Upadam pod pustym ciężarem
brzemię niebieskie mnie gniecie
obłoki światła i cienie
w ciszy i fiolecie
nie ma nikogo w tym domu
kto cierpi ze mną pospołu
są freski mozaiki witraże
umarłe kwiaty kościołów
ołtarz jak krzak ognisty
Bóg z wnętrza nie wychodzi
ktoś rany
wszystkie policzył
ciemny i chytry złodziej
na ścianie cień Judasza
to brzęczą szyby srebrniki
świst wiatru słyszę w świątyni
razy bożego powroza
w ciężkiej gipsowej słodyczy
obłoków stężała groza
i niemi ludzie
tłumaczą
milczącą mowę aniołów
idę
człowiek samotny
wymijam pomniki
kościołów.
1940
[„Panorama” 1956, nr 26, s. 1]
Elegia na powrót umarłych poetów
Msze żałobne za was są odprawione
elegie leżą w mojej tece
albo pod stołem
w gazetach wyliczono zaocznie
wasze zasługi odmierzono talenty
przy tym nazwisku widziałem
krzyżyk i „świętej pamięci”.
Przez ocean który był ogromniejszy niż tęsknota
komu jedziecie po co wracacie
zmarli poeci
wasze litanie i hymny
monologi anielskie czyhanie na Boga
poezja – moc księżycowa
gorzki urodzaj na słowa.
To wszystko było.
Że was witają że was wydają
(w zakładach pogrzebowych)
te same okładki co przed końcem świata
w trumienkach te same słowa
ta sama wydaje Mortkowiczowa
miła stara pani
ale to wszystko jest do bani
że was witają nie dajcie się oszukać
u nas był już koniec świata!
Że was młodzi witają
nie dajcie się oszukać
ich mózgi są głuche
jak ściśnięte piąstki
młodzi w tym kraju
nie znają jeszcze swego języka
lecz nie pojmą waszego.
Tu ani jedna ściana
nie jest ścianą płaczu
tu śmieszny jest ewengielista
poeta szarlatan
poeta hopsa hopsa
miłośnik rolmopsa.
Płonęły lasy spłonęły wasze róże
kucnijcie sobie nad popiołem
grzebcie patyczkiem w garstce popiołu.
U nas był już koniec świata
nigdy nie weźmiecie udziału w końcu świata
tu oniemiały archanielskie trąby
i pryskały różowe mózgi
z młodych głów.
Nie witam was wracających
bo nie wstaniecie z martwych.
[„Pokolenie” 1946, nr 1 (25 sierpnia 1946), s. 8]
O autorze
Tadeusz Różewicz
Urodzony 9 października 1921 roku w Radomsku. Poeta, prozaik, dramaturg. Laureat wielu nagród literackich zagranicznych i polskich, m.in. Nagrody Polskiego PEN-Clubu (1997), Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1997), Śląskiego Wawrzynu Literackiego (1999), Nagrody Wielkiej Fundacji Kultury (2000), Nagrody Literackiej Nike (2000), "Złotego Berła" (2006), Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt twórczości (2008). Odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1996). Zmarł 24 kwietnia 2014 we Wrocławiu.
Spotkanie wokół książek Zmyślony człowiek Tymoteusza Karpowicza, Credo Tadeusza Różewicza i Prawdziwe życie bohatera Rafała Wojaczka z udziałem Joanny Roszak, Jana Stolarczyka, Bogusława Kierca, Joanny Orskiej i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
Rozmowa Witolda Zalewskiego* z Tadeuszem Różewiczem, towarzysząca premierze książki Credo Tadeusza Różewicza w opracowaniu Jana Stolarczyka, która ukazała się w Biurze Literackim 29 stycznia 2020 roku.
Fragment zapowiadający książkę Tadeusza Różewicza Credo w opracowaniu Jana Stolarczyka, która ukaże się w Biurze Literackim 29 stycznia 2020 roku.
Zdobywca II nagrody w IV. edycji konkursu „Nakręć wiersz” – edycji poświęconej Tadeuszowi Różewiczowi. Film na podstawie wiersza pod tym samym tytułem.
Zdobywca II nagrody w IV. edycji konkursu „Nakręć wiersz” – edycji poświęconej Taduszowi Różewiczowi. Klip na podstawie wiersza pod tym samym tytułem.
Zdobywca I nagrody w IV. edycji konkursu „Nakręć wiersz” – edycji poświęconej Tadeuszowi Różewiczowi. Klip na podstawie wiersza „Bystrzyca Kłodzka”.
Premiera książki Kup kota w worku i fragment wieczoru autorskiego w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich 10. września 2008 roku. Animacja do wiersza „zabiegana i nominowany” Tomasz Broda i Sambor Dudziński.
Wiersz Tadeusza Różewicza z książki Kup kota w worku (worku in progress). Klip zrealizowany w ramach konkursu „Etiuda z wierszem” dla studentów wrocławskiej ASP.
Posłowie Przemysława Dakowicza do książki Teksty odzyskane Tadeusza Różewicza, która ukaże się w Biurze Literackim 18 kwietnia 2022 roku.
Recenzja Karola Maliszewskiego, towarzysząca premierze książki Credo Tadeusza Różewicza w opracowaniu Jana Stolarczyka, która ukazała się w Biurze Literackim 29 stycznia 2020 roku.
Szkic Bogusława Michnika opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.
Komentarz Jana Stolarczyka do wiersza „Połów” Tadeusza Różewicza z książki to i owo, która ukazała się 29 listopada 2012 roku nakładem Biura Literackiego.