Marta Podgórnik o wyborze wierszy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Kry­ty­ka współ­cze­sna Jej, od kon­ser­wa­tyw­nej, poprzez socja­li­stycz­ną, po nie­za­leż­ną, wie­lo­ma gło­sa­mi wyda­ła wspól­ny wyrok: „dyle­tanc­kie haf­ciar­stwo rymów”, „mistrzy­ni bibe­le­tów”, „por­ce­la­no­wa figu­ryn­ka z eta­żer­ki”, „wier­sze do sztam­bu­cha”, „do zawi­ja­nia kar­mel­ków”. Obie­go­wa opi­nia tra­fi­ła do pod­ręcz­ni­ków, wie­lo­krot­nie prze­pi­sy­wa­na – do czy­tel­ni­czej pod­świa­do­mo­ści. Bro­ni­li Jej Lechoń, Tuwim, Żerom­ski, Boy-Żeleń­ski, wresz­cie Sło­nim­ski, któ­ry opa­trzył wstę­pem pierw­sze bodaj­że wyda­nie Jej wier­szy zebra­nych z 1954 roku. Komu wie­rzyć? Naj­le­piej raz jesz­cze podejść do lek­tu­ry Jej wier­szy, któ­rych 44 mia­łam honor dla Pań­stwa wybrać, spo­śród tych może nie­co mniej zna­nych, a zatem mniej nazna­czo­nych styg­ma­tem „wier­szy do krę­ce­nia papi­lo­tów przy ran­nej toa­le­cie”. Prze­ko­na­cie się, że ta rze­ko­ma poet­ka miło­ści w cią­głej miło­snej opre­sji była zara­zem poet­ką śmier­ci, poet­ką woj­ny, cho­ro­by i lęku, poet­ką swo­jej nie­ła­twej epo­ki, wybrzmie­wa­ją­cej w Jej wier­szach zło­wiesz­czo i jeże­li pięk­nie, to z sze­re­giem widm, z wid­mem roz­kła­du na cze­le, w tle. Że wie­lu ma wciąż Jej pisa­nie za sta­re koron­ki? Widać zapo­mnie­li, jak czę­sto te cha­dza­ją w parze z arsze­ni­kiem.