recenzje / KOMENTARZE

Historia jednego wiersza: nad sadzawką w parku

Charlotte Van den Broeck

Autorska impresja Charlotte van den Broeck, towarzysząca premierze książki Rozcierki z ziemi w tłumaczeniu Olgi Niziołek, wydanej w Biurze Literackim 12 czerwca 2023 roku.

Biuro Literackie

nad sadzawką w parku

dwa żół­wie czer­wo­no­li­ce
kto je zosta­wił przy par­ko­wej sadzaw­ce

w sło­necz­nym miej­scu sami­ca
gro­ma­dzi cie­pło w cie­le
chęt­na wygi­na i napi­na
powierzch­nię skó­ry do świa­tła

kawa­łek dalej samiec wle­cze się
z nabrzmia­łym pod­gar­dlem wydę­tym
od łupu z roba­ka i rośli­ny wod­nej
zwra­ca na sie­bie uwa­gę

ona poka­zu­je mu jaskra­wo­czer­wo­ną pla­mę
w fał­dzie skó­ry w szyi jej ozna­ko­wa­nie tu
zaczy­na się zbli­że­nie

rusza powol­nym kro­kiem
jej klo­aka koły­sze się
pod uno­szą­cym się brze­giem pan­ce­rza

oko­licz­no­ści dyk­tu­ją wzrok sam­ca
bo jest maj

a park wokół sadzaw­ki gęsto zarósł
prze­tacz­nik kwit­nie nie­bie­sko dział­ki kie­li­cha
roz­chy­la­ją się dla zaląż­ka owo­cu

patrz na nią
z tego same­go gatun­ku
egzo­tycz­na

pod płat­ka­mi kwia­tów bar­wy lila­róż napię­te
nie­bie­sko żył­ko­wa­ne figlar­ne żół­wie bio­dra
drżą­ce kro­ple rosy na liściu pod kwia­tem

samiec podą­ża
sta­now­czo i zuchwa­le nie nie poty­ka się
o pędy korze­ni wąkro­ty

pogu­bio­ny idzie zako­sa­mi za żół­ty­mi
linia­mi na jej pupie łyd­kach kokie­te­ryj­ne
koły­sa­nie klo­aki jest ewi­dent­nym
zapro­sze­niem by za nią podą­żać

obok obraz­ków
przez roz­ple­nio­ny tata­rak
mię­dzy kol­ba­mi żół­ta­wo-zie­lo­ny
i wypro­sto­wa­ny pod­cho­dzi

bli­żej i bli­żej

mając się na bacz­no­ści
kie­ro­wa­na prze­czu­ciem
bo gdy się sły­szy kro­ki
to zawsze naj­le­piej jed­nak
sami­ca patrzy za sie­bie

samiec myśli: patrzy
to chce
uzna­je że ma peł­ne
pra­wo teraz to on obna­ża
jaskra­wo­czer­wo­ną pul­su­ją­cą pla­mę na szyi

zawie­sze­nie

tu zaczy­na się taniec godo­wy
tutaj on wycią­ga pazu­ry

przed­nia łapa
ryje
powo­li

w pia­chu kre­chy
prze­cho­dzą drże­nia­mi przez jej szy­ję
– pla­ma sta­je się
czer­wień­sza peł­niej­sza głęb­sza

– wstyd
każe jej odsko­czyć z gór­ki z
pochy­łe­go brze­gu do wody

jak­by to coś pie­czę­to­wa­ło
samiec nur­ku­je za nią
na dno sadzaw­ki

nie­co przy­ha­mo­wa­ny
przez cię­żar sko­ru­py

pod­czas gdy ona pły­wa w krę­tym tań­cu
zwrot­na lawi­ru­ją­ca
szu­ka­ją­ca uciecz­ki

aż przy któ­rymś zwro­cie on
ostro popchnie ją pyskiem
dosię­gnie tyłu sko­ru­py – au

samiec wyko­rzy­stu­je ból
i znów wycią­ga przed­nie łapy
napi­na świerz­bią­ce pazu­ry

leciut­ki elek­trycz­ny trze­pot
skrzy­deł waż­ki całe jej cia­ło
mro­wi i nabrzmie­wa

zanim osłab­nie musi
zdo­łać ode­pchnąć od sie­bie
jego łapy a może płe­twy czy pió­ra

