recenzje / KOMENTARZE

Kalcyt i multa

Aleksandra Byrska

Autorski komentarz Aleksandry Byrskiej, laureatki 16. edycji Połowu poetyckiego.

Biuro Literackie

Chcę, by poezja była jak kre­da – pro­dukt nawar­stwia­nia i ewo­lu­cji w cza­sie, zosta­wia­ją­cy trwa­ły, sprosz­ko­wa­ny osad – ślad obec­no­ści, któ­ry uwie­ra, bru­dzi, dra­pie w gar­dle. Bo wier­sze prze­cież słu­żą do zmian per­spek­ty­wy, do tego, żeby nie było zbyt miło. Wła­ści­wo­ścią kre­dy jest to, że gdy się jej uży­wa, wci­ska się wszę­dzie – zosta­je pod paznok­cia­mi, na ubra­niach, jej dro­bi­ny osia­da­ją w płu­cach. Sło­wa podob­nie mogą osa­dzać się gdzieś w kory­ta­rzach mózgu i dra­pać, oby dra­pa­ły.

Kal­cyt nie­sie w sobie histo­rię ewo­lu­cji zie­mi, jest pier­wot­ny i star­szy niż ludz­ki język, a jed­nak może­my trzy­mać go w dło­ni. Skła­da się z ciał istot żywych – roślin, papro­ci, amo­ni­tów. Wiersz to osad powsta­ły w ewo­lu­cji języ­ka – osad roz­mów, lek­tur, zasły­szeń, dziw­nych użyć w prze­strze­ni publicz­nej. Skła­da się z ciał innych tek­stów, nawar­stwia nowe zna­cze­nia.

Chcę, by poezja była jak ściół­ka, jak kom­post – by kieł­ko­wa­ło z niej nowe i nie­prze­wi­dy­wal­ne. Mul­ta. To sło­wo w espe­ran­to zna­czy „licz­ny”, „mno­gi”, ale w języ­ku fiń­skim to „ściół­ka”, „gle­ba”, a po łaci­nie – „grzyw­na”, „kara pie­nięż­na”. Wie­lość, któ­ra wciąż two­rzy nowe, nie­ustan­nie się prze­kształ­ca. Ale grzyw­na też ma tu sens. Napi­sa­nie wier­sza jest bowiem jak wysta­wie­nie świa­tu rachun­ku, przy­po­mnie­nie o zadłu­że­niu. O tym są też moje wier­sze. O odpo­wie­dzial­no­ści wobec dzie­ci, zwie­rząt, roślin, wobec nas samych wza­jem­nie. O zadłu­że­niu emo­cjo­nal­nym, kli­ma­tycz­nym, spo­łecz­nym, nawet tym języ­ko­wym. I jest to moja for­ma czę­ścio­wej spła­ty.

Ściół­kuj­my więc, nawar­stwiaj­my, kieł­kuj­my – skó­rą, sier­ścią, liściem i sło­wem.

O autorze

Aleksandra Byrska

Urodzona w 1990 roku w Krakowie. Absolwentka filologii polskiej i krytyki literackiej na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz logopedii na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Krytyczka, bibliotekarka, poetka. Przygotowuje rozprawę doktorską na temat intymności i skandalu w prozie polskiej po 2010 roku. Wiersze publikowała w „Małym Formacie”, „Wakacie”, „Salt Hill Journal” i „La Piccioletta Barca”. Mieszka w Myślenicach.

Powiązania