Julia Fiedorczuk o książkach Laury Riding

Lau­ra Riding, a potem Lau­ra (Riding) Jack­son, to autor­ka, któ­ra całe życie poświę­ci­ła bada­niom nad języ­kiem i jego miej­scem w ludz­kim świe­cie ducho­wym. Naj­pierw robi­ła to jako poet­ka, two­rząc, nie­ja­ko przy oka­zji, jeden z naj­bar­dziej ory­gi­nal­nych idio­mów anglo­ame­ry­kań­skie­go moder­ni­zmu. W latach czter­dzie­stych, zawie­dzio­na poezją, uzna­ła, że potrzeb­ny jest namysł nad samy­mi fun­da­men­ta­mi języ­ka, jako że ludz­kie związ­ki ze sło­wa­mi ule­gły dege­ne­ra­cji, co dopro­wa­dzi­ło ludz­kość na kra­wędź egzy­sten­cjal­nej kata­stro­fy – jed­nym z prze­ja­wów tej kata­stro­fy była, zda­niem (Riding) Jack­son, dru­ga woj­na świa­to­wa. Odpor­na na inte­lek­tu­al­ne mody i mor­der­czo pra­co­wi­ta (Riding) Jack­son spę­dzi­ła ostat­nie pół­wie­cze swo­je­go życia pra­cu­jąc, wraz ze swo­im dru­gim mężem Schuy­le­rem B. Jack­so­nem, nad nowym słow­ni­kiem języ­ka angiel­skie­go, któ­ry przy­wró­cił­by sło­wom ich natu­ral­ne związ­ki z rze­czy­wi­sto­ścią. Nie­ste­ty, ten monu­men­tal­ny pro­jekt nigdy nie został do koń­ca zre­ali­zo­wa­ny: z cza­sów tych zosta­ły jed­nak tysią­ce stron nota­tek, w któ­rych autor­ka nie­stru­dze­nie tłu­ma­czy­ła, dla­cze­go aktu­al­ny kie­ru­nek roz­wo­ju ludz­kiej myśli ska­za­ny jest na nie­po­wo­dze­nie. Ta część twór­czość (Riding) Jack­son dopie­ro w tej chwi­li stop­nio­wo uka­zu­je się dru­kiem.

Twór­czość (Riding) Jack­son doty­ka wszyst­kich naj­waż­niej­szych dyle­ma­tów ludz­kich. Choć nie chcia­ła być nazy­wa­na femi­nist­ką, w swo­im pisar­stwie prze­świe­tli­ła pro­blem rela­cji pomię­dzy płcia­mi z nie­spo­ty­ka­ną wcze­śniej jasno­ścią, dia­gno­zu­jąc, iż tyl­ko odzy­ska­nie kobie­co­ści jako war­to­ści pozy­tyw­nej i koniecz­nej może przy­wró­cić świa­tu rów­no­wa­gę ducho­wą. Cho­ciaż nie uży­wa­ła sło­wa eko­lo­gia, w jej książ­kach, a tak­że w jej nie­zwy­kle skrom­nym sty­lu życia moż­na bez tru­du dostrzec głę­bo­ką świa­do­mość związ­ków pomię­dzy isto­ta­mi ludz­ki­mi, a ich mate­rial­nym oto­cze­niem.

Kry­ty­cy czę­sto wyra­ża­ją opi­nię, że pisar­stwo (Riding) Jack­son jest bar­dzo trud­ne. To praw­da: inte­lek­tu­al­ny rygor jej języ­ka wyma­ga cza­sem od czy­tel­ni­ków duże­go wysił­ku. War­to jed­nak pod­jąć ten wysi­łek: nagro­dą jest mądrość.