recenzje / ESEJE

Żywioł opowiadania

Joanna Roszak

Impresja Joanny Roszak na temat prozy Tomasza Krasińskiego, wyróżnionego w ramach projektu „Pracownie otwarte prozą 2023”.

Z księ­gi Bha­ga­wad­gi­ta pocho­dzi afo­ryzm: „Włóż ser­ce w swo­ją pra­cę, ale nigdy w jej nagro­dze­nie”. Gdy­by Uczest­nicz­ki i Uczest­ni­cy mojej pra­cow­ni zna­li i zna­ły ten wers przed napi­sa­niem ich tek­stów, moż­na by przy­pusz­czać, że dzia­ła­li pod jego dyk­tan­do.

Piotr Kara­be­la zapra­sza do ogro­du o roz­wi­dla­ją­cych się ścież­kach („roze­trzeć w dło­niach ogród”) i do deko­do­wa­nia, roz­cie­ra­nia jego roz­bra­ja­ją­cych czu­ło­ścią parzy­stych obra­zów. Syl­wia Walic­ka nara­ża swo­je sło­wa na szarp­nię­cia, pisze o ludziach, któ­rzy mają z sobą tyl­ko sło­wa. O Woj­cie­chu Stud­nic­kim powie­dzia­ło nam się wier­szem pod­czas jed­nych z zajęć: „Im wię­cej w tych wier­szach mię­sa, tym szyb­ciej tra­fisz do ser­ca”. Tra­fia. Han­ka Dziu­biń­ska upra­wia szla­chet­nie pro­stą poezję cza­su prze­szłe­go, Klau­dy­nie Saczuk poświę­ci­my uwa­gę osob­no, a Adrian Olszew­ski szu­ka mrocz­nych natur, się­ga­jąc po fra­zy w sty­lu, po któ­ry dziś już się raczej się nie się­ga.

Tu mam przy­jem­ność zapre­zen­to­wać frag­men­ty zesta­wów Toma­sza Kra­siń­skie­go: łączą deli­kat­ność z ostrym, prze­ni­kli­wym spoj­rze­niem. Z grun­tu dia­lo­go­wa, sla­mo­wa poezja Toma­sza mistrzow­sko prze­kie­ro­wu­je uwa­gę z uni­wer­sal­ne­go na pry­wat­ne i z pry­wat­ne­go na uni­wer­sal­ne. Czer­pie z żywio­łu opo­wia­da­nia.

Bli­skie jest Tom­ko­wi sta­no­wi­sko – w ostat­nich latach eks­pli­ko­wa­ne może z naj­więk­szą mocą przez Aman­dę Gor­man – że zabie­ra­nie gło­su jest decy­zją poli­tycz­ną. Zda­je się mieć prze­ko­na­nie, że mil­cze­nie niko­mu nie słu­ży. I że poezja – jak w prze­mó­wie­niu Gor­man – nie jest języ­kiem barier, ale mostów.

O autorze

Joanna Roszak

Urodziła się w 1981 roku. Poetka, badaczka. Pracuje jako profesor w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk oraz jako nauczycielka języka polskiego w jednej z poznańskich szkół. Współfundatorka i wiceprezeska Fundacji Józefa Rotblata. Ostatnio wydała: Miejsce i imię. Poeci niemieckojęzyczni żydowskiego pochodzenia, Słyszysz? Synagoga. Wychodząc spod poznańskiej synagogi przy Wronieckiej oraz Żuraw z origami. Opowieść o Józefie Rotblacie. Redaktorka wielu książek zbiorowych (poświęconych m.in. Ingeborg Bachmann, Paulowi Celanowi czy Fernandowi Pessoi). Autorka tomów poetyckich: lele, wewe, tego dnia. W Biurze Literackim opublikowała zbiory wierszy: przyszli niedokonani (2018) oraz ploso (2020), a dekadę temu – złożoną z wywiadów (m.in. z Edwardem Balcerzanem, Stanem Borysem, Krystyną Miłobędzką i Andrzejem Falkiewiczem, Ewą Sułkowską-Bierezin, Janem Stolarczykiem, Marianem Grześczakiem) – książkę W cztery strony naraz. Portrety Tymoteusza Karpowicza. Redagowała także tom esejów Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się w 2019 roku we Wrocławiu.

Powiązania