recenzje / IMPRESJE

Oto jest pisanie

Iwona Bassa

Impresja Iwony Bassy na temat prozy Justyny Machaj, wyróżnionej w ramach projektu „Pracownie otwarte prozą 2023”.

„Wzię­łam nie­bie­skie tablet­ki babu­ni, powie­si­łam się kla­mer­ka­mi za ramio­na i spa­łam na bal­ko­nie” – zwie­rza się Mar­len­ka, dziew­czyn­ka ze szkla­nych bute­lek, któ­ra nie­bez­piecz­nie balan­su­je w oko­li­cach okien i para­pe­tów, z tru­dem zacho­wu­jąc rów­no­wa­gę. To hiper­w­raż­li­wa nasto­lat­ka zatrza­śnię­ta w dra­ma­cie rodzin­nym, któ­re­go oso­ba­mi są:

– ojciec żło­pią­cy ocet na zaple­czu dino, co chciał­by zakon­ser­wo­wać i uki­sić wszyst­kie bura­ki tego świa­ta;

– mat­ka z fran­cu­skie­go buti­ku w samym ser­cu Wło­cław­ka, zaś rzeź­nik Marian jest jej kochan­kiem;

– bab­cia peł­na kolo­ro­wych snów i pasty­lek, w sukien­ce skle­jo­nej z ety­kiet lip­to­na.

Nie ma komu się nad Mar­len­ką pochy­lać, obda­rzać jej uwa­gą, koić roze­dr­ga­nych emo­cji i roz­te­rek egzy­sten­cjal­nych. Boha­ter­ka oswa­ja więc rze­czy­wi­stość poprzez język, mono­lo­gu­je na fali lęku i wyobraź­ni, kreu­jąc wykrzy­wio­ne, nie­sa­mo­wi­te, nad­re­al­ne obra­zy. Dystan­su­je się wobec hor­ren­dal­nej rze­czy­wi­stość i oglą­da zza kulis, jak prze­ry­so­wa­ne posta­ci mio­ta­ją się po sce­nie i wygła­sza­ją gro­te­sko­we kwe­stie. Ich sło­wa-mona­dy emi­to­wa­ne są w prze­strzeń, odbi­ja­ją się od zamknię­tych uszu, kapi­tu­lu­ją przed jaką­kol­wiek pró­bą poro­zu­mie­nia.

W tle mozol­nie budu­je się rela­cja tera­peu­tycz­na pomię­dzy Mar­len­ką a psy­cho­loż­ką Tran­ku­il­lą, rela­cja trud­na, przed­sta­wia­na z per­spek­ty­wy pro­jek­cji, opo­rów i prze­nie­sień. Mar­len­ka niby cały ten cyrk dewa­lu­uje, ale jed­no­cze­śnie żywi pod­skór­ną nadzie­ję, że oble­śna paję­czy­ca wysnu­je z odwło­ku lep­ką nić i uple­cie siat­kę, ratun­ko­wą siat­kę na dziew­czyn­ki ze szkła, któ­re nie mogą ze swo­jej sytu­acji po pro­stu wyjść przez drzwi.

Tekst Justy­ny Machaj eks­po­nu­je doj­mu­ją­cy obraz kry­zy­su ado­le­scen­cji, pod­szy­ty duchem ham­le­tycz­nym, malo­wa­ny odre­al­nio­nym języ­kiem sta­nów lęko­wych, pod­wa­ża­ją­cym arbi­tral­ne gra­ni­ce mię­dzy nor­mą a zbu­rze­niem. Mnie to bie­rze, niech więc i was weź­mie.

O autorze

Iwona Bassa

Pochodzi z Kujaw, gdzie ziemie są żyzne, a wiatry porywiste. Odebrała niestaranne wykształcenie, ale i tak została psycholożką. Mieszka raczej w Krakowie. Pisała przez wiele lat w omszałej piwnicy, z dala od ludzi. Zgłosiła się do Połowu 2021 i oto skutki: debiutancka powieść Głodni już się robi.

Powiązania

Głodni

nagrania / transPort Literacki Iwona Bassa Resina

Czy­ta­nie z książ­ki Głod­ni z udzia­łem Iwo­ny Bas­sy w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 28. Muzy­ka Resi­na.

Więcej

Rozmowy na koniec: odcinek 26 Iwona Bassa

nagrania / transPort Literacki Różni autorzy

Dwu­dzie­sty szó­sty odci­nek z cyklu „Roz­mo­wy na koniec” w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 28. Muzy­ka Resi­na.

