O wierszach Przemysława Witkowskiego

Ktoś, kto widział maszy­no­pis Wit­kow­skie­go, wysła­ny przed laty na kon­kurs wro­cław­skie­go oddzia­łu SPP i czy­ta dzi­siaj arkusz przy­go­to­wa­ny w Biu­rze Lite­rac­kim, ma o czym myśleć. Po pierw­sze: jak dobrze doj­rze­wać w spo­ko­ju, a po dru­gie: jak jesz­cze lepiej doj­rze­wać w nie­po­ko­ju, w pasji szu­ka­nia, w zadysz­ce, w nie­ustan­nym napię­ciu. Bo taki jest ten nowy język. Wcze­śniej­szy koniecz­nie chciał zwró­cić na sie­bie uwa­gę, usi­ło­wał być obra­zo­bur­czy. Obec­ny nie usi­łu­je, w natu­ral­ny spo­sób jest obra­zo­bur­czy. Nie cho­dzi mi o naru­sza­nie świę­to­ści, drwi­ny z war­to­ści, choć i to nie jest boha­te­ro­wi obce, cho­dzi mi o obra­zo­bur­stwo sty­lu, o żar­łocz­ność fra­zy. Tu nie ma miej­sca na zbęd­ne wzdy­cha­nia (sama gęstwi­na!), ba, nie ma nawet miej­sca na bra­nie odde­chu, a Róże­wi­czow­ska pau­za koja­rzy się z kalum­nią rzu­co­ną w twarz poezji i praw­dzie. Żad­nych zbęd­nych pauz i aktor­skich szep­tów. Wiersz ma być jak pięść w coś wyce­lo­wa­na, jak poli­czek wymie­rzo­ny mar­two­cie i pust­ce. I chciał­bym zazna­czyć, bo już widzę zaląż­ki nie­po­ro­zu­mie­nia: tu wbrew pozo­rom nie wali się cepem ku ucie­sze pod­sta­rza­łe­go kry­ty­ka i rado­ści rówie­śni­ków-kibi­ców, tu ope­ru­je się brzy­twą, a chwi­la­mi lan­ce­tem. A to, co się pod­ci­na, pozo­sta­je pod­cię­te, te wszyst­kie łatwe mnie­ma­nia, uspo­ka­ja­ją­ce bana­ły, goto­wość do poświę­ceń, żeby było har­mo­nij­nie i ład­nie. Nie­po­kój i dwu­znacz­ność ogar­nia­ją sen słów o tak zwa­nej rze­czy­wi­sto­ści, z któ­rej pozo­sta­je sze­reg wyli­czeń w rów­ny spo­sób kon­wul­syj­nych, co nie­pew­nych. Cho­ro­by czy tyl­ko przy­pa­dło­ści, fak­ty czy może fan­to­my, gesty czy tyl­ko gry­ma­sy – i tak dalej, krok po kro­ku w roz­chwia­nym labi­ryn­cie. Zna­na i nośna meta­fo­ra ogro­du o roz­wi­dla­ją­cych się ścież­kach już napraw­dę nie wystar­cza: poezja pod pió­rem Wit­kow­skie­go tak przy­śpie­szy­ła, że nie moż­na mówić o ścież­kach. Ładun­ki ener­gii w jego wier­szach, te wszyst­kie nagłe odkry­cia, zawrot­ne gry i momen­tal­ne prze­sła­nia są jak nakła­da­ją­ce się na sie­bie pasy trans­mi­syj­ne. Nie jeste­śmy już w ogro­dzie. Jeste­śmy w fabry­ce słów i idei. A dla jasno­ści wspo­mnę: zestaw Prze­my­sła­wa Wit­kow­skie­go wyło­wił Andrzej Sosnow­ski, ja tyl­ko przy­glą­dam się temu, co leży i doj­rze­wa na brze­gu.