recenzje / KOMENTARZE

Komentarz autorski do dystopii Imperium Dzieci

Marta Sokołowska

Autorski komentarz Marty Sokołowskiej w ramach cyklu „Powieść w drodze”, towarzyszący premierze książki Imperium Dzieci, która ukazuje się w Biurze Literackim 12 lipca 2021 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Wyobra­zi­łam sobie epo­kę marzy­cie­li tęsk­nią­cych za dobrem, spra­wie­dli­wo­ścią i rado­ścią.

Poszu­ki­wa­łam abso­lut­nie dobre­go czło­wie­ka. Przy­glą­da­łam się wysił­ko­wi doro­słych na rzecz rato­wa­nia samych sie­bie – ludzi oca­la­łych od smut­ku, stra­chu i cier­pie­nia. Wyobra­zi­łam sobie rze­czy­wi­stość, w któ­rej isto­tą czło­wie­czeń­stwa jest nie wal­ka o prze­trwa­nie gatun­ku, ale bez­względ­na tro­ska o to, co naj­de­li­kat­niej­sze w czło­wie­ku i wokół nie­go.

To odwiecz­ne marze­nie ludz­ko­ści o dosko­na­łym szczę­ściu wiel­kiej wspól­no­ty kon­fron­tu­ję z doświad­cze­niem jed­nost­ki. Powsta­je napię­cie mię­dzy uto­pij­ną wizją spo­łe­czeń­stwa wol­ne­go od bólu a ceną, jaką pła­ci oso­ba wtło­czo­na do fana­tycz­nej gru­py.

Zada­ję pyta­nie o gra­ni­ce tyra­nii i o język, któ­rym posłu­gu­je się wła­dza. Chcia­łam uchwy­cić moment, gdy reżim zamie­nia się w oko przy­glą­da­ją­ce się wła­sne­mu upad­ko­wi. A może tyl­ko kry­zy­so­wi, z któ­re­go wycho­dzi jesz­cze sil­niej­szy?

Napi­sa­łam zatem dys­to­pię Impe­rium Dzie­ci, żeby zde­rzyć się z fan­ta­zją o ide­al­nym świe­cie. Jed­no­cze­śnie zało­ży­łam, że fun­da­men­tem ide­al­ne­go świa­ta jest ide­al­ne dzie­ciń­stwo.

Dzie­ciń­stwo to okres wspól­ny wszyst­kim ludziom. Z cza­sem jego obraz zama­zu­je się (lub rady­ka­li­zu­je): z jed­nej stro­ny może oka­zać się idyl­licz­nym, roman­tycz­nym, pięk­nym obraz­kiem, z dru­giej – kosz­ma­rem peł­nym nad­użyć ze stro­ny sil­niej­szych. Nie­zli­czo­ne tek­sty kul­tu­ry powsta­ją prze­cież jako roz­li­cze­nie się z domem rodzin­nym, rodzi­ca­mi i z wła­sną pamię­cią. Towa­rzy­szy temu potrze­ba wysta­wie­nia rachun­ku boha­te­rom dora­sta­nia oraz poże­gna­nia się z miej­sca­mi – świad­ka­mi ini­cja­cji. Czas ten repre­zen­tu­ją marze­nia na trwa­łe sprzę­żo­ne z tęsk­no­tą.

W Impe­rium Dzie­ci pró­bu­ję zbli­żyć do sie­bie bez­względ­ne dąże­nie do dosko­na­ło­ści z nostal­gią cza­su dzie­ciń­stwa. Jestem świa­do­ma para­dok­su, bo mimo że abso­lut­ne dobro i cał­ko­wi­ta wol­ność są war­to­ścia­mi nie­osią­gal­ny­mi, to jed­nak ludzie nie potra­fią wyzbyć się pra­gnie­nia ich doświad­cza­nia. Dążą do trans­gre­sji, cza­sem za naj­wyż­szą cenę.

Obco­wa­nie ze sztu­ką to przy­jem­ność wła­snej inter­pre­ta­cji, dla­te­go czy­tel­nicz­kom i czy­tel­ni­kom pozo­sta­wiam moż­li­wość odczy­ta­nia mojej dys­to­pii po swo­je­mu.

Jeśli dla kogoś powieść będzie gło­sem w spra­wie zanie­dba­nych i krzyw­dzo­nych dzie­ci – wspa­nia­le. Jeśli ktoś odbie­rze powieść jako stu­dium umie­ra­nia, w A‑Carycy zoba­czy kostu­chę zna­czą­cą iksem ludzi ska­za­nych na śmierć, a w miesz­kań­cach Mia­sta Dzie­ci – bez­rad­ne wobec jej poczy­nań ofia­ry – genial­nie. Jestem otwar­ta na każ­dą for­mę odczy­ta­nia dys­to­pii.

Zapra­szam wszyst­kich do Impe­rium Dzie­ci.