ale on znów chwy­ta ją
pazu­ra­mi chwy­ta jej gar­dło teraz
skro­bie i skro­bie

ona z całych sił wykrę­ca się od piesz­czo­ty
kto nie chce widzieć
być może myśli teraz o obję­ciach

pod­czas gdy jego pazu­ry wbi­ja­ją się głę­biej
w jej skó­rę jej pachy pod brzeg sko­ru­py

i bez jej woli
coś w niej zaczy­na migo­tać
zatru­ta roz­kosz na chwi­lę

pusz­cza napię­cie
w tyl­nych łapach

a jego sko­ru­pa wali gwał­tow­nie
o jej pupę samiec pró­bu­je
wtar­gnąć do środ­ka

pod­brzu­sze nabrzmie­wa
wybrzu­sza się czar­ne i ser­co­wa­te
przy­ro­dze­nie mon­stru­al­na wypu­kłość

cią­gnie dol­ną część cia­ła w dół
jak­by sta­wał pro­sto
na dwóch nogach tak

szyb­ko poru­sza się na niej
choć ona sta­wia opór

wypu­kłość ude­rza znów i to moc­niej
o jej sko­ru­pę zadar­tą
przez łasko­ta­nie przez siłę

z jaką samiec się do niej przy­ci­ska
czar­ny nabrzmia­ły śli­mak coraz cel­niej
wyma­chu­je z tyłu

ona w ostat­nim akcie obro­ny kur­czy się
żeby nie robić otwo­ru żeby się w sobie
scho­wać ale ach samiec popy­cha

i się obi­ja i tym razem czło­nek
wgry­za się w nią i zasy­sa

pie­cze im bar­dziej ona się sza­mo­ce
tym głę­biej on się w nią wdzie­ra śli­mak

to śru­ba
to szty­let jak dłu­go

trwa­ją minu­ty do utra­ty odde­chu
potrwa­ją póki cię nie puści


Jed­nym z moich ulu­bio­nych wier­szy w tomie jest „nad sadzaw­ką w par­ku”. Myślę, że dość dobrze obra­zu­je on napię­cia, na któ­rych w spo­sób szcze­gól­ny chcia­łam się sku­pić w Roz­cier­kach z ziemi. W tym dłu­gim, nar­ra­cyj­nym poema­cie dwa żół­wie czer­wo­no­li­ce (samiec i sami­ca) spo­ty­ka­ją się w miej­scu, któ­re zda­je się czymś na kształt locus amo­enus. Oczy­wi­ście gatu­nek ten nie wystę­pu­je natu­ral­nie w śro­do­wi­sku par­ków miej­skich i jeśli tra­fia tam, to dla­te­go, że nudzi się ludziom, któ­rzy trzy­ma­ją egzo­tycz­ne żół­wie w domo­wych akwa­riach, a potem wyrzu­ca­ją. Samiec i sami­ca żół­wia anga­żu­ją się w coś, co wyda­je się począt­kiem rytu­ału godo­we­go, ale sce­na przy­bie­ra mrocz­ny cha­rak­ter, a poprzez antro­po­mor­fi­za­cję żół­wi rodzi pyta­nia o kwe­stie takie jak zgo­da, ero­tyzm czy prze­moc sek­su­al­na.

 

belka_2

O autorze

Charlotte Van den Broeck

Urodzona w 1991 roku w Turnhout. Belgijska poetka i pisarka, absolwentka studiów z zakresu literatury angielskiej i niemieckiej oraz dramatopisarstwa. Debiutowała w 2015 roku tomikiem Kameleon, za który otrzymała nagrodę Herman De Coninck Debuutprijs. Dwa lata później ukazał się Nachtroer, nominowany do nagrody VSB Poëzieprijs. W 2019 roku autorka opublikowała Waagstukken – eseje poświęcone architektom, którzy popełnili samobójstwo w zaprojektowanych przez siebie budynkach lub z ich powodu. W 2021 roku ukazał się tomik Aarduitwrijvingen, inspirowany interdyscyplinarnym projektem, który autorka prowadziła z artystką audiowizualną Janą Coorevits. W swoich performatywnych występach Charlotte van den Broeck poszukuje sposobu na wyrażenie „wymawialności”, cielesności poezji. Jej teksty były tłumaczone na niemiecki, francuski, hiszpański, afrikaans, serbski, angielski i polski.

