Opole w wodzie, wkrótce w polsacie, [nieprawda, że mi już na niczym nie zależy], [prawda, że mi już na niczym nie zależy]

Opole w wodzie

Prze­pła­ci­łam. Pierw­szy
sam­plo­wy riff pol­skie­go roc­ka
poja­wia się w Chu­ście
dla Joan­ny,
nastro­jo­wym kawał­ku
o bied­nych poetach,
recen­zen­tach, zatar­gach
z opcją kla­sy­cy­stycz­ną
i wier­szach
bazgra­nych na okład­kach
pism dla mło­dych kobiet.

Popro­si­łam o czte­ry
egzem­pla­rze i osiem odbi­tek
czar­no-bia­łych
i kolo­ro­wych, a Joan­na
z Copy Cen­ter
popa­trzy­ła na mnie
jak na taką, co dru­ku­je
w pismach dla mło­dych kobiet,
a prze­cież sin­gle
były podwój­ne i mogła
za pro­wi­zję wyku­pić nakład
Kwar­tal­ni­ka OPCJE.

Zazwy­czaj sama wyku­pu­ję
nakład i dwie pły­ty
plus czte­ry odbit­ki
zała­twia­ją spra­wę. Dzi­siaj
włą­cza­ła kse­ro dwa razy.
Lata­mi były­śmy mło­de, cho­ciaż
zda­rza­ły się pro­ble­my
z dosta­niem cza­so­pism dla nas,
a dzi­siaj prze­pła­ci­łam,
w pierw­szym dniu Prze­glą­du,
za czte­ry pły­ty i kse­rów­ki
waż­niej­szych recen­zji.
Tutaj nie kupisz OPCJI.
Tutaj nie ma się z kim
prze­spać przy tej pio­sen­ce.
Kla­sy­cy­stom też odrzu­ci­li,
a prze­cież znacz­ki
były dro­gie i mogli
zapeł­nić bez pro­ble­mu
cały nakład Kwar­tal­ni­ka OPCJE.

Zamy­kam oczy aby
nie sta­rać się zer­k­nąć
przez ramię redak­to­rom,
któ­rzy jako pierw­si okrzyk­ną
sin­giel w czte­rech kawał­kach
i czar­no-bia­łe plus
kolo­ro­we odbit­ki popo­wym
wyda­rze­niem mie­sią­ca,
co tym­cza­sem
koń­czy się
przy­sła­niem rachun­ku za prąd.

Nie­no­wy wiersz post­mo­der­ni­stycz­ny, w pol­sko­li­te­rac­kim rozu­mie­niu tej defi­ni­cji. Gdy­by jed­nak podejść do nie­go wprost, naj­smut­niej­szy chy­ba – w kon­tek­ście „życia lite­rac­kie­go”. Anga­żu­je­my się bowiem zwy­kle nie tam wca­le, gdzie nas potrze­ba, lecz tam, gdzie dostęp­ne są jesz­cze atrak­cyj­ne miej­sców­ki. Świat tym­cza­sem opie­ra się na sztyw­nych tary­fach, z któ­rych żad­na nie jest szcze­gól­nie ulgo­wą.

wkrótce w polsacie

pani jest autor­ką porad­ni­ka co dać żona­te­mu pod­czas
21 hote­lo­wych godzin. kola­cja ze śnia­da­niem wcho­dzi­ła­by
w grę, lecz któż napra­wi krzyw­dę wyrzą­dzo­ną miło­ści?
każ­dy ma swo­je water­loo. pra­wo serii lub pra­wo
pierw­szeń­stwa. miłość jest argu­men­tem o ile to miłość
pla­to­nicz­na, jaką zna­my z fil­mów o sław­nych pisa­rzach.
ten pisarz nie zdo­bę­dzie sła­wy. ten świat już o to zadba.
a mło­dość się skoń­czy jak powie­ści korzen­ne
czy moda na sonet. ja już poda­ję szklan­ki, a pani udzie­li
wypo­wie­dzi o via­grze dla tv bia­ły­stok. na odwro­cie
dar­mo­we­go egzem­pla­rza porad­ni­ka wydru­ko­wa­li­śmy
kupo­ny na dar­mo­we drin­ki. publicz­no­ści nie zbrak­nie,
na pew­no przy­bę­dzie pan z kla­są, roz­po­zna­cie go
po cyta­tach z naj­młod­szej kla­sy­ki, któ­re wybor­cza puści
dopie­ro poju­trze. czy nie pora już wyjść? ktoś sta­nu
wol­ne­go, w odpo­wied­nim wie­ku, znaj­dzie się i na mia­rę
pani ogra­ni­czeń. pro­szę mieć w pogo­to­wiu linij­kę lub dwie.

