recenzje / KOMENTARZE

[nie pomyśl, że to bezdomny]

Bohdan Zadura

Siemion Chanin

Autorski komentarz Siemiona Chanina, towarzyszący wydaniu książki Semiona Chanina Ale nie to, w tłumaczeniu Bohdana Zadury, która ukaże się w Biurze Literackim 9 grudnia 2020 roku.

Biuro Literackie

[nie pomyśl, że to bezdomny]

nie pomyśl, że to bez­dom­ny
on tyl­ko zgu­bił klu­cze
i czwar­ty mie­siąc nocu­je na scho­dach
skle­pu meblo­we­go

jak­by nie było mu zbyt wygod­nie
w tej skur­czo­nej pozy­cji
a napraw­dę to akro­ba­ta
i tak jest o wie­le poręcz­niej mu spać

skąd wzię­łaś, że umarł
pomy­ślisz, nie oddy­cha
cze­go jesz­cze się spo­dzie­wać po tych wyćwi­czo­nych jogi­nach
potra­fią­cych wstrzy­my­wać oddech na dłu­gie lata

a dokład­niej – pra­wie na zawsze

[tłum. Boh­dan Zadu­ra]


Czy to odruch, czy też przy­pa­dek, że od razu zaczy­nasz wyobra­żać sobie, co dzie­je się poza rama­mi tego wier­sza? Tyle tam się dzie­je: zwy­kłe życie, codzien­ne wyda­rze­nia, inne tek­sty. Wiersz zda­je się wca­le nie pro­sić o tę róż­no­rod­ność. Grzecz­nie pota­ku­je i robi swo­je. Nie­sie też w sobie ten nie­co zawsty­dzo­ny głos, któ­ry kry­je się mię­dzy inny­mi w pró­bach zna­le­zie­nia prze­ko­nu­ją­ce­go i spój­ne­go wyja­śnie­nia tego, co wła­śnie się dzie­je, głos nie­uję­ty w kadrze, ale sły­szal­ny w sło­wach roz­mów­czy­ni, w jej nie­śmia­łym pyta­niu – prze­ja­wie roz­sąd­ku i zwąt­pie­nia – oraz w wymow­nym mil­cze­niu tego, któ­re­mu nie udzie­lo­no gło­su, więc mówi swo­ją posta­wą i pozy­cją. Ale osta­tecz­nie to wła­śnie on daje znak, któ­ry możesz pró­bo­wać roz­szy­fro­wać. Kim on tak napraw­dę jest ‒ zwy­kłym roz­tar­gnio­nym czło­wie­kiem, akro­ba­tą, jogi­nem? A kim ty jesteś? Wszy­scy się zatrzy­ma­li­śmy i patrzy­my wła­śnie na cie­bie.

O autorach i autorkach

Bohdan Zadura

Ur. w 1945 r. Poeta, prozaik, tłumacz i krytyk literacki. W latach 2004-2020 redaktor naczelny „Twórczości”, od lat pozostaje związany z „Akcentem” i „Literaturą na Świecie”. Laureat licznych polskich i zagranicznych nagród, w tym: Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2011), Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. H. Skoworody (2014) oraz Nagrody im. C.K. Norwida (2015). W Biurze Literackim w latach 2005–2007 ukazały się jego dzieła zebrane, a w kolejnych latach publikował w oficynie następne premierowe książki, w tym w 2020 roku wybór wierszy Sekcja zabójstw. W 2018 r. został uhonorowany Silesiusem za całokształt twórczości.

Siemion Chanin

właściwie Aleksandr Zapol – łotewski rosyjskojęzyczny poeta i tłumacz. Pierwszy wedle legendy urodził się w 1974 r. w Rydze i studiował filologię rosyjską na Uniwersytecie Łotewskim; drugi, urodzony w 1970 r., studiował na uniwersytecie w Tartu. Wiersze publikuje pod pseudonimem, przekłady podpisuje swoim nazwiskiem. Jeden z założycieli ryskiej grupy „Orbita” zrzeszającej rosyjskojęzycznych poetów łotewskich (1999). Tłumaczył na rosyjski poetów łotewskich: Kārlisa Verdiņša, Eduardsa Aivarsa, Edvīnsa Raupsa, Pēterisa Dragūnsa, Jānis Elsbergs, Māris Salejs, Martsa Pujatsa. W 2011 r. wydał antologię Łotewska/rosyjska poezja. Wiersze po rosyjsku napisane przez łotewskich poetów, zawierającą utwory pochodzące z lat 1640–2010. Opublikował tomy: Tolko szto (Właśnie teraz, 2003), Opuszczennyje podrobnosti (Pominięte szczegóły, 2008), Wpław(2013). W 2020 r. jego wiersze wybrane Ale nie to (no nie tiem, 2017) ukazały się nakładem Biura Literackiego w przekładzie Bohdana Zadury. Twórca poetyckich performansów i instalacji.

Powiązania