wywiady / o pisaniu

Mecenat dla literatury: Maja Pflüger

Artur Burszta

Maja Pflüger

Rozmowa Artura Burszty z Mają Pflüger. Prezentacja w ramach cyklu „Mecenat dla literatury”.

Artur Bursz­ta: W jaki spo­sób dzia­ła Fun­da­cja im. Rober­ta Bosca? Jaki jest zakres dzia­łań Fun­da­cji?

Maja Pflüger: Fun­da­cja im. Rober­ta Boscha jest insty­tu­cją cha­ry­ta­tyw­ną. Reali­zo­wa­ne przez nas pro­gra­my i pro­jek­ty podej­mu­ją sze­ro­ko rozu­mia­ne wyzwa­nia spo­łecz­ne, z któ­ry­mi koniecz­nie trze­ba się zmie­rzyć, by wypra­co­wy­wać roz­wią­za­nia mogą­ce prze­ło­żyć się na kon­kret­ne zmia­ny. Wspie­ra­my też pro­jek­ty trze­cich stron, o ile są one zbież­ne z naszy­mi cela­mi finan­so­wa­nia. Aktyw­nie dzia­ła­my, udzie­la­jąc wspar­cia na pię­ciu obsza­rach: nauka, zdro­wie, sto­sun­ki mię­dzy­na­ro­do­we, edu­ka­cja, spo­łe­czeń­stwo. Kul­tu­ra nie jest więc dla nas obsza­rem dzia­łań, ale jed­nym z zagad­nień, np. w ramach ini­cja­tyw z zakre­su sto­sun­ków mię­dzy­na­ro­do­wych.

Jakie są Wasze prio­ry­te­ty?

Zale­ży nam przede wszyst­kim na jako­ści i wyso­kich stan­dar­dach. Doty­czy to tak­że zapew­nie­nia, że pro­jek­ty są prze­pro­wa­dza­ne w spo­sób spraw­ny i efek­tyw­ny finan­so­wo, co moż­na okre­ślić na pod­sta­wie pla­nów finan­so­wa­nia i wią­żą­cych kosz­to­ry­sów. Umo­wy o współ­pra­cy, jakie mamy z naszy­mi part­ne­ra­mi – inny­mi fun­da­cja­mi, a tak­że pry­wat­ny­mi i pań­stwo­wy­mi insty­tu­cja­mi – sprzy­ja­ją wymia­nie doświad­czeń oraz prak­tycz­nym posta­wom. Zwięk­sza­ją też finan­so­we wspar­cie na pro­jek­ty. Fun­da­cja im. Rober­ta Boscha roz­wi­ja oraz reali­zu­je sze­ro­ki zakres pro­gra­mów i pro­jek­tów, dzia­ła­jąc jed­nak przy ogra­ni­czo­nym budże­cie. Ozna­cza to, że jeste­śmy w sta­nie wes­przeć jedy­nie małą część z wszyst­kich wnio­sków, któ­re otrzy­mu­je­my.

A jakich pro­jek­tów zda­je się naj­bar­dziej potrze­bo­wać lite­ra­tu­ra?

Nie zada­je­my sobie pyta­nia o to, cze­go potrze­bu­je lite­ra­tu­ra, ale co potrze­bu­je mię­dzy­na­ro­do­we­go zro­zu­mie­nia. I w jaki spo­sób mię­dzy­na­ro­do­wa wymia­na kul­tu­ral­na (na przy­kład poprzez lite­ra­tu­rę) może przy­czy­nić się do mię­dzy­na­ro­do­we­go zro­zu­mie­nia. Kul­tu­ra umoż­li­wia i napę­dza zrów­no­wa­żo­ne oraz trwa­łe budo­wa­nie jed­no­ści spo­łecz­nej w Euro­pie. Dzie­je się tak dla­te­go, że kul­tu­ra jest nie­ro­ze­rwal­nie złą­czo­na z twór­czo­ścią, kre­atyw­no­ścią, dzie­dzic­twem, wie­dzą i róż­no­rod­no­ścią, drze­mie więc w niej poten­cjał uła­twia­nia uczest­nic­twa, mię­dzy­kul­tu­ro­we­go dia­lo­gu, wza­jem­ne­go zro­zu­mie­nia, spo­łecz­ne­go włą­cza­nia (zamiast wyklu­cza­nia) i inno­wa­cji. Szu­ka­my pro­jek­tów z zakre­su kul­tu­ry, któ­re doty­czy­ły­by waż­nych spraw spo­łecz­nych i pro­wa­dzi­ły­by do lep­sze­go mię­dzy­kul­tu­ro­we­go zro­zu­mie­nia. Ini­cja­ty­wy te potrze­bu­ją zwy­kle naj­więk­sze­go wspar­cia na samym począt­ku, kie­dy to rodzi się kon­cep­cja i potrze­bu­je dobrych „adwo­ka­tów”.

