O poezji Szczepana Kopyta

Liry­ka Szcze­pa­na Kopy­ta, pozba­wio­na cha­osu, nie mia­ła­by pra­wa ist­nieć. Mam na myśli cha­os na ska­lę maso­wą i ten hodo­wa­ny przy sobie, pod­ręcz­ny, o któ­rym Kopyt napi­sał: „bała­gan w poko­ju powsta­je pew­nie / dla­te­go, żeby mnie coś uspo­ka­ja­ło”. Ów oso­bi­sty nie­po­rzą­dek nie sta­no­wi dla Kopy­ta obsza­ru nada­ją­ce­go się do lirycz­nej eks­plo­ra­cji, sta­no­wi sfe­rę nie­zbęd­ną, obse­syj­nie zna­ną i nużą­cą: „więc po otwar­ciu oczu nie wie: śmiać się? pła­kać? / czy umyć naj­pierw? to się ogo­li, to zatnie / i czy­ta jakieś gów­na pie­przo­ne przez chwi­lę, / any­way, potem ma pap­cie i one go nio­są / zwich­nię­ta syme­tria (zna­cie to glę­dze­nie)”. Sfe­ra ta, z koniecz­no­ści zaję­ta, nie­ko­niecz­nie oswo­jo­na, pod­le­ga wpły­wom zewnętrz­nym, zosta­je nara­żo­na choć­by na natych­mia­sto­we met­ko­wa­nie: „żeby poran­ne żalu­zje tłu­mi­ły / złe chwi­le, życie jak duń­ski design / lub swoj­ska ikea przy­naj­mniej”. Poja­wia się zapo­wiedź dru­gie­go typu nie­po­rząd­ku, powszech­ne­go pomie­sza­nia ele­men­tar­nych pojęć, plą­ta­ni­ny zre­la­ty­wi­zo­wa­nych sys­te­mów filo­zo­ficz­nych i etycz­nych, spły­co­ne­go osa­du kul­tu­ry i medial­ne­go bagna kul­tu­ry maso­wej. Czy­ta­jąc wier­sze Szcze­pa­na Kopy­ta odno­si się wra­że­nie, że nie­wie­le trze­ba, aby dopro­wa­dzić do tak dotkli­we­go cha­osu. Wystar­czy pozba­wić czło­wie­ka auto­no­mii, oczy­wi­ście nie nagle i cało­ścio­wo, to pro­ces postę­pu­ją­cy powo­li: wystar­czy tu i tam oszczę­dzić mu tru­du, pode­tknąć goto­wy: spo­sób na życie, potra­wę w restau­ra­cji, pogląd czy ide­olo­gię, przy spo­sob­no­ści odbie­ra­jąc mu – jak­by się wycią­ga­ło cegieł­ki ze ścia­ny – kolej­ną moż­li­wość wybo­ru, tamu­jąc i defor­mu­jąc jego indy­wi­du­al­ność, choć­by była wyłącz­nie wście­kłym na cały świat ego. Może zwłasz­cza wte­dy. Kul­tu­ra maso­wa – ta frak­tal­nie roz­krze­wia­ją­ca się mag­ma w utwo­rach Szcze­pa­na Kopy­ta – chro­ni czło­wie­ka od jego indy­wi­du­al­no­ści. Chy­ba że zamie­rza ją sobie kupić. Skom­pi­lo­wać w wypo­ży­czal­ni z goto­wych ele­men­tów. Przy­mie­rzyć i porzu­cić, natych­miast wcho­dząc w odmien­ny, ele­ganc­ko skro­jo­ny i rów­nie nie­au­ten­tycz­ny, a przede wszyst­kim – nie swo­ją ręką i nie swo­ją myślą stwo­rzo­ny – kostium.

Kie­dy już wycią­gnie się odpo­wied­nią ilość cegie­łek, ścia­na osu­wa się, sta­je się ster­tą gru­zu, któ­ry moż­na prze­ko­py­wać, roz­rzu­cać, for­mo­wać. Wyda­je mi się, że Szcze­pan Kopyt poru­sza się w świe­cie wyglą­da­ją­cym jak ster­ta tego gru­zu, wśród ludzi wyglą­da­ją­cych jak ster­ta tego gru­zu. Poru­sza się i zapi­su­je. Nie wiem, czy prze­strze­ga, na pew­no nie wprost, to nie w jego sty­lu. Roz­trop­ni mogą prze­strze­gać się sami, o ile zdą­żą, nie­roz­waż­ni – już leżą w gru­zach i się nie pod­nio­są.