utwory / zapowiedzi książek

Spoczęliśmy na dłoni Boga

Péter Nádas

Fragment książki Pamięć Petera Nadasa, która ukaże się w przekładzie Elżbiety Sobolewskiej w Biurze Literackim 20 marca 2017 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Darem­nie jed­nak, jako ten doświad­czo­ny i trzeź­wy, pla­no­wa­łem każ­dy mój ruch, nade­szła wresz­cie chwi­la, w któ­rej stra­ci­łem wszel­ki roz­są­dek, teraz jed­nak, kie­dy wszyst­ko nale­ży już do prze­szło­ści, a ja chłod­nym okiem przy­glą­da­jąc się sobie same­mu, usi­łu­ję przy­wo­łać w pamię­ci wyda­rze­nia tam­te­go sło­necz­ne­go przed­po­łu­dnia, zda­ję sobie spra­wę, że nie­ba­wem napo­tkam nie­moż­li­we do prze­zwy­cię­że­nia prze­szko­dy, że będę musiał się prze­bić przez gru­by mur tego, co nie­moż­li­we do wyra­że­nia, a mój wszech­obec­ny i czę­sto śmiesz­ny wstyd uczy­ni moje wyzna­nie moc­no wąt­pli­wym, acz­kol­wiek wia­do­me jest, że nazy­wa­nie po imie­niu rze­czy, któ­re w codzien­nym życiu mają swo­je skom­pro­mi­to­wa­ne i do znu­dze­nia powta­rza­ne okre­śle­nia, zwy­kło nam spra­wiać nie­ma­łą trud­ność, sło­wa te bowiem, mimo swo­je­go reali­zmu i siły wyra­zu nie dla­te­go jed­nak oka­za­ły­by się nie­wła­ści­we do opi­su moich prze­żyć, gdyż oba­wia­łem się, iż uży­wa­jąc ich, sprze­nie­wie­rzył­bym się dobre­mu, miesz­czań­skie­mu wycho­wa­niu, tak zwa­ne dobre miesz­czań­skie wycho­wa­nie ani tro­chę mnie nie inte­re­so­wa­ło, chcia­łem mówić o życiu, a miesz­czań­skie dobre wycho­wa­nie to naj­wy­żej for­ma życia, tak więc, jeśli przed tym osta­tecz­nym roz­ra­chun­kiem chcia­łem z naj­więk­szą dokład­no­ścią spo­rzą­dzić mapę moich uczu­cio­wych prze­żyć, musia­łem obna­żyć przed sobą moje wła­sne cia­ło, nie mógł mnie powstrzy­mać żaden wstyd, musia­łem zoba­czyć je nagie, tak samo bowiem śmiesz­ne było­by naka­zy­wa­nie leka­rzo­wi doko­nu­ją­ce­mu sek­cji zwłok, by nie ruszał okry­wa­ją­ce­go je prze­ście­ra­dła, zatem musia­łem zdjąć szla­frok i pidża­mę, a z niej ścią­gnąć iry­tu­ją­co skom­pli­ko­wa­ną pięk­ną suk­nię, tak samo jak wte­dy, nazy­wa­jąc wszyst­kie gesty i wszyst­ko, co wów­czas czu­łem, choć po chwi­li zasta­no­wie­nia musia­łem przy­znać, że uży­wa­nie codzien­nych słów na okre­śle­nie tak zwa­nych wsty­dli­wych czę­ści cia­ła, a sko­ro mowa o żywym cie­le to tak­że na okre­śle­nie jego natu­ral­nych funk­cji, było­by podob­nie śmiesz­ne i zakła­ma­ne jak szyb­kie zmie­nia­nie tema­tu przez wzgląd na dobre manie­ry, kie­dy bowiem chcąc oce­nić rze­czy­wi­ste pro­por­cje zagad­nie­nia, jak też sto­pień trud­no­ści, jakich nastrę­cza­ło­by zna­le­zie­nie wła­ści­we­go roz­wią­za­nia, dla pró­by zadał­bym sobie pyta­nie: „przy­znaj się, mój dro­gi, sło­wem, tam­te­go sło­necz­ne­go przed­po­łu­dnia wresz­cie prze­rżną­łeś swo­ją narze­czo­ną!”, darem­nie odpo­wie­dział­bym twier­dzą­co na tak zada­ne pyta­nie, odpo­wiedź oka­za­ła­by się takim samym fał­szy­wym uprosz­cze­niem czy ogól­ni­kiem, jakim było­by skwi­to­wa­nie pyta­nia mil­cze­niem, sło­wo to bowiem, tak samo jak mil­cze­nie, pomi­ja­ło­by wszel­kie wie­le mówią­ce szcze­gó­ły; tyl­ko że to peł­ne nar­cy­zmu sku­pie­nie, skon­cen­tro­wa­ne na nie­god­nych zain­te­re­so­wa­nia, ukry­tych szcze­gó­łach, z wiel­kim tru­dem potra­fi­ło oddać obraz swe­go przed­mio­tu, czy­li same­go sie­bie, cia­ło bowiem w tych wła­śnie momen­tach tra­ci poczu­cie świa­do­mo­ści, kie­dy zdra­dzi­ło­by naj­wię­cej, a pamięć nie umie zacho­wać tego, cze­go nie było świa­do­mie cia­ło, nie zauwa­ża zatem naj­waż­niej­szych dla sie­bie chwil, acz­kol­wiek pozwa­la to doznać szcze­gól­ne­go uczu­cia, podob­ne­go wspo­mnie­niu o utra­cie przy­tom­no­ści, kie­dy pamięć reje­stru­je jedy­nie chwi­lę jej utra­ty i moment powro­tu świa­do­mo­ści, pod­czas gdy stan omdle­nia, któ­re­go póź­niej byli­by­śmy naj­bar­dziej cie­ka­wi, i któ­ry jest sta­nem naj­bar­dziej róż­nią­cym się od wszyst­kich nam zna­nych, pozo­sta­je okry­ty tajem­ni­cą.


