O poezji Bartosza Konstrata

„rosa poja­wia się nagle” – po lek­tu­rze debiu­tanc­kie­go tomu Bar­to­sza Kon­stra­ta zawisł nade mną ten cytat, bawił mnie i doskwie­rał. Podo­bał mi się sam w sobie, rów­no­cze­śnie dawał prze­kro­jo­we poję­cie o liry­ce Kon­stra­ta, gdzie roi się od nagłych i nie­ocze­ki­wa­nych prze­mian, gdzie dąże­nie do zasko­cze­nia czy­tel­ni­ka, zafun­do­wa­nie mu nie­spo­dzie­wa­ne­go este­tycz­ne­go szarp­nię­cia wciąż pozo­sta­je aktu­al­nym wyzwa­niem. Prze­ko­ny­wa­ło mnie, że nie musi to ozna­czać całej kaska­dy osza­ła­mia­ją­cych fraz. Że wła­ści­wie odby­wa się punk­to­wo. Kon­strat – jeśli o to cho­dzi – pre­fe­ru­je kar­ko­łom­ne wej­ście w zakręt albo gwał­tow­ne hamo­wa­nie niż jaz­dę po wybo­jach.

Śmier­tel­ne uwi­kła­nie liry­ki Kon­stra­ta jest przej­mu­ją­ce dla­te­go, że Kon­strat stwo­rzył świat deli­kat­ny i zara­zem auten­tycz­ny. Nie dzi­wi­my się śmier­ci w rze­czy­wi­sto­ści uzbro­jo­nej, przy­go­to­wa­nej na nią, nie zaska­ku­je nas śmierć w cza­sie śmier­ci, o ile moż­na tak to powie­dzieć. Czas w wier­szach Kon­stra­ta jest dia­me­tral­nie odmien­ny: dedy­ko­wa­ny życiu, żar­li­wie hołu­bio­ne­mu, czę­sto mło­de­mu, na nie został prze­zna­czo­ny, stąd śmierć ozna­cza tu bez­pow­rot­ne prze­for­mu­ło­wa­nie okre­ślo­ne­go porząd­ku, nie­po­żą­da­na, zja­wia się nie w swo­im cza­sie i nie na swo­im miej­scu. Podob­nie nie żału­je­my roz­pa­du świa­tów sztucz­nych, wyra­cho­wa­nych, gdzie wszyst­ko, tak­że śmierć, sta­no­wi ele­ment świa­do­mej gry figur, komu­ni­ka­tyw­ny i zro­zu­mia­ły, ale poru­sza­ją­cy tak samo jak widok mata na sza­chow­ni­cy.

W przy­pad­ku Kon­stra­ta śmierć wstę­pu­je w świat opi­sa­ny nie­zwy­kle pojem­nym języ­kiem, ale przy samych pod­sta­wach pro­sty i żywy: to jest nie­kła­ma­ny świat gry w pił­kę, leże­nia nad morzem, jeż­dże­nia na rowe­rach i tu poja­wie­nie się tej chłod­nej, niwe­czą­cej obec­no­ści ma wymiar nie­odwo­łal­nie destruk­cyj­ny.

Cały tom Kon­stra­ta, impul­syw­ny, zme­ta­fo­ry­zo­wa­ny, na dość pokaź­nej prze­strze­ni zawie­ra­ją­cy wła­ści­wie pro­zę poetyc­ką, zde­rza­ją­cy aber­ra­cyj­ne i zdro­wo­roz­sąd­ko­we spo­so­by odbio­ru rze­czy­wi­sto­ści, czy­ta się natu­ral­nie. Tak jak zna­ko­mi­tą liry­kę – z sza­cun­kiem dla umie­jęt­no­ści poety, ale przede wszyst­kim z wła­snym dresz­czem, z wła­sną kon­wul­sją.