utwory / zapowiedzi książek Spoczęliśmy na dłoni Boga
Péter Nádas
Fragment książki Pamięć Petera Nadasa, która ukaże się w przekładzie Elżbiety Sobolewskiej w Biurze Literackim 20 marca 2017 roku.
Daremnie jednak, jako ten doświadczony i trzeźwy, planowałem każdy mój ruch, nadeszła wreszcie chwila, w której straciłem wszelki rozsądek, teraz jednak, kiedy wszystko należy już do przeszłości, a ja chłodnym okiem przyglądając się sobie samemu, usiłuję przywołać w pamięci wydarzenia tamtego słonecznego przedpołudnia, zdaję sobie sprawę, że niebawem napotkam niemożliwe do przezwyciężenia przeszkody, że będę musiał się przebić przez gruby mur tego, co niemożliwe do wyrażenia, a mój wszechobecny i często śmieszny wstyd uczyni moje wyznanie mocno wątpliwym, aczkolwiek wiadome jest, że nazywanie po imieniu rzeczy, które w codziennym życiu mają swoje skompromitowane i do znudzenia powtarzane określenia, zwykło nam sprawiać niemałą trudność, słowa te bowiem, mimo swojego realizmu i siły wyrazu nie dlatego jednak okazałyby się niewłaściwe do opisu moich przeżyć, gdyż obawiałem się, iż używając ich, sprzeniewierzyłbym się dobremu, mieszczańskiemu wychowaniu, tak zwane dobre mieszczańskie wychowanie ani trochę mnie nie interesowało, chciałem mówić o życiu, a mieszczańskie dobre wychowanie to najwyżej forma życia, tak więc, jeśli przed tym ostatecznym rozrachunkiem chciałem z największą dokładnością sporządzić mapę moich uczuciowych przeżyć, musiałem obnażyć przed sobą moje własne ciało, nie mógł mnie powstrzymać żaden wstyd, musiałem zobaczyć je nagie, tak samo bowiem śmieszne byłoby nakazywanie lekarzowi dokonującemu sekcji zwłok, by nie ruszał okrywającego je prześcieradła, zatem musiałem zdjąć szlafrok i pidżamę, a z niej ściągnąć irytująco skomplikowaną piękną suknię, tak samo jak wtedy, nazywając wszystkie gesty i wszystko, co wówczas czułem, choć po chwili zastanowienia musiałem przyznać, że używanie codziennych słów na określenie tak zwanych wstydliwych części ciała, a skoro mowa o żywym ciele to także na określenie jego naturalnych funkcji, byłoby podobnie śmieszne i zakłamane jak szybkie zmienianie tematu przez wzgląd na dobre maniery, kiedy bowiem chcąc ocenić rzeczywiste proporcje zagadnienia, jak też stopień trudności, jakich nastręczałoby znalezienie właściwego rozwiązania, dla próby zadałbym sobie pytanie: „przyznaj się, mój drogi, słowem, tamtego słonecznego przedpołudnia wreszcie przerżnąłeś swoją narzeczoną!”, daremnie odpowiedziałbym twierdząco na tak zadane pytanie, odpowiedź okazałaby się takim samym fałszywym uproszczeniem czy ogólnikiem, jakim byłoby skwitowanie pytania milczeniem, słowo to bowiem, tak samo jak milczenie, pomijałoby wszelkie wiele mówiące szczegóły; tylko że to pełne narcyzmu skupienie, skoncentrowane na niegodnych zainteresowania, ukrytych szczegółach, z wielkim trudem potrafiło oddać obraz swego przedmiotu, czyli samego siebie, ciało bowiem w tych właśnie momentach traci poczucie świadomości, kiedy zdradziłoby najwięcej, a pamięć nie umie zachować tego, czego nie było świadomie ciało, nie zauważa zatem najważniejszych dla siebie chwil, aczkolwiek pozwala to doznać szczególnego uczucia, podobnego wspomnieniu o utracie przytomności, kiedy pamięć rejestruje jedynie chwilę jej utraty i moment powrotu świadomości, podczas gdy stan omdlenia, którego później bylibyśmy najbardziej ciekawi, i który jest stanem najbardziej różniącym się od wszystkich nam znanych, pozostaje okryty tajemnicą.
