otworzyłem sen nie mój, lato 1991. golden boy

otworzyłem sen nie mój

stru­mie­nie pyłu za mia­stecz­kiem. pył
i pola kuku­ry­dzia­ne jak­by roz­bi­ła się tutaj
kosmicz­na son­da i z niej wypa­dły fio­le­to­we
figu­ry, tar­cze, fote­le leżą­ce w tra­wie.
tu zro­zu­mia­łem, co zna­czy pro­win­cja,
ten obo­jęt­ny spazm wobec bez­kre­su,
wiatr – cień męż­czy­zny schy­lo­ny samot­nie
nad skrzyn­ką magne­tycz­nych sza­chów. nie
ma już dni, gdy bie­ga­li­śmy na cmen­tarz,
żeby kar­mić psz­czo­ły (myśle­li­śmy,
że jedzą kla­ska­nie i śpiew – pokarm,
któ­re­go zmar­li nie zdą­ży­li zabrać). a może to było
nie tak, to wszyst­ko. może zmy­śli­łem imio­na
i daty, otwo­rzy­łem sen nie mój,
na dar­mo. może psz­czo­ły to rodzaj cho­ro­by powie­trza,
umar­li – dzie­ci, któ­re jedzą śpiew

Na zachód od mia­stecz­ka, za cmen­tar­nym murem roz­cią­ga­ją się pola kuku­ry­dzy i sie­ci wyso­kie­go napię­cia. To samo mia­stecz­ko Sta­ni­sław Czycz nazy­wał Sor­ren­to, smut­ne Sor­ren­to, i przy tej nazwie może­my pozo­stać. Latem, kie­dy nad­cho­dzi wie­czór, czer­wo­ny blask pada na wiją­cą się wśród kuku­ry­dzia­nych pól dro­gę z ubi­tej gli­ny, wyod­ręb­nia­jąc z nad­cho­dzą­ce­go mro­ku brud, któ­ry na jej pobo­czach pozo­sta­wi­li oko­licz­ni miesz­kań­cy: skó­rza­ne fote­le, potłu­czo­ne naczy­nia, splą­ta­ne, pozba­wio­ne otu­li­ny kable – to wszyst­ko, cze­go już nie potrze­bu­je życie. Po dru­giej stro­nie cmen­tar­ne­go muru, pośród nagrob­ków, uwi­ja­ją się psz­czo­ły, całe roje, bowiem miód z cmen­tar­nych kwia­tów, jeśli zosta­nie zebra­ny tuż przez zmierz­chem, przy­wra­ca wzrok i mowę, a w nie­da­le­kiej przy­szło­ści posłu­ży jako pali­wo napę­dza­ją­ce kosmicz­ne son­dy, któ­re opusz­czą Galak­ty­kę i dotrą do rubie­ży Wszech­świa­ta – tam, gdzie pośród kwa­za­rów żyją psz­czo­ły mogą­ce wskrze­szać zmar­łe dzie­ci, wszyst­kie zmar­łe dzie­ci spo­czy­wa­ją­ce obok Sta­ni­sła­wa Czy­cza pod cmen­tar­nym murem w Sor­ren­to.

lato 1991. golden boy

histo­ria tam­te­go dnia, tam­tej ener­gii,
wbrew minio­ne­mu wzbu­dzo­nej na jeden moment. ostat­ni rok
nie­żą­da­ją­cy szep­tu – tak trze­ba, wyrzu­co­ne­go
w noc jak zaprzęg dia­błów w lapoń­skiej
baśni, ostat­ni, kie­dy żył jesz­cze
gol­den boy. tam­ten kra­jo­braz: pył wiru­ją­cy w smu­gach
kine­ma­to­gra­fów, tra­wy – podłuż­ne sale
dla tych, któ­rzy zbyt dłu­go myśle­li

o wczo­raj – iskry lecą­ce w ciem­ność
jak­by to tesla złą­czył w spa­rzo­nych rękach
prze­wo­dy nie­ba i zie­mi. tak wła­śnie było.
tak było. pod­ziem­ne pola, gdzie śle­pe
pta­ki wypi­ja­ły kru­szec zatknię­ty
w żyłach, lek­ko pły­nę­ły okrę­ty,
a miłość to był ten bla­dy, nie­uchwyt­ny
blask – zwia­stun gier zwy­rod­nia­łych

i stra­ty prze­wle­kłej. być może wiszą jesz­cze wesel­ne lam­pio­ny
na brze­gach tam­tej rze­ki, może lśni jesz­cze
w desz­czu tam­ten oddech. milio­ny dat
i twa­rzy (jed­no pyta­nie – tęsk­ni­łaś?
i ta cudow­na odpo­wiedź – tak), gdy powra­ca­ją po latach,
zawsze po latach: dzie­ci
zanu­rza­ją­ce ręce w obrę­czach ziół,
zmą­co­nej wodzie sadza­wek na blo­ko­wi­sku,

mali widzo­wie w kolej­kach do kina,
każ­dy ich gest, któ­ry wte­dy znik­nął,
prze­padł tak nagle jak­by odpa­ro­wał,
teraz też wra­ca, naci­ska powie­trze,
a ono odpo­wia­da cichym otu­le­niem: szep­tu, kształ­tu
i cza­su, bo wszyst­ko jest zno­wu
w ener­gii, jest w mocy życia – posia­da żar
i pręd­kość, mio­ta się, upły­wa

Napi­sa­łem ten wiersz wobec wspo­mnie­nia lata w pew­nym miej­scu, daw­no, daw­no temu. Pomy­śla­łem o tam­tych burzach – prze­la­ty­wa­ły po wypu­kłym nie­bie swo­bod­nie i cicho, ale towa­rzy­szy­ła im mno­gość, nie­prze­bra­na mno­gość bły­ska­wic – jak gdy­by w nie­bo wbu­do­wa­no nie­wi­dzial­ne trans­for­ma­to­ry Niko­li Tesli. Pomy­śla­łem o hipo­te­zie rezo­nan­su kształ­to­twór­cze­go albo przy­czy­no­wo­ści for­mu­ją­cej, zakła­da­ją­cej – w uprosz­cze­niu – że przy­ro­da posia­da ten­den­cję do powta­rza­nia pew­nych zacho­wań, zja­wisk, form – jeśli poprzed­nio już w przy­ro­dzie wystą­pi­ły. Pomy­śla­łem o Ruper­cie Shel­dra­ke­’u, któ­ry zauwa­żył, że przy­ro­da czę­sto zacho­wu­je się tak, jak­by była obda­rzo­na pamię­cią i stwo­rzył ową hipo­te­zę, nie­bez­pod­staw­ną, ale wobec bra­ku wery­fi­ko­wal­nych dowo­dów uzna­wa­nej za para­nau­kę. I pomy­śla­łem o krót­kim ist­nie­niu w cza­sie, kie­dy nie trze­ba przy­ta­ki­wać świa­tu, nie trze­ba zawie­rać z nim pak­tów, bowiem posia­da się ogrom­ną moc, impo­nu­ją­cą ener­gię, natu­ral­nie, że ogra­ni­czo­ną, lecz nie wie się o tym. Nie wie się nic, czy­ta się lapoń­skie baśnie o dia­błach, demo­nach i żyje, żyje, żyje. Ener­gia i moc. Przy­ro­da i pamięć. Cóż to było za życie!