Legenda do mapy, czyli autokomentarz do poematu „Modrzewiowe korony”
Bianka Rolando
Autorski komentarz Bianki Rolando do wiersza „Modrzewiowe korony” z książki Modrzewiowe korony, wydanej nakładem Biura Literackiego 10 listopada 2010 roku.
Ideogram poematu. Cztery romby. W grece romb oznaczał „obracający się”, mamy więc do czynienia z geometrią „poruszoną”. Figury symbolizują cztery części książki: „Skolion”, „Check in blanco”, „Tartaki” i „Appendix”, jak również cztery strony świata oraz cztery postacie występujące w pierwszej części poematu.
Skolion (st. gr., skośny). Technika śpiewania w dowolnym porządku po skosie przez gości wieczerzy z towarzyszeniem liry.
Modrzew. Modrzewiowe wierzchołki mają tendencję do pochylania się ku dołowi. Zwiędłe korony. Modrzew traci miękkie igliwie na zimę. Drewno modrzewiowe jako jedyne nie gnije w wodzie morskiej, dlatego używane było do budowy statków i podpór pod drewniane mosty. Modrzewiowe podpory wytrzymują dłużej niż same mosty.
Zielony pokój. Potoczne określenie używane przez surferów, opisujące sytuację, gdy surferujący jest we wnętrzu fali.
Niwchowie. Lud zamieszkujący wschód Rosji, wierzący, że ludzie powstali przez nacięcia pni modrzewiowych drzew na różnych głębokościach, które wykonywał Bóg. Z tych nacięć wypłynęła żywica, z której ukształtowali się przodkowie. Ponieważ ich mitologia była silnie związana z kultem modrzewia, zainteresowałam się nimi szczegółowo. Szamani z ludu Niwchów musieli inicjacyjnie przejść przez zaświaty, przez „świat dolny”, wyśpiewując historie zmarłych, naśladując po kolei głosy dzieci, mężczyzn i kobiet. Śpiewali ich głosami. Potem mógł się im przyśnić duch, który zaprowadzał do miejsca, gdzie rósł najwyższy modrzew (i uwaga w jego koronach!), gdzie rosły lusterka i dzwoneczki. Należało je zebrać i nie zgubić po drodze, gdyż były cenne, posiadały przedziwne właściwości, były żywe i potrafiły kłamać. Mitologię i wierzenia Niwchów odkryłam, gdy książka była już prawie skończona. Przywołuję ich w zielonym poemacie. Warto zaznaczyć, że Niwchowie zachowali jeszcze tradycję języka niwchijskiego. Jest to język bez ustalonej przynależności, jako jeden z nielicznych na świecie.
Pasternak. Na Wschodzie symbolizuje możliwość częściowego przemienienia się lub całkowitą przemianę. Dziki pasternak rośnie w miedzach, w rowach, na łąkach, na śmietniskach, korzenie są jadalne, kwiaty biało-żółte, płatki korony zaokrąglone.
W modrzewiowe lasy najlepiej zabrać zepsute kompasy, właściwie działające będą nieużyteczne.
O autorze
Bianka Rolando
Urodzona w 1979 w Warszawie. Pisarka i artystka sztuk wizualnych. Absolwentka poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Laureatka Medalu Młodej Sztuki w dziedzinie literatury (2008) i Nagrody Kazimiery Iłłakowiczówny za najlepszy debiut poetycki (2009). Mieszka w Poznaniu.