recenzje / NOTKI I OPINIE

Świat „Po tęczy”

Paweł Mackiewicz

Nota Pawła Mackiewicza o książce Gdzie koniec tęczy nie dotyka ziemi Andrzeja Sosnowskiego.

Biuro Literackie

Miej­sce, gdzie koniec tęczy nie doty­ka zie­mi, to każ­de miej­sce, któ­re moż­na sobie wyobra­zić, bo w żad­nym punk­cie tęcza nie dotknie pod­ło­ża.
Miej­sce, gdzie koniec tęczy nie doty­ka zie­mi, to miej­sce, któ­re­go nie ma – każ­dy z nas nosi w sobie wyobra­że­nie tęczy jako barw­ne­go łuku, któ­ry gdzieś koń­czy się i gdzieś zaczy­na.

Praw­da empi­rycz­na kon­tra praw­da sym­bo­licz­ne­go przed­sta­wie­nia, obraz zako­rze­nio­ny w świa­do­mo­ści i jego odpo­wied­nik języ­ko­wy. Tęcza. I świa­tło zała­mu­ją­ce się na kro­plach wody w atmos­fe­rze. To samo? Nie­zu­peł­nie. W Po tęczy Sosnow­ski powra­ca do tema­tu poprzed­niej swo­jej książ­ki poetyc­kiej. Sta­wia­jąc „na roz­kosz z nie­zna­jo­mą panią”, przy­po­mi­na, że „świat to i „. Pew­ność w zawie­sze­niu, chwi­la zamiast pro­ce­su­al­no­ści. Świa­tło – świat, któ­ry postrze­ga­ny jest dzię­ki świa­tłu – „roz­pa­da się na fale”.

W tej fra­zie naj­waż­niej­szy jest przy­miot­nik – „nie­zna­jo­ma”. Język Sosnow­skie­go przy­po­mi­na „język” muzy­ki – niby nie zna­czy, a jest nośni­kiem impul­sów. W chwi­li speł­nie­nia nie ma cza­su na myśle­nie, kon­struk­cję – ta doko­nu­je się sama, cia­ło myśli w zastęp­stwie umy­słu. „Nie odzy­sku­ję przytomności./ Nie odzy­sku­ję przy­tom­no­ści”. Skła­da­nie obra­zów świa­ta jest jak defrag­men­to­wa­nie dys­ku – porząd­ku­je się dostęp­ne ele­men­ty tak, by pro­gra­my moż­na było uru­cha­miać szyb­ciej. Łącząc obce sobie frag­men­ty, uzy­sku­je się nar­ra­cję. Nie­zna­jo­ma na chwi­lę prze­sta­je być nie­zna­jo­mą: przy­da­rza się moment pew­no­ści po chwi­li zasko­cze­nia. „Dziw­nie­śmy dziś sfor­ma­to­wa­ni i skom­pre­so­wa­ni, Panie”.

O autorze

Paweł Mackiewicz

Redaktor, literaturoznawca, krytyk literacki. Autor dwóch książek oraz około dwustu recenzji i szkiców krytycznoliterackich. Pracuje w Zakładzie Literatury Polskiej po 1918 roku na Uniwersytecie Wrocławskim. Mieszka we Wrocławiu.

Powiązania