Powiązania

Nowy europejski kanon literacki: Rozcierki z ziemi, Moja mama wie, co się wyprawia w miastach, Real

nagrania / transPort Literacki Różni autorzy

Spo­tka­nie z udzia­łem Char­lot­te Van Den Bro­eck, Rad­mi­li Petro­vić, Jana Škro­ba oraz Grze­go­rza Jan­ko­wi­cza w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 28. Muzy­ka Resi­na.

Więcej

Od tego nie ma ucieczki

wywiady / o książce Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Roz­mo­wa Olgi Nizio­łek z Char­lot­te van den Bro­eck, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Roz­cier­ki z zie­mi Char­lot­te van den Bro­eck w tłu­ma­cze­niu Olgi Nizio­łek, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 12 czerw­ca 2023 roku.

Więcej

Zwrócenie się do ciała

debaty / ankiety i podsumowania Charlotte Van den Broeck

Głos Char­lot­te van den Bro­eck w deba­cie „Czy pró­bu­jesz zmie­nić świat swo­im pisa­niem?”.

Więcej

Rozcierki z ziemi (2)

utwory / zapowiedzi książek Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę Roz­cier­ki z zie­mi Char­lot­te Van den Bro­eck w tłu­ma­cze­niu Olgi Nizio­łek, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 12 czerw­ca 2023 roku.

Więcej

Rozcierki z ziemi

utwory / zapowiedzi książek Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę Roz­cier­ki z zie­mi Char­lot­te van den Bro­eck w tłu­ma­cze­niu Olgi Nizio­łek, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 12 czerw­ca 2023 roku.

Więcej

Pralnia De Netezon

utwory / premiery w sieci Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Pre­mie­ro­we wier­sze Char­lot­te Van den Bro­eck w prze­kła­dzie Olgi Nizio­łek. Pre­zen­ta­cja w ramach cyklu „Nowe gło­sy z Euro­py”.

Więcej

Intymność w wierszu

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie autor­skie w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 22, w któ­rym udział wzię­li Asja Bakić, Char­lot­te Van den Bro­eck, Llŷr Gwyn Lewis i Kac­per Bart­czak.

Więcej

Nowe głosy z Europy: Charlotte VAN DEN BROECK

wywiady / o pisaniu Charlotte Van den Broeck Kacper Bartczak

Roz­mo­wa Kac­pra Bart­cza­ka z Char­lot­te Van den Bro­eck. Pre­zen­ta­cja w ramach cyklu „Nowe gło­sy z Euro­py”.

Więcej

Nocne wzbieranie

utwory / premiery w sieci Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Pre­mie­ro­we wier­sze Char­lot­te Van den Bro­eck w prze­kła­dzie Olgi Nizio­łek.

Więcej

Zanurzenia

recenzje / ESEJE Aleksandra Byrska

Recen­zja Alek­san­dry Byr­skiej, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Roz­cier­ki z zie­mi Char­lot­te van den Bro­eck w tłu­ma­cze­niu Olgi Nizio­łek, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 12 czerw­ca 2023 roku.

Więcej

Od tego nie ma ucieczki

wywiady / o książce Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Roz­mo­wa Olgi Nizio­łek z Char­lot­te van den Bro­eck, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Roz­cier­ki z zie­mi Char­lot­te van den Bro­eck w tłu­ma­cze­niu Olgi Nizio­łek, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 12 czerw­ca 2023 roku.

Więcej

Rozcierki z ziemi (2)

utwory / zapowiedzi książek Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę Roz­cier­ki z zie­mi Char­lot­te Van den Bro­eck w tłu­ma­cze­niu Olgi Nizio­łek, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 12 czerw­ca 2023 roku.

Więcej

Rozcierki z ziemi

utwory / zapowiedzi książek Charlotte Van den Broeck Olga Niziołek

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę Roz­cier­ki z zie­mi Char­lot­te van den Bro­eck w tłu­ma­cze­niu Olgi Nizio­łek, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 12 czerw­ca 2023 roku.

Więcej

Zanurzenia

recenzje / ESEJE Aleksandra Byrska

Recen­zja Alek­san­dry Byr­skiej, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Roz­cier­ki z zie­mi Char­lot­te van den Bro­eck w tłu­ma­cze­niu Olgi Nizio­łek, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 12 czerw­ca 2023 roku.

Więcej