O poezji Pawła Sarny

Zde­cy­do­wa­łem się na wybór tomu Paw­ła Sar­ny. Dla­te­go, że Bia­ły Ojcze Nasz gro­ma­dzi wier­sze enig­ma­tycz­ne, żąda­ją­ce tru­du i sku­pie­nia. Wyma­ga­ją zabra­nia do intym­ne­go lek­tu­ro­we­go kon­fe­sjo­na­łu i tam czy­ta­ne prze­ko­nu­ją, podo­ba­ją się – wte­dy wstę­pu­je się na to mrocz­ne tery­to­rium, albo nie – i wte­dy się je odrzu­ca, mówi się – im i auto­ro­wi – to nie, ale ta nega­cja musi zostać wyra­żo­na w spo­sób sta­now­czy. Tom Paw­ła Sar­ny wyma­ga od czy­tel­ni­ka bez­względ­nej akcep­ta­cji albo zde­cy­do­wa­ne­go odrzu­ce­nia. Nie pozo­sta­wia w poczu­ciu este­tycz­nej obo­jęt­no­ści, nie pro­wa­dzi na manow­ce inte­lek­tu­al­nej nija­ko­ści, żąda zde­cy­do­wa­nej reak­cji. Spraw­dza zdol­ność do czy­ta­nia wier­sza, a nie wier­szy.

Lubię poetów, któ­rzy żąda­ją tak dużo, sta­wia­ją wyso­kie wyma­ga­nia, utrud­nia­ją. Lubię książ­ki przy­po­mi­na­ją­ce eks­klu­zyw­ne anty­kwa­ria­ty, cza­sem nie­ła­two tam tra­fić, ale tam wła­śnie opła­ca się zaglą­dać, w odróż­nie­niu od wszę­do­byl­skich bud kra­ma­rzy, gdzie towar błysz­czy, pode­tknię­ty pod nos. Paweł Sar­na odsu­nął się od rówie­śni­ków. Gdy­by nie ta decy­zja czy przy­pa­dek, nie­po­jęt­ne zrzą­dze­nie losu, mógł­by zostać kolej­nym poetą mia­sta – zbla­zo­wa­ny, nicze­mu by się wte­dy nie dzi­wił, może cza­sem narze­kał­by, że trze­ba cho­dzić po chod­ni­ku zamiast pod chod­ni­kiem. Tak się pomyśl­nie nie sta­ło. Sar­na odbył ze sobą nie­zwy­kle oso­bi­stą i rów­no­cze­śnie burz­li­wą roz­mo­wę, a kil­ka zdań, któ­re wymknę­ły mu się pod­czas tej roz­mo­wy o świe­tle i ciem­no­ści, o życiu i śmier­ci, było mądrych i pięk­nych zara­zem. To ogrom­nie dużo. Moż­na roz­my­ślać nad nimi, wra­cać do książ­ki, cyto­wać. Robić to, co może zro­bić czy­tel­nik pochy­lo­ny nad dobrą liry­ką.

Tak się zło­ży­ło, że już raz poświę­ci­łem poezji Paw­ła Sar­ny kil­ka słów. „Wiel­ka gra mro­zu i żaru, żywych i umar­łych, toczy się bez­u­stan­nie w wier­szach Paw­ła Sar­ny. Zobacz, jak z krwi i pyłu, szczę­ścia i utra­ty, rodzi się nowy, wyra­zi­sty świat” – zapi­sa­łem wte­dy. Cyto­wa­nie same­go sie­bie nie spra­wia mi przy­jem­no­ści, ale czu­ję się w obo­wiąz­ku przy­wo­łać ten zapis. Z dwóch powo­dów. Po pierw­sze – było to kil­ka lat temu, więc dla przy­po­mnie­nia. Po dru­gie – mam wra­że­nie, że przez ten czas ów skrom­ny komen­tarz nie stra­cił nic ze swo­jej aktu­al­no­ści, ale to wyłącz­nie dla­te­go, że nie pozwo­li­ła na to zna­ko­mi­ta poezja Paw­ła Sar­ny.