Prze­kład zre­ali­zo­wa­no w ramach sty­pen­dium z Fun­du­szu Pro­mo­cji Twór­czo­ści

O autorze

Péter Nádas

Ur. w 1942 roku w Budapeszcie. Węgierski pisarz, eseista, dramaturg, fotograf. Jeden z czołowych pisarzy postmodernistycznych w europejskiej literaturze. Autor powieści Egy családregény vége (1977, Koniec pewnej sagi rodzinnej), Párhuzamos történetek (2005, Historie równoległe) czy Emlékiratok könyve (1986, Pamięć), nowel opublikowanych w zbiorach A Biblia és más régi történetek (1988, Biblia i inne dawne opowieści) i Szerelem (Miłość, polskie wyd. 1998). Pisał również eseje filozoficzne, w tym Az égi és a földi szerelemről (1991, O miłości niebiańskiej i ziemskiej). Jego utwory zostały przetłumaczone na wiele europejskich i światowych języków.

Powiązania

Kroniki ukrytej prawdy, Sroga zima oraz Biblia i inne historie

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie wokół ksią­żek Kro­ni­ki ukry­tej praw­dy Pere­’a Cal­der­sa, Sro­ga zima Ray­mon­da Quene­au i Biblia i inne histo­rie Péte­ra Náda­sa z udzia­łem Anny Sawic­kiej, Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej, Anny Wasi­lew­skiej, Anny Kału­ży i Jaku­ba Skur­ty­sa w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 24.

Więcej

Biblia i inne historie

utwory / zapowiedzi książek Elżbieta Sobolewska Péter Nádas

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Péte­ra Náda­sa Biblia i inne histo­rie, w tłu­ma­cze­niu Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 7 paź­dzier­ni­ka 2019 roku.

Więcej

Drogi Wydawco i moja jeszcze droższa Tłumaczko,

recenzje / KOMENTARZE Péter Nádas

Komen­tarz Péte­ra Náda­sa do nomi­na­cji do Lite­rac­kiej Nagro­dy Euro­py Środ­ko­wej „Ange­lus” 2018.

Więcej

Drogi Wydawco i moja jeszcze droższa Tłumaczko,

recenzje / KOMENTARZE Péter Nádas

Komen­tarz Péte­ra Náda­sa do nomi­na­cji do Lite­rac­kiej Nagro­dy Euro­py Środ­ko­wej „Ange­lus” 2018.

Więcej

Wielka rzeka ludzkiej pamięci

wywiady / o książce Elżbieta Sobolewska Krzysztof Sztafa

Roz­mo­wa Krzysz­to­fa Szta­fy z Elż­bie­tą Sobo­lew­ską, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Pamięć Péte­ra Náda­sa, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 3 kwiet­nia 2017 roku, a wer­sji elek­tro­nicz­nej 2 paź­dzier­ni­ka 2017 roku.

Więcej

Śmierć zegarkom

recenzje / ESEJE Piotr Prachnio

Recen­zja Pio­tra Prach­nio książ­ki Pamięć Pete­ra Nada­sa w tłu­ma­cze­niu Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej, któ­ra uka­za­ła się w wer­sji elek­tro­nicz­nej nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 2 paź­dzier­ni­ka 2017 roku.

Więcej

Pamięć

recenzje / ESEJE Rafał Hetman

Recen­zja Rafa­ła Het­ma­na książ­ki Pamięć Pete­ra Nada­sa w tłu­ma­cze­niu Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej, któ­ra uka­za­ła się w wer­sji elek­tro­nicz­nej nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 2 paź­dzier­ni­ka 2017 roku.

Więcej

Erotyczna komunia i odzyskana rzeczywistość

recenzje / ESEJE Gábor Csordás

Recen­zja Gábo­ra Csor­dása, towa­rzy­szą­ca pre­mie­rze książ­ki Pamięć Péte­ra Náda­sa, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 3 kwiet­nia 2017 roku.

Więcej

Pamięć – spowiedź tłumacza

recenzje / KOMENTARZE Elżbieta Sobolewska

Autor­ski komen­tarz Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej do prze­kła­du Pamię­ci Pete­ra Náda­sa, wyda­nej w Biu­rze Lite­rac­kim 3 kwiet­nia 2017 roku.

Więcej

Pamięć

utwory / zapowiedzi książek

Frag­ment książ­ki Pamięć Péte­ra Náda­sa w prze­kła­dzie Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 3 kwiet­nia 2017 roku.

Więcej

Miejsca spotkania, linie podziału

recenzje / ESEJE Adam Partyka

Recen­zja Ada­ma Par­ty­ki towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Biblia i inne histo­rie Péte­ra Náda­sa, w tłu­ma­cze­niu Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 7 paź­dzier­ni­ka 2019 roku.

Więcej

Historie chłopców dorastających w realiach komunistycznego reżimu

recenzje / KOMENTARZE Elżbieta Sobolewska

Komen­tarz Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej towa­rzy­szą­cy wyda­niu książ­ki Biblia i inne histo­rie Péte­ra Náda­sa, w tłu­ma­cze­niu Elż­bie­ty Sobo­lew­skiej, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 7 paź­dzier­ni­ka 2019 roku.

Więcej