O autorze

Marta Sokołowska

Laureatka Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO, projektu wydawniczego Biura Literackiego „Pierwsza książka prozą” oraz konkursu „Dramat!” organizowanego przez Dwutygodnik i Teatr IMKA; dwukrotna finalistka konkursu Metafory Rzeczywistości poświęconego polskiej dramaturgii współczesnej, trzykrotna stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, półfinalistka Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Autorka scenariusza i reżyserka filmu dokumentalnego, dramatów teatralnych oraz słuchowisk. Jej teksty zostały przetłumaczone na języki: angielski, rosyjski, niemiecki, białoruski i gruziński.

Powiązania

Śmierć jako siła napędowa twórczości

debaty / ankiety i podsumowania Marta Sokołowska

Odpo­wie­dzi Mar­ty Soko­łow­skiej na pyta­nia Tade­usza Sław­ka w „Kwe­stio­na­riu­szu 2022”.

Więcej

Imperium Dzieci

nagrania / stacja Literatura Marta Sokołowska

Czy­ta­nie z książ­ki Impe­rium Dzie­ci z udzia­łem Mar­ty Soko­łow­skiej w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 26.

Więcej

Rozmowy na torach: odcinek 2 Marta Sokołowska

nagrania / stacja Literatura Antonina Tosiek Jakub Skurtys Marta Sokołowska

Dru­gi odci­nek z cyklu „Roz­mo­wy na torach” w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 26.

Więcej

Książki z Biura: Odcinek 12 Imperium Dzieci

nagrania / między wierszami Marta Sokołowska

Dwu­na­sty odci­nek cyklu Książ­ki z Biu­ra. Nagra­nie zre­ali­zo­wa­no w ramach pro­jek­tu Kar­to­te­ka 25.

Więcej

Imperium Dzieci to cały świat

wywiady / o książce Aleksandra Byrska Marta Sokołowska

Roz­mo­wa Alek­san­dry Byr­skiej z Mar­tą Soko­łow­ską, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Impe­rium Dzie­ci, któ­ra uka­zu­je się w Biu­rze Lite­rac­kim 12 lip­ca 2021 roku.

Więcej

Imperium dzieci

utwory / zapowiedzi książek Marta Sokołowska

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Mar­ty Soko­łow­skiej Impe­rium Dzie­ci, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 28 czerw­ca 2021 roku.

Więcej

Imperium Dzieci

nagrania / stacja Literatura Marta Sokołowska

Czy­ta­nie z książ­ki Impe­rium Dzie­ci z udzia­łem Mar­ty Soko­łow­skiej w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 26.

Więcej

Rozmowy na torach: odcinek 2 Marta Sokołowska

nagrania / stacja Literatura Antonina Tosiek Jakub Skurtys Marta Sokołowska

Dru­gi odci­nek z cyklu „Roz­mo­wy na torach” w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 26.

Więcej

Książki z Biura: Odcinek 12 Imperium Dzieci

nagrania / między wierszami Marta Sokołowska

Dwu­na­sty odci­nek cyklu Książ­ki z Biu­ra. Nagra­nie zre­ali­zo­wa­no w ramach pro­jek­tu Kar­to­te­ka 25.

Więcej

Lęk w kolorze złotym

recenzje / ESEJE Filip Łobodziński

Recen­zja Fili­pa Łobo­dziń­skie­go towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Mar­ty Soko­łow­skiej Impe­rium Dzie­ci, któ­ra uka­zu­je się w Biu­rze Lite­rac­kim 12 lip­ca 2021 roku.

Więcej

Imperium Dzieci to cały świat

wywiady / o książce Aleksandra Byrska Marta Sokołowska

Roz­mo­wa Alek­san­dry Byr­skiej z Mar­tą Soko­łow­ską, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Impe­rium Dzie­ci, któ­ra uka­zu­je się w Biu­rze Lite­rac­kim 12 lip­ca 2021 roku.

Więcej

Imperium dzieci

utwory / zapowiedzi książek Marta Sokołowska

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Mar­ty Soko­łow­skiej Impe­rium Dzie­ci, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 28 czerw­ca 2021 roku.

Więcej

Lęk w kolorze złotym

recenzje / ESEJE Filip Łobodziński

Recen­zja Fili­pa Łobo­dziń­skie­go towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Mar­ty Soko­łow­skiej Impe­rium Dzie­ci, któ­ra uka­zu­je się w Biu­rze Lite­rac­kim 12 lip­ca 2021 roku.

Więcej

Imperium Dzieci to cały świat

wywiady / o książce Aleksandra Byrska Marta Sokołowska

Roz­mo­wa Alek­san­dry Byr­skiej z Mar­tą Soko­łow­ską, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Impe­rium Dzie­ci, któ­ra uka­zu­je się w Biu­rze Lite­rac­kim 12 lip­ca 2021 roku.

Więcej