Najsłabszy opór

1.

Co?, spy­ta­ła Emma dwu­dzie­ste­go maja. Co? Wła­śnie myła w łazien­ce lustro, gdy JC, któ­ry leżał w wan­nie, poin­for­mo­wał ją, że Pro­fe­sor L zapro­po­no­wał mu wyjazd do Austra­lii. Emma zatrzy­ma­ła okręż­ne, dobrze wymie­rzo­ne ruchy pra­wej ręki i wymow­nym spoj­rze­niem dała JC do zro­zu­mie­nia, co o tym myśli. Sie­dem tygo­dni? Mia­ła na ten temat okre­ślo­ny pogląd, po pro­stu. Za przy­krą uzna­ła zwłasz­cza koniecz­ność oby­wa­nia się bez spo­koj­ne­go poran­ne­go rytu­ału, któ­ry był moż­li­wy, ponie­waż obo­je mogli swo­bod­nie decy­do­wać o godzi­nach pra­cy, a tak­że dla­te­go, że Emma z zasa­dy odma­wia­ła posia­da­nia budzi­ka: rytu­ału leni­we­go roz­bu­dza­nia się i powol­nych, pół­sen­nych piesz­czot, któ­re zazwy­czaj mia­ły ciąg dal­szy, a potem wspól­ne­go prysz­ni­ca, no i espres­so, któ­re robił JC, czar­ne jak smo­ła, pod­czas gdy ona prze­pro­wa­dza­ła dro­bia­zgo­we stu­dium pogo­dy. Otwie­ra­ła okno w sypial­ni i naj­pierw wysta­wia­ła na zewnątrz nagie ramię, a potem cały tułów, kil­ka razy głę­bo­ko wdy­cha­jąc powie­trze. Cof­nąw­szy się na powrót do poko­ju, ana­li­zo­wa­ła swo­je wra­że­nia, porów­ny­wa­ła je z pro­gno­zą pogo­dy, po czym na pod­sta­wie sumy tych obser­wa­cji wybie­ra­ła ubra­nia, sta­ran­nie wyse­lek­cjo­no­wa­ny zestaw, od okryć wierzch­nich po bie­li­znę. JC czę­sto zgła­szał sen­sow­ny komen­tarz. Nie sądzę, żeby weł­na była na dziś odpo­wied­nia, kocha­nie, mówił cza­sem, gdy padał deszcz, bo wie­dział, że jej zda­niem w takiej sytu­acji weł­na draż­ni skó­rę. Emma bar­dzo sobie ceni­ła taką for­mę tro­skli­wo­ści, i nigdy nie igno­ro­wa­ła jego rad… Sie­dem tygo­dni? Jesz­cze raz rzu­ci­ła mu to samo spoj­rze­nie, ale ponie­waż tyl­ko się do niej uśmie­chał, nie­wzru­szo­ny, to z wes­tchnie­niem ska­pi­tu­lo­wa­ła. Czło­wiek musi chy­ba robić to, co musi, i jeśli tyl­ko nie powo­du­je nad­mier­ne­go cier­pie­nia, to, no cóż. Wię­cej powie­dzieć nie zdą­ży­ła. Zoba­czy­ła w lustrze, że JC wyszedł z wan­ny i zbli­ża się od tyłu, było cał­kiem jasne, do cze­go zmie­rza.