Histo­ria praw­dzi­wa. Rok o ile mnie pamięć nie zawo­dzi 1999, impre­za orga­ni­zo­wa­na przez redak­cję bia­ło­stoc­kich „Kar­tek”, „mic­kie­wi­czow­ska” albo „sło­wac­kow­ska” – nie doj­dę teraz. Dru­gie­go dnia wybra­łam się samot­nie na spa­cer po mie­ście, w poszu­ki­wa­niu cze­goś, co pro­du­ko­wa­no wów­czas jesz­cze w Zie­lo­nej Górze. Po dro­dze zacze­pi­ła mnie eki­pa tele­wi­zyj­na, co uzna­łam za god­ny przy­kład zaan­ga­żo­wa­nia lokal­nych mediów w kul­tu­ro­twór­cze poczy­na­nia lokal­nych śro­do­wisk twór­czych. Oka­za­ło się jed­nak, że zosta­łam popro­szo­na o son­da­żo­wą opi­nię nt. wpro­wa­dza­ne­go na dniach do pol­skich aptek cudow­ne­go leku na poten­cję – Via­gry. Nie wiem, czy reali­zo­wa­ny wte­dy repor­taż kie­dy­kol­wiek został wyemi­to­wa­ny, i czy wyko­rzy­sta­no w nim moją nie­co odbie­ga­ją­cą od tema­tu wypo­wiedź. Pamię­tam, że było chłod­no i że wie­le spraw wyda­ło mi się nagle nad­zwy­czaj pro­sty­mi.

[nieprawda, że mi już na niczym nie zależy]

nie­praw­da, że mi już na niczym nie zale­ży.
i rów­nie nie­praw­da co do srok trzy­ma­nych za ogon.
dla mnie o ile bóg prze­żył holo­kaust może robić co chce.
ja na jego miej­scu nie roz­bie­ra­ła­bym się dla pise­mek.
każ­de nawet naj­błah­sze cier­pie­nie ma ponoć swo­ją mia­rę.
zbyt czę­sto nie cier­pię ostat­nio. być może
to zasłu­ga pręż­ne­go prze­my­słu a kon­kret­nie che­mii.
tym bar­dziej nale­ży mi wyba­czać wszyst­ko,
i ty, mamo, sta­raj się o tym pamię­tać.
bo kie­dy jest porzą­dek wte­dy jest w porząd­ku
i cudze ogród­ki mogą spać spo­koj­nie.
prze­cież
możesz teraz bez­piecz­nie wyłą­czyć kom­pu­ter
zanim pra­cow­nik roku wyłą­czy ci prąd.

Wiersz wyko­rzy­sta­ny pod­czas impre­zy w Zam­ku Ujaz­dow­skim, pt. „Co poeta chciał powie­dzieć?” (o ile mnie pamięć nie zawo­dzi, paź­dzier­nik 2003). Pomysł pole­gał na kon­fron­ta­cji bez­po­śred­niej poetów (repre­zen­to­wa­nych przez uprzed­nio zade­kla­ro­wa­ny tekst) z kry­ty­ka­mi, wygła­sza­ją­cy­mi inter­pre­ta­cje tegoż tek­stu. Poetów było wie­lu, w roli inter­pre­ta­to­rów wystą­pi­li Michał Paweł Mar­kow­ski i Marek Bień­czyk. Mój wiersz inter­pre­to­wał ten dru­gi, ujaw­nia­jąc (tak­że przed mną) tre­ści poko­le­nio­we w posta­ci apo­lo­gii pale­nia mari­hu­any (funk­cji bun­tu) oraz inspi­ra­cje poezją Agniesz­ki Osiec­kiej. Odzy­ska­łam rów­no­wa­gę dopie­ro słu­cha­jąc rewe­la­cji o wier­szach kole­gów.

[prawda, że mi już na niczym nie zależy]

praw­da, że mi już na niczym nie zale­ży.
i rów­nie praw­da co do srok trzy­ma­nych za ogon.
poko­cha­ła by sztucz­ny dym, świa­tła, mgły
i ten różo­wy dżin, lecz nie­ste­ty umar­ła.
a pro­mo­cja, moi dro­dzy nie­oce­nie­ni obej­mu­je żywych,
wyłącz­nie! bo pro­mo­cja też ma regu­la­min.
nie ma roz­pa­czy, z któ­rej nie moż­na by zakpić.
cho­ciaż któż by nazy­wał roz­pa­czą to,
co nie­unik­nio­ne i przez to zna­jo­me jak kadry.
nie możesz napi­sać trze­ciej, napisz czwar­tą.
ot, filo­zo­fia. pomiń, co uwie­ra
tak nie­zno­śnie, że cią­gnie cię wręcz do kościo­ła,
kie­dy stwo­rzo­na jesteś mówić, nie odma­wiać.

Ostat­ni wiersz książ­ki Dłu­gi maj, dia­lo­gu­ją­cy z obmó­wio­nym powy­żej. Koń­czy książ­kę efek­tem mojej sła­bo­ści do puen­to­wa­nia. Być może nie jest to jesz­cze „hap­py end”, ale z pew­no­ścią krok naprzód w sto­sun­ku do fina­łu książ­ki Para­di­so, po któ­rym (któ­rej) nic już wła­ści­wie nie powin­no nastę­po­wać. To, co nastą­pi­ło, roz­gry­wa się więc praw­do­po­dob­nie w prze­strze­ni swe­go rodza­ju przy­pi­su, albo­wiem roz­pacz rów­nież usta­tecz­nia się, doma­ga­jąc coraz to obszer­niej­szych omó­wień.