Więcej

Wspólne podwórko

wywiady / o książce Aleksandra Byrska Iwona Bassa

Roz­mo­wa Iwo­ny Bas­sy i Alek­san­dry Byr­skiej, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Połów. Poetyc­kie i pro­za­tor­skie debiu­ty 2022, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 14 sierp­nia 2023 roku.

Więcej

Miliony, małpiliony takich głodnych

wywiady / o książce Iwona Bassa Maria Halber

Roz­mo­wa Marii Hal­ber z Iwo­ną Bas­są, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Głod­ni Iwo­ny Bas­sy, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 1 maja 2023 roku.

Więcej

Historia jednego akapitu: Smutno–wesoło, wolno–szybko, słodko–gorzko

recenzje / KOMENTARZE Iwona Bassa

Autor­ski komen­tarz Iwo­ny Bas­sy, towa­rzy­szą­cy pre­mie­rze książ­ki Głod­ni Iwo­ny Bas­sy, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 1 maja 2023 roku.

Więcej

Głodni (3)

utwory / zapowiedzi książek Iwona Bassa

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę Głod­ni Iwo­ny Bas­sy, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 1 maja 2023 roku.

Więcej

Głodni (2)

utwory / zapowiedzi książek Iwona Bassa

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę Głod­ni Iwo­ny Bas­sy, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 1 maja 2023 roku.

Więcej

Głodni (1)

utwory / zapowiedzi książek Iwona Bassa

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę Głod­ni Iwo­ny Bas­sy, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 1 maja 2023 roku.

Więcej

Rozmowy na koniec: odcinek 2 Nowe głosy z Polski: proza

nagrania / transPort Literacki Różni autorzy

Dru­gi odci­nek z cyklu „Roz­mo­wy na koniec” w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 27.

Więcej

Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2021

nagrania / transPort Literacki Różni autorzy

Czy­ta­nie z książ­ki Połów. Poetyc­kie i pro­za­tor­skie debiu­ty 2021 z udzia­łem Iwo­ny Bas­sy, Alek­san­dry Byr­skiej, Bar­ba­ry Frą­czyk, Bar­to­sza Hory­zy, Zofii Kil­jań­skiej, Szy­mo­na Kowal­skie­go, Mir­ka Kuli­sza, Patry­ka Kul­py, Patric­ka Leftwi­cha, Oli Lewan­dow­skiej, Mar­ty Lipo­wicz i Ali­cji Sawic­kiej w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 27. Muzy­ka Hubert Zelmer.

Więcej

Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2021 (proza)

utwory / zapowiedzi książek Różni autorzy

Frag­men­ty zapo­wia­da­ją­ce książ­kę Połów. Poetyc­kie i pro­za­tor­skie debiu­ty 2021, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 3 paź­dzier­ni­ka 2022 roku.

Więcej

Występy w teatrze ról społecznych

wywiady / o pisaniu Iwona Bassa Patryk Kulpa

Roz­mo­wa Iwo­ny Bas­sy z Patry­kiem Kul­pą, lau­re­atem pro­jek­tu „Połów. Pro­za­tor­skie debiu­ty 2021”.

Więcej

Głodni

utwory / premiera w sieci z Połowu Iwona Bassa

Pre­mie­ro­wy frag­ment pro­zy Głod­ni Iwo­ny Bas­sy. Pre­zen­ta­cja w ramach pro­jek­tu „Połów. Pro­za­tor­skie debiu­ty 2021”.

Więcej

Wyobraźnia i czas

recenzje / KOMENTARZE Iwona Bassa

Autor­ski komen­tarz Iwo­ny Bas­sy, lau­re­at­ki pierw­szej edy­cji Poło­wu pro­za­tor­skie­go.

Więcej

Igraszki słowne, które sprawiają wielką frajdę

wywiady / o pisaniu Iwona Bassa Marta Lipowicz

Roz­mo­wa Mar­ty Lipo­wicz z Iwo­ną Bas­są, lau­re­at­ką pierw­szej edy­cji Poło­wu pro­za­tor­skie­go.

Więcej

Prawdziwa awangarda życia się nie boi

recenzje / ESEJE Jakub Kornhauser

Recen­zja Jaku­ba Korn­hau­se­ra, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Głod­ni Iwo­ny Bas­sy, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 1 maja 2023 roku.

Więcej

Bassa torpeda

recenzje / ESEJE Jakub Kornhauser

Impre­sja Jaku­ba Korn­hau­se­ra na temat pro­zy Iwo­ny Bas­sy, lau­re­at­ki pierw­szej edy­cji Poło­wu pro­za­tor­skie­go.

Więcej