Sześć głosów o wierszach Jacka Gutorowa

Wszyst­ko, co się tu uzy­sku­je w pro­ce­sie naj­bar­dziej wytę­żo­ne­go roz­po­zna­nia, to fan­to­my – szcze­gól­ne zbio­ro­wi­sko ota­cza­ją­cych z zewnątrz bla­sków, cie­ni, dźwię­ków i docie­ra­ją­cych z wnę­trza sygna­łów świa­do­mo­ści, zna­ków kul­tu­ry, roz­sy­pu­ją­cych się w nie­czy­tel­ną mozai­kę. Nijak się w tym pozbie­rać: gdzie­kol­wiek się ruszyć, w osta­tecz­nym docie­ka­niu moż­na się wydać same­mu sobie zja­wą wyświe­tlo­ną z inne­go świa­ta.

Mie­czy­sław Orski

Guto­row to taki Orfe­usz, co śpie­wa­jąc – zamra­ża, stąd też obec­ne w jego wier­szach emo­cje są jak­by przed chwi­lą wyję­te z lodów­ki.

Adam Wie­de­mann

Odwo­ła­nie do same­go sie­bie. Powtó­rze­nie sie­bie. Nie pierw­sze i nie ostat­nie, bo to istot­na figu­ra poety­ki Guto­ro­wa, chcia­ło­by się rzec auto­cen­ton, nie jed­nak w sen­sie gatun­ko­wym, lecz meta­fo­rycz­nym; pew­ne zda­nia i obra­zy, znie­kształ­co­ne lub frag­men­ta­rycz­ne, spa­ra­fra­zo­wa­ne, ina­czej zwer­sy­fi­ko­wa­ne, nie­kie­dy zapi­sa­ne kur­sy­wą, nie­kie­dy nijak nie­ozna­czo­ne, roz­pry­sku­ją się po roz­ma­itych wier­szach jak okru­chy roz­bi­te­go szkła. Tak­że z nich wzno­szo­ny jest Cry­stal Pala­ce tej poezji. Tak­że, gdyż budu­lec sta­no­wią tu rów­nież zawłasz­czo­ne okru­chy cudzych słów, cyta­ty i odnie­sie­nia poza­au­tor­skie.

Zdzi­sław Jasku­ła

Guto­row (sam poeta twier­dzi, że to pseu­do­nim) pozo­sta­je poetą kre­sów. Nie, nie cho­dzi o kre­sy Wiel­kiej Reczy­po­spo­li­tej – w tym przy­pad­ku nie będzie kolej­ne­go poema­tu o zie­miach utra­co­nych i odzy­ska­nych. Kre­sy są dla poety tym, co mar­gi­na­li­zo­wa­ne, tłu­mio­ne, na pozór nie­istot­ne, przy­cho­dzą­ce spo­za głów­nych nur­tów czło­wie­czeń­stwa, świa­do­mo­ści i poezji. Guto­row chce prze­ma­wiać z offu, z miej­sca nie­okre­ślo­ne­go, pozba­wio­ne­go jasnej inten­cji i toż­sa­mo­ści. Choć jego wier­sze wyda­ją się toczyć nie­ustan­ny dia­log z Tra­dy­cją, to w isto­cie wyko­nu­ją kre­cią robo­tę na zaple­czu histo­rii lite­ra­tu­ry. Z tej nar­ra­cji nic już nie będzie, powta­rza czło­wiek-pseu­do­nim. Koń­czy się sezon na sło­wa.

Andrzej Nowak

Lawi­ru­jąc mię­dzy epo­ką dan­tej­ską i wergi­liań­ską, mię­dzy zaszło­ścią a przy­szło­ścią, mię­dzy tym co było, a tym, co już nigdy się nie wyda­rzy, Guto­row two­rzy mister­ny wzór na wła­sne nie­ist­nie­nie. Wzór pozor­ny, bo nie o zaprze­cze­nie sie­bie czy prze­kre­śle­nie zewnętrz­ne tu cho­dzi, ile raczej o zapeł­nie­nie tego, co wewnątrz, o wyłu­ska­nie sen­su z bez­sen­su, zachwy­tu z nie­by­tu, życia ze śmier­ci.

Kon­rad Woj­ty­ła

Guto­row w impo­nu­ją­cy spo­sób pozo­sta­je wier­ny sty­lo­wi swo­je­go talen­tu, nie ter­ro­ry­zu­jąc go przy uży­ciu całej potę­gi swej este­tycz­nej świa­do­mo­ści. Szu­ka cze­goś w głę­bi sie­bie, anga­żu­jąc do tego języ­ki, któ­re jemu same­mu, lub komuś inne­mu, zdo­ła­ły się do tego przy­dać. Jed­no z naj­uczciw­szych i naj­bar­dziej war­tych uwa­gi przed­się­wzięć poetyc­kich w ostat­nich latach.

Piotr Śli­wiń­ski