Cho­ciaż jest to jeden z naj­bar­dziej bez­po­śred­nich wier­szy w książ­ce, przez mno­gość nie­ła­twych w uchwy­ce­niu per­spek­tyw może wydać się cha­otycz­ny.