Książka do polecenia

Gej, któ­re­go kocha Ame­ry­ka. Wykła­da w Prin­ce­ton, a oprócz kil­ku­na­stu powie­ści i bio­gra­fii (m.in. Gene­ta i Rim­bau­da) ma na kon­cie prak­tycz­ny prze­wod­nik Radość gejow­skie­go sek­su . W Pol­sce Edmund Whi­te jest wła­ści­wie nie­zna­ny. Zuch (przeł. Jerzy Jar­nie­wicz, Biu­ro Lite­rac­kie) to pierw­sza z cyklu auto­bio­gra­ficz­nych powie­ści two­rzą­cych pano­ra­mę gejow­skie­go życia na tle prze­mian oby­cza­jo­wych w Ame­ry­ce od lat 50. do 80. Jesz­cze w tym roku w BL uka­żą się kolej­ne powie­ści Whi­te­’a – debiu­tanc­ka Zapo­mi­na­nie Ele­ny i Hotel de Dre­am. Boha­ter Zucha to nasto­la­tek, któ­ry od gry w kosza woli czy­tać Bal­za­ka i Pro­usta, co, do cza­su, nie­spe­cjal­nie prze­szka­dza jego roz­wie­dzio­nym rodzi­com – ojcu, zamoż­ne­mu biz­nes­me­no­wi, super­sam­co­wi cenią­ce­mu sobie luk­sus i zmy­sło­we przy­jem­no­ści, i mat­ce, któ­ra nie przyj­mu­jąc do wia­do­mo­ści zepchnię­cia ze spo­łecz­ne­go par­na­su, rzu­ca się w kolej­ne roman­se z coraz to młod­szy­mi part­ne­ra­mi, a syna trak­tu­je jak przy­ja­ciół­kę, któ­rej moż­na wypła­kać się na ramie­niu. Boha­ter zda­je sobie spra­wę, że woli chłop­ców, marzy o tym, by zaopie­ko­wał się nim jakiś star­szy przy­stoj­ny facet i – przede wszyst­kim – na myślach nie zamie­rza poprze­stać. Daje się uwieść dwu­na­sto­let­nie­mu (!) syno­wi zna­jo­mych rodzi­ców, idzie na sek­su­al­ny trój­ką­cik ze swo­im nauczy­cie­lem i jego żoną, miesz­czu­cha­mi, któ­rzy marzą o jakiejś god­nej bohe­my trans­gre­syj­ce. W koń­cu robi dobrze inne­mu nauczy­cie­lo­wi, na któ­re­go następ­nie dono­si – wszyst­ko po to, by pod­bu­do­wać swo­je rodzą­ce się gejow­skie ego prze­ko­na­niem, że tak jak Rim­baud potra­fi uwieść i porzu­cić męż­czy­znę. Zuch zachwy­cił ponoć Vla­di­mi­ra Nabo­ko­va. Nic dziw­ne­go, bo bli­ska musia­ła mu się wydać książ­ka żeru­ją­ca na pamię­ci zmy­sło­we­go szcze­gó­łu, a jed­no­cze­śnie osten­ta­cyj­nie lite­rac­ka, pul­su­ją­ca życiem i marzy­ciel­ska. To nie tyl­ko histo­ria eman­cy­pa­cyj­na, ale też opo­wieść odcza­ro­wu­ją­ca zaka­za­ną ero­ty­kę, któ­ra, posta­wio­na poza kon­tek­stem „dobra i zła”, oka­zu­je się bli­ska, zro­zu­mia­ła, ludz­ka, sta­jąc się w dodat­ku źró­dłem nie­zwy­kłej pisar­skiej wyobraź­ni. Gdy­by Loli­ta była mło­dym gejem i chcia­ła zdra­dzić nam, co myśli, może napi­sa­ła­by książ­kę przy­po­mi­na­ją­cą Zucha.