Przekład zrealizowano w ramach stypendium z Funduszu Promocji Twórczości
O autorze
Péter Nádas
Ur. w 1942 roku w Budapeszcie. Węgierski pisarz, eseista, dramaturg, fotograf. Jeden z czołowych pisarzy postmodernistycznych w europejskiej literaturze. Autor powieści Egy családregény vége (1977, Koniec pewnej sagi rodzinnej), Párhuzamos történetek (2005, Historie równoległe) czy Emlékiratok könyve (1986, Pamięć), nowel opublikowanych w zbiorach A Biblia és más régi történetek (1988, Biblia i inne dawne opowieści) i Szerelem (Miłość, polskie wyd. 1998). Pisał również eseje filozoficzne, w tym Az égi és a földi szerelemről (1991, O miłości niebiańskiej i ziemskiej). Jego utwory zostały przetłumaczone na wiele europejskich i światowych języków.
Powiązania
Kroniki ukrytej prawdy, Sroga zima oraz Biblia i inne historie
nagrania / stacja Literatura Różni autorzy
Spotkanie wokół książek Kroniki ukrytej prawdy Pere’a Caldersa, Sroga zima Raymonda Queneau i Biblia i inne historie Pétera Nádasa z udziałem Anny Sawickiej, Elżbiety Sobolewskiej, Anny Wasilewskiej, Anny Kałuży i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.
Więcej
Biblia i inne historie
utwory / zapowiedzi książek Elżbieta Sobolewska
Péter Nádas
Fragment zapowiadający książkę Pétera Nádasa Biblia i inne historie, w tłumaczeniu Elżbiety Sobolewskiej, która ukaże się w Biurze Literackim 7 października 2019 roku.
Więcej
Drogi Wydawco i moja jeszcze droższa Tłumaczko,
recenzje / KOMENTARZE Péter Nádas
Komentarz Pétera Nádasa do nominacji do Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus” 2018.
Więcej
Drogi Wydawco i moja jeszcze droższa Tłumaczko,
recenzje / KOMENTARZE Péter Nádas
Komentarz Pétera Nádasa do nominacji do Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus” 2018.
Więcej
Wielka rzeka ludzkiej pamięci
wywiady / o książce Elżbieta Sobolewska
Krzysztof Sztafa
Rozmowa Krzysztofa Sztafy z Elżbietą Sobolewską, towarzysząca premierze książki Pamięć Pétera Nádasa, wydanej w Biurze Literackim 3 kwietnia 2017 roku, a wersji elektronicznej 2 października 2017 roku.
Więcej
Śmierć zegarkom
recenzje / ESEJE Piotr Prachnio
Recenzja Piotra Prachnio książki Pamięć Petera Nadasa w tłumaczeniu Elżbiety Sobolewskiej, która ukazała się w wersji elektronicznej nakładem Biura Literackiego 2 października 2017 roku.
Więcej
Pamięć
recenzje / ESEJE Rafał Hetman
Recenzja Rafała Hetmana książki Pamięć Petera Nadasa w tłumaczeniu Elżbiety Sobolewskiej, która ukazała się w wersji elektronicznej nakładem Biura Literackiego 2 października 2017 roku.
Więcej
Erotyczna komunia i odzyskana rzeczywistość
recenzje / ESEJE Gábor Csordás
Recenzja Gábora Csordása, towarzysząca premierze książki Pamięć Pétera Nádasa, wydanej w Biurze Literackim 3 kwietnia 2017 roku.
Więcej
Pamięć – spowiedź tłumacza
recenzje / KOMENTARZE Elżbieta Sobolewska
Autorski komentarz Elżbiety Sobolewskiej do przekładu Pamięci Petera Nádasa, wydanej w Biurze Literackim 3 kwietnia 2017 roku.
Więcej
Pamięć
utwory / zapowiedzi książek Fragment książki Pamięć Pétera Nádasa w przekładzie Elżbiety Sobolewskiej, która ukaże się w Biurze Literackim 3 kwietnia 2017 roku.
Więcej
Miejsca spotkania, linie podziału
recenzje / ESEJE Adam Partyka
Recenzja Adama Partyki towarzysząca wydaniu książki Biblia i inne historie Pétera Nádasa, w tłumaczeniu Elżbiety Sobolewskiej, która ukazała się w Biurze Literackim 7 października 2019 roku.
Więcej
Historie chłopców dorastających w realiach komunistycznego reżimu
recenzje / KOMENTARZE Elżbieta Sobolewska
Komentarz Elżbiety Sobolewskiej towarzyszący wydaniu książki Biblia i inne historie Pétera Nádasa, w tłumaczeniu Elżbiety Sobolewskiej, która ukazała się w Biurze Literackim 7 października 2019 roku.
Więcej