Nie­ca­łe trzy tygo­dnie póź­niej, dokład­nie siód­me­go czerw­ca, żegna­li się na kopen­ha­skim lot­ni­sku. Jens Chri­stian Nie­lsen i Emma Domber­no­vsky, ład­na, zadba­na para. On nie­co wyż­szy od niej, ona nie­co szczu­plej­sza od nie­go. Wtu­li­li się w sie­bie, w samym środ­ku mro­wia podróż­nych, jak­by się na peł­ną czu­ło­ści minu­tę zapa­dli jed­no w dru­gie, nie­ja­ko zamy­ka­jąc w obję­ciu cze­ka­ją­cą ich tęsk­no­tę i rado­sne ocze­ki­wa­nie nad­cho­dzą­ce­go spo­tka­nia. Było to tym bar­dziej prze­peł­nio­ne czu­ło­ścią, że poprzed­nie­go wie­czo­ru pod­czas lep­sze­go niż zwy­kle obia­du, w restau­ra­cji Jean, wła­ści­wie posta­no­wi­li zostać rodzi­ca­mi. JC uwa­żał, że po sze­ściu latach współ­ży­cia, teraz, gdy obo­je prze­kro­czy­li trzy­dziest­kę, doj­rze­li już do tego zada­nia. Gdy jedli przy­staw­kę, rola­dę z łoso­sia, odma­lo­wy­wał przed Emmą radość, jaką ich wspól­nym zna­jo­mym spra­wia­ły brzdą­ce, a pod­czas dania głów­ne­go, bef­szty­ku z mal­ga­skim pie­przem, zwró­cił uwa­gę, jak bar­dzo cie­szy­ła­by się jej bab­cia, gdy­by mogła tego doświad­czyć – co jed­nak zgod­nie uzna­li za tani chwyt. Na koniec JC wsa­dził łyżecz­kę w domo­wej robo­ty sor­bet mali­no­wy, któ­ry bez opo­ru się pod­dał, i gwał­tow­nie, z naci­skiem, w cał­kiem nie­ty­po­wy dla sie­bie spo­sób oświad­czył, że po pro­stu chciał­by w tym życiu zostać ojcem! Ależ ja nic nie mówię! Emma zarę­czy­ła, że nie jest oso­bą, któ­ra sta­wia opór, gdy ktoś tak sta­wia spra­wę, ma jedy­nie pew­ne wąt­pli­wo­ści doty­czą­ce tego rodza­ju zobo­wią­za­nia. Co takie­go?! O czym ona mówi?!

Wie­czo­rem pią­te­go czerw­ca pogo­da była przy­jem­na, cie­pło, chcia­ło się prze­by­wać na zewnątrz. Emma i JC szli spa­ce­rem pod rękę, wra­ca­jąc nabrze­żem do ich wspól­ne­go miesz­ka­nia przy uli­cy Bor­ger­ga­de, cał­kiem przy­zwo­ite­go trzy­po­ko­jo­we­go miesz­ka­nia z bal­ko­nem, i Emma cier­pli­wie zwró­ci­ła uko­cha­ne­mu uwa­gę na to, że wszyst­ko, co ist­nie­je, jest rezul­ta­tem nie­praw­do­po­dob­nie zło­żo­ne­go łań­cu­cha przy­czyn i skut­ków. Jako bio­log powi­nien to wie­dzieć lepiej niż więk­szość ludzi. Przy­zna­ła, że aż jej się krę­ci w gło­wie na samą myśl o tym, jak na przy­kład omlet stał się omle­tem. Pomy­śleć tyl­ko o wszyst­kich ele­men­tach, któ­re nie­skoń­cze­nie dłu­go i z udzia­łem nie­zli­czo­nych zda­rzeń nastę­po­wa­ły jeden po dru­gim, po to by na nie­by­wa­le krót­ką chwi­lę przy­jąć for­mę wspo­mnia­ne­go omle­tu. I wyobra­zić sobie, że w jej maci­cy miał­by się toczyć taki pro­ces, któ­ry dopro­wa­dził­by do rezul­ta­tu w posta­ci dziec­ka – nowiu­sień­kie­go czło­wie­ka, życia po pro­stu, któ­re­go następ­stwem jest, jak wia­do­mo, śmierć – to jej zda­niem wię­cej, niż moż­na ocze­ki­wać od nor­mal­nie myślą­ce­go czło­wie­ka: że wsko­czy w to bez zasta­no­wie­nia. Głę­bo­ko wcią­gnę­ła powie­trze. To jed­no.