Czy są to głów­nie pro­jek­ty mię­dzy­na­ro­do­we? Kto powi­nien je przede wszyst­kim ini­cjo­wać?

Nie wystar­czy już myśleć na pozio­mie naro­do­wym czy nawet w per­spek­ty­wie dwu­stron­nej współ­pra­cy, by sta­wić czo­ła wyzwa­niom współ­cze­sno­ści. Współ­pra­ca trans­gra­nicz­na otwie­ra nowe per­spek­ty­wy, umoż­li­wia­jąc bar­dziej wyjąt­ko­we podej­ście do dzia­łań. W tym kon­tek­ście naj­waż­niej­szą rolę odgry­wa­ją pro­fe­sjo­na­li­ści z sek­to­ra kul­tu­ry, któ­rzy są bądź chcą być aktyw­ni wła­śnie na pozio­mie mię­dzy­na­ro­do­wym. Podob­nie inte­rak­cja z indy­wi­du­al­ny­mi twór­ca­mi z róż­nych śro­do­wisk i o róż­nym doświad­cze­niu oraz z nowy­mi orga­ni­za­cja­mi dostar­cza inspi­ru­ją­cych moż­li­wo­ści roz­wo­ju, umoż­li­wia­jąc dal­sze mię­dzy­sek­to­ro­we i inter­dy­scy­pli­nar­ne zro­zu­mie­nie oraz współ­pra­cę.

Jak wyglą­da pro­ce­du­ra gran­to­wa w Fun­da­cji im. Rober­ta Boscha? Jaki model uda­ło się Wam wypra­co­wać?

Nie finan­su­je­my pro­jek­tów budow­la­nych, inwe­sty­cji, kosz­tów zwią­za­nych z infra­struk­tu­rą czy kosz­tów wydaw­ni­czych – pro­jek­tów, któ­re już wcze­śniej były do nas zgła­sza­ne ani indy­wi­du­al­nych sty­pen­diów poza naszy­mi sta­ły­mi pro­gra­ma­mi. Nie ma koniecz­no­ści, by już na pierw­szym eta­pie wysy­łać kom­plet­ny budżet i ter­mi­narz dzia­łań. Naj­pierw pro­si­my o krót­kie przed­sta­wie­nie same­go kon­cep­tu, by móc oce­nić, czy ist­nie­je potrze­ba wypeł­nie­nia przez wnio­sko­daw­ców wszyst­kich for­mu­la­rzy, a jeśli tak, to bez­po­śred­nio się z nimi kon­tak­tu­je­my.

O autorach i autorkach

Artur Burszta

Menadżer kultury. Redaktor naczelny i właściciel Biura Literackiego. Wydawca blisko tysiąca książek, w tym m.in. utworów Tymoteusza Karpowicza, Krystyny Miłobędzkiej, Tadeusza Różewicza i Rafała Wojaczka, a także Boba Dylana, Nicka Cave'a i Patti Smith. W latach 1990-1998 działacz samorządowy. Realizator Niemiecko-Polskich Spotkań Pisarzy (1993-1995). Od 1996 roku dyrektor festiwalu literackiego organizowanego jako Fort Legnica, od 2004 – Port Literacki Wrocław, od 2016 – Stacja Literatura w Stroniu Śląskim, a od 2022 – TransPort Literacki w Kołobrzegu. Autor programów telewizyjnych w TVP Kultura: Poezjem (2008–2009) i Poeci (2015) oraz filmu dokumentalnego Dorzecze Różewicza (2011). Realizator w latach 1993–1995 wraz z Berliner Festspiele Niemiecko-Polskich Spotkań Pisarzy. Wybrany podczas I Kongresu Menedżerów Kultury w 1995 roku do Zarządu Stowarzyszenia Menedżerów Kultury w Polsce. Pomysłodawca Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. Współtwórca Literary Europe Live – organizacji zrzeszającej europejskie instytucje kultury i festiwale literackie. Organizator Europejskiego Forum Literackiego (2016 i 2017). Inicjator krajowych i zagranicznych projektów, z których najbardziej znane to: Komiks wierszem, Krytyk z uczelni, Kurs na sztukę, Nakręć wiersz, Nowe głosy z Europy, Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty, Pracownie literackie, Szkoła z poezją. Wyróżniony m.in. nagrodą Sezonu Wydawniczo-Księgarskiego IKAR za „odwagę wydawania najnowszej poezji i umiejętność docierania z nią różnymi drogami do czytelnika” oraz nagrodą Biblioteki Raczyńskich „za działalność wydawniczą i żarliwą promocję poezji”.

Maja Pflüger

Wicedyrektor wydziału kultury i edukacji w departamencie Stosunków Międzynarodowych Europy z Państwami Sąsiednimi w Fundacji im. Roberta Boscha, gdzie odpowiada m.in. za program grantowy dla autorów, fotografów i filmowców Crossing Borders oraz program tłumaczeniowy Building Literary Bridges.

Powiązania