A dru­gie, to czy nale­ży nie­win­ne­go nie­na­ro­dzo­ne­go nara­żać na egzy­sten­cję. To jest pyta­nie, któ­re raz posta­wio­ne, wkrót­ce prze­kie­ru­je uwa­gę na dwie spra­wy: po pierw­sze, nikt na tej zie­mi nie ma szan­sy wie­dzieć, kim jest ta nie­win­na, nie­na­ro­dzo­na isto­ta, a raczej kim by była, nie mówiąc już o tym, co by jej w życiu przy­pa­dło w udzia­le oprócz śmier­ci. Po dru­gie, nikt, abso­lut­nie nikt, nie­za­leż­nie od tego, jak szczę­śli­wie by się wszyst­ko mia­ło uło­żyć, nie może decy­do­wać o tym, czy lepiej ist­nieć, czy lepiej nie ist­nieć. Z któ­rej to przy­czy­ny powyż­sze pyta­nie musi pozo­stać bez odpo­wie­dzi. I w isto­cie było dla Emmy zagad­ką, jak to moż­li­we, wziąw­szy te kwe­stie pod uwa­gę, że na zie­mi żyje sześć miliar­dów ludzi. Sześć miliar­dów! Tak po pro­stu, jak gdy­by nigdy nic! Ludzie napraw­dę są zabaw­ni… JC zacho­wał mil­cze­nie, daw­no już posta­no­wił, że jeśli cho­dzi o Emmę, to pew­ne rze­czy musi po pro­stu prze­cze­kać. Ale za to. Zanim zga­si­li tego wie­czo­ru świa­tło, przy­ło­żył usta do jej ucha i szep­nął, że gdy­by obie­ca­ła tę spra­wę roz­wa­żyć, poka­zał­by jej kil­ka zna­nych sobie sztu­czek, tu i teraz. Dosko­na­le. Chodź tutaj.

Cał­kiem pozba­wio­na poczu­cia humo­ru Emma w każ­dym razie nie była.

*

Rolf Domber­no­vsky powi­tał Emmę w przed­po­ko­ju gabi­ne­tu adwo­kat­ki Niny Zeu­then z miną prze­peł­nio­ną współ­czu­ciem. Był bar­dzo opa­lo­ny. Odcień jak u pre­zy­den­ta, powie­dzia­ła Emma z uzna­niem. Ha!, odparł Rolf z powa­gą. Poda­li sobie ręce i usie­dli obok sie­bie na sofie, innych moż­li­wo­ści nie było. Hm, więc umar­ła, ode­zwał się Rolf po kil­ku sekun­dach ciszy. Emma ski­nę­ła gło­wą i utkwi­ła wzrok w dość dużej, przy­po­mi­na­ją­cej ana­na­sa pal­mie, któ­ra rosła w usta­wio­nej na pod­ło­dze gli­nia­nej doni­cy. Z tego, co wyglą­da­ło jak sam owoc, ster­cza­ła orgia sztyw­nych, ufor­mo­wa­nych na kształt wachla­rza liści, któ­re, gdy obok prze­cho­dzi­ła sekre­tar­ka, koły­sa­ły się lek­ko w górę i w dół. Ile mia­ła lat, sie­dem­dzie­siąt pięć?, chciał się dowie­dzieć Rolf. Sie­dem­dzie­siąt jeden, powie­dzia­ła Emma. Rolf kiw­nął gło­wą. Za to mia­ła dobre życie, stwier­dził. Hmmm, zasta­na­wia­ła się Emma. Zwa­żyw­szy, że Dagny Domber­no­vsky pocho­wa­ła męża i obu swo­ich synów, uwa­ża­ła, że nale­ża­ło­by to twier­dze­nie zmo­dy­fi­ko­wać. Natu­ral­nie, zgo­dził się Rolf. Natu­ral­nie. Tym razem pozo­sta­wi­li kiwa­nie ana­na­so­wi.

I co zro­bi­my z domem let­nim?, zapy­tał Rolf. Przede wszyst­kim nie wia­do­mo, co bab­cia zadys­po­no­wa­ła, odpar­ła Emma. Pal­ma ana­na­so­wa zasty­gła w bez­ru­chu i zno­wu sami musie­li kiwać gło­wa­mi. Prze­cież nad­zwy­czaj­nie lubi­ła koty, doda­ła Emma z głę­bo­ko zamy­ślo­ną miną. Ochron­ka dla kotów? Emmo, żar­tu­jesz sobie ze mnie. Emma potwier­dzi­ła miauk­nię­ciem, co Rolf cał­ko­wi­cie zigno­ro­wał. Prze­su­nął się za to na brzeg sofy i zwró­cił się do pal­my. Stwier­dził, że dom to sta­rzy­zna, ale leżą­ca w pierw­szym sze­re­gu od pla­ży dział­ka jest war­ta kil­ka milio­nów. Emmę to, szcze­rze mówiąc, zasko­czy­ło, ale sko­ro Rolf tak mówi, to pew­nie tak jest. Ufa­ła, że zna się na tych spra­wach. Pal­ma kiw­nę­ła, dając znać, że coś się w domu poru­sza.

Otwo­rzy­ły się drzwi i poja­wi­ła się drob­na kobie­ta w śred­nim wie­ku ubra­na w jasno­sza­ry kostium i różo­wą bluz­kę. Była bla­da, policz­ki pokry­wał róż, jeden zde­cy­do­wa­nie inten­syw­niej niż dru­gi. Mru­ga­nie zdra­dza­ło krót­ko­wzrocz­ność. Emma odnio­sła wra­że­nie, że chwi­lę wcze­śniej za zamknię­ty­mi drzwia­mi kobie­ta drze­ma­ła, pod­pie­ra­jąc ręką poli­czek, i natych­miast poczu­ła do niej sym­pa­tię. Jej głos oka­zał się rów­nie nie­po­zor­ny jak postać; powie­dzia­ła, że nazy­wa się Nina Zeu­then, i zapro­si­ła Emmę i Rofla do gabi­ne­tu, pomiesz­cze­nia dłu­gie­go, wąskie­go i wyjąt­ko­wo wyso­kie­go. Tu poda­ła im rękę. Zim­ną, suchą, lek­ko drżą­cą. Emma nie mogła pozbyć się uczu­cia, jakie wywo­łał w niej uścisk tej dło­ni, mia­ła wra­że­nie, jak­by trzy­ma­ła moty­la. Bez powo­dze­nia pró­bo­wa­ła zetrzeć je z ręki, aż wresz­cie wetknę­ła ją do kie­sze­ni.

Wska­zu­jąc na skó­rza­ną sofę, Nina Zeu­then popro­si­ła Emmę i Rol­fa, żeby usie­dli, i podą­ży­ła do swo­je­go biur­ka w prze­ciw­le­głym koń­cu poko­ju. Tym razem Rolf wolał stać, Emma zaś usia­dła. Sofa była głę­bo­ka, a ponie­waż Emma nadal trzy­ma­ła rękę w kie­sze­ni, to pra­we ramię ster­cza­ło odsu­nię­te od cia­ła pod nie­wy­god­nym dla niej kątem. Żeby to skom­pen­so­wać, wychy­li­ła się w bok, ale sofa oka­za­ła się nie­spo­dzie­wa­nie mięk­ka, więc Emma musia­ła się pode­przeć wypro­sto­wa­nym lewym ramie­niem. Odru­cho­wo prze­rzu­ci­ła lewą nogę przez pra­wą, osią­ga­jąc tym samym peł­ną gra­cji, pół­le­żą­cą pozy­cję. Rolf nato­miast od razu zna­lazł solid­ną pozy­cję sto­ją­cą. Ze sto­pa­mi roz­sta­wio­ny­mi na sze­ro­kość bio­der i mięk­ki­mi kola­na­mi, gotów do nagłe­go sko­ku. On rów­nież trzy­mał pra­wą rękę w kie­sze­ni spodni, lewą zaś gła­dził się uspo­ka­ja­ją­co po pier­si okry­tej jasno­nie­bie­ską koszu­lą. Nina Zeu­then przy­glą­da­ła im się ze swo­je­go koń­ca gabi­ne­tu nie­zde­cy­do­wa­na, jak w tej sytu­acji się zacho­wać, i po chwi­li waha­nia przy­bra­ła pozy­cję, któ­ra nie mniej zasko­czy­ła ich. Lek­ko pod­sko­czy­ła i zna­la­zła się na brze­gu biur­ka, po czym nie­co się prze­su­nąw­szy, wygod­nie się usa­do­wi­ła. Wypro­sto­wa­ła ple­cy, wypię­ła pierś i wcią­gnę­ła brzuch. I tak razem cie­szy­li się pół­mi­nu­